نساجی سنتی هنر مردم یزد
گردشگری › صنایع و سوغات
- 97/09/14
نساجی سنتی هنری است که از دیرباز در بین مردم یزد رواج داشته است . در ابتدا به این صورت بود که فقط زنان در خانه به انجام نساجی مشغول بودند ولی بعد ها به ابداع دستگاه های پیشرفته تر کارگاه هایی به وجود امد و مردان نیز به این کار مشغول شدند. پیش تر مواد اولیه برای نساجی از پشم تهیه می شد ولی با گذر زمان از الیاف خارجی نیز برای این کار استفاده شدچگونگی وضعیت کارگاه های نساجی
صنعت نساجی به عنوان یک صنعت اصیل و سنتی است که سابقه بس طولانی در استان یزد دارد . این صنعت در این منطقه علاوه بر تاریخچه طولانی، پیشرفت و ترقی بسیار شایان توجهی نموده و به یقین می توان ادعا نمود میزان رشد و توسعه آن چشمگیر بوده است. یکی از علل این پیشرفت در این منطقه را می توان وجود راه ابریشم که یکی از رگ های اصلی اقتصادی مملکت بوده است، دانست.بنابراین راه ترقی این صنعت و علاقمند شدن افراد به آن را همین عامل باید به حساب آورد
این فکر از ابتدا به صورتی بسیار ساده و با تهیه دستگاه های خیلی مختصر انجام پذیرفت دستگاه های بافندگی اولیه را اکثرا زن ها به عنوان تنوع شغلی خانه داری اعمال می نمودند. بر اثر رونق روزافزون به تدریج بعد اقتصادی آن مورد توجه قرار گرفت و جاذب نه تنها زنان خانواده، بلکه مردان واقع شد و به همین واسطه فکر تکمیل نمودن دستگاه در اذعان عمومی به وجود آمد
کارگاه های بافندگی کوچک
این کارگاه ها که مرحله ای بعد از بافندگی دستی است، توسط مردان به مرحله اجراء در می آید. در محلات قدیمی نشین یزد از قدیم الایام صدای چرخش دستگاه های نساجی که مردم یزد آنرا شعربافی می نامند طنین انداز بوده، امروز هم هنوز قطع نشد ه است. این دستگاه ها که نسبت به دستگاه های اولیه تکمیل تر شده به دستگاههای ماکوپران معرف است و امروزه جای خود را به دستگاه هایی داده است که به وسیله برق کار می کند
این صنعت تا قبل از پیروزی انقلاب در زمره صنوفی نبوده اندکه اقتصاد آنها مورد توجه دولت باشد. صنعتگران این هنر صنعت مواد اولیه خود را از بازار تهیه نموده و کار تولید خود را به هر میزان و هر کیفیت که مایل بود ه اند ادامه می دادند که بعدا" تحت پوشش شرکت تعاونی به عنوان " واحدهای بافندگی" مشغول به فعالیت هستند. مواد اولیه دستگاههای نساجی در سابق به علت عدم گسترش جمعیت از محل به وسیله کشت پنبه و یا پشم گوسفند و کرک شتر در محل تهیه می شد. ولی بر اثر پیشرفت تکنیک و گسترش جمعیت و پیدایش الیاف مصنوعی که آن هم یکی از واردات مملکت است مواد اولیه مصرفی تغییر کرده، این طبقه نساجی شعربافی سالیانه حدود 53 میلیون متر انواع پارچه های نخی از قبیل متقال نخی، متقال سفید، جیم مشکی، پارچه های پیراهنی و پیژامه و تولید چادر شب، دستمالهای نخی و ابریشمی و روکش از جمله دیگر تولیدات این شعربافیها می باشد
پراکندگی کارگاه های شعر بافی
چگونگی استقرا اینگونه کارگاه ها، یکی از اساسی ترین و مهم ترین تزاحم شهروندان یزد محسوب می گردد. زیرا در محلات قدیمی به خصوص سمت شمال شهرو در هر گوشه صدای دستگاه بافندگی به گوش می رسد
این کارگاه ها را می توان به دو گونه تقسیم نمود:
1_کارگاه های بافندگی بیرون از منزل که جنبه تولیدی غیر خانگی دارد
2_کارگاه های بافندگی داخل منازل که جنبه تولیدی خانگی دارد
