معرفی جاذبه های دیدنی گناباد در استان خراسان رضوی
گردشگری › مکان های تفریحی
- 98/11/01
گناباد شهرستانی در خراسان رضوی است که برای همه نوع گردشگری جاذبه دارد. اگر علاقه به بناهای تاریخی دارید بهتر است بدانید که گناباد آتشکده، مسجد جامع، امامزاده و بافت های تاریخی بسیار مهمی با ثبت ملی دارد؛ اگر دنبال اقامتگاه بومگردی هستید، اصلا نگران نباشید چون گناباد چند اقامتگاه بومگردی با امکانات بسیار کامل دارد. اگر جزو طبیعت گردان هستید باز هم خیالتان راحت باشد چون مناطق ییلاقی و تفریحی گناباد همواره مورد توجه طبیعت گردان حرفه ای بوده و هست و در این خصوص هم چیزی کم ندارد. گناباد قنات های معروف، موزه های پُر و پیمان و مکان های تفریحی زیادی دارد. بنابراین نمی توانید بیخیالِ سفر به گناباد شوید.مناطق دیدنی شهرستان گناباد
قنات قَصبه گناباد
از نزدیک شاید چیز اسرار آمیزی درباره‌ی «قنات قصیه» وجود نداشته باشد اما با کمی دقت می‌فهمیم که آنچه پیش رویمان است تنها یک قنات ساده مانند چندین قنات کشورمان نیست بلکه عنوان بزرگترین، طولانی ترین و قدیمی ترین قنات جهان را با خود به یدک می‌کشد. هیچ انسانی تا به حال نتوانسته طول این قنات را اندازه گیری کند و تنها طول آن ۳۵ کیلومتر تخمین زده شده است، از این رو شاید تعداد زیادی از افسانه ها به همین دلیل به وجود آمده است.
روستای ریاب گناباد
«روستای ریاب» در ۵ کیلومتری جنوب غربی گناباد واقع شده و به لحاظ تاریخی قدمت آن به دوره قاجاریه و صفوی باز می‌گردد. این روستای تاریخی دارای مجموعه‌ای از خانه‌های قدیمی بادگیردار، حوض‌خانه، قلعه، حمام و آب‌انبار با معماری بسیار دلربا می‌باشد. همچنین روستای ریاب به‌عنوان یکی از روستاهای هدف گردشگری در ایران مطرح است که تعدادی زیادی از آثار آن در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده.
دارالشفای دولویی گناباد
داستان‌ها و روایت‌های زیادی درباره «دارالشفای دولویی» وجود دارد که حکایت از معجزه الهی دارد. حاج محمد یکی از بزرگان گنابادی بوده که یک روز از پشت اسب می‌افتد و یک دستش فلج می‌شود. وی در ۱۴ محرم ۱۱۸۶ خوابی می‌بیند و از هیجان بیدار شده و متوجه می‌شود که دستش شفا یافته است. این شخص از آن به بعد به کربلایی فاضل مشهور می‌شود و خانه‌اش محلی برای روضه‌خوانی و زیارت می‌گردد.
مسجد جامع گناباد
درست در کوی شرقی قصبه، مسجدی تاریخی به نام «مسجد جامع گناباد» قرار دارد که قدمت آن به دوران خوارزمشاهیان باز می‌گردد. مسجد جامع با نقشه‌ای دو ایوانی شامل سر در تزئینی، صحن یا میانسرا، ایوان شمالی و جنوبی، رواق و سه شبستان ستون‌دار است. ایوان اصلی یا ایوان قبله در سمت جنوبی صحن واقع شده که با چهار طاقِ گهواره عرضی و چهار قوسِ دارای تزئینات آجری شامل دو قطار پیچ، نوارهای اسلیمی و یک حاشیه کتیبه قرآنی به خط بنایی می‌باشد که در پایان عبارت «تسع و ستمائه ۶۰۹ ه.ق» ذکر شده است.
آتشکده گناباد
آتشکده‌ها، بناهای جدایی ناپذیر از این ایران زمین هستند که به وفور در جای جای این مرز و بوم یافت می‌شوند. گناباد نیز از این قاعده مستثنی نیست و در یکی از آبادی‌های خرم خود به نام گیسور، آتشکده‌ای را جای داده که امروزه مردم آن را به نام «آتشکده گناباد» می‌شناسند. در اطراف این آتشکده چند قلعه باستانی به نام‌های قلعه دختر شور آباد ، قبر پیران و پشن قرار دارد.
امامزاده احمد بیمرغ گناباد
در ۳۵ کیلومتری شهر گناباد بنایی تاریخی به نام «امامزاده احمد بیمرغ» وجود دارد که از تاریخ دقیق پایه گذاری آن هیچ سندی موجود نیست و تنها سرنخ تاریخ شناسان، سنگ قبری‌ست که تاریخ آن به ۱۰۵۳ ه.ق باز می‌گردد.
منطقه حفاظت شده هنگام گناباد
«منطقه هنگام» از سال ۱۳۷۵ به دلیل شکار بی رویه‌ی مردم محلی، شکار ممنوع اعلام می‌شود. این منطقه با وسعت ۳۰۰۰۰ هکتار در شرق شهرستان گناباد واقع شده است و دارای پوشش گیاهی همچون تاغ، بنه، گون، قیچ، درمنه، کلاه میرحسن، اسکنبیل، گز، کلپوره می‌باشد و حیات وحشی چون قوچ و میش، آهو، کل و بز، روباه، گرگ،کفتار، کاراکال و پرندگانی چون کبک، تیهو، سار، دلیجه، کوکر، هما، کرکس را داراست.
آبشار کاخْک گناباد
«آبشار کاخْک» گناباد در استان خراسان رضوی واقع شده است. کاخْک مرکز بخش کاخْک شهرستان گناباد می‌باشد. این آبشار که در ۲۵ کیلومتری جنوب گناباد و در نزدیکی شهر کاخک واقع است، در سال‌های اخیر به شکل نیمه مصنوعی در آمده. این شهر در دامنه رشته کوه براکوه قرار داشته و زیارتگاه، امامزاده سلطان محمد عابد (برادر علی بن موسی الرضا) نیز در دامنه‌ی تپه مشرف به این شهر قرار دارد. همچنین این شهر در گذشته‌های نه چندان دور به عنوان یکی از ییلاق‌های محبوب مردمان خراسان رضوی نیز به محسوب می‌شده است.
موزه آب گناباد
آب و قنات از قدیم و ایام به عنوان نمادی از شهر گناباد محسوب می‌شده و همواره به عنوان یکی از اصلی‌ترین رکن‌های گردشگری این منطقه نیز به شمار می‌آمده . «موزه آب گناباد» نیز نمودی از این رکن محسوب می‌شود. این موزه که در خیابان سعدی و جنب حسینیه شهرستانگناباد قرار دارد، در دوره قاجار و بر روی آثار باقی‌مانده یک کاروانسرای ویران شده ساخته شده است.
منطقه ییلاقی درب صوفه گناباد
«درب صوفه» یا به قول مردم گناباد در صوفه روستای کوچکی است که از نظر موقعیت و زیبایی محل دارای اهمیت است و در فاصله ۶ کیلومتری روستای زیبد و ۳۰ کیلومتری غرب گناباد واقع است. سه طرف آن کوه مرتفع قرار گرفته و مشتمل بر درخت‌های تنومند و هوای سرد و منظره‌ی زیبا است که حدود ۶ متر ارتفاع دارد.
منطقه ییلاقی سنو گناباد
سنو یکی از مناطق ییلاقی و خوش آب و هوای گناباد است که همواره پر از گردشگر و مسافر است. این منطقه سر سبز در ۲۵ کیلومتری غرب گناباد واقع است و چشمه معروف سنو در آن قرار دارد. این چشمه به دلیل آب زیاد و خوبی که دارد زبان زد است. پادشاهانی مثل نادرشاه افشار و طغرل سلجوقی نیز این چشمه را می شناختند و به آن توجه داشتند. در مسیر این چشمه ۷ آسیاب و یک قلعه وجود دارد که در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است. سنو یک غار نیز دارد که کم از غار علی صدر همدان ندارد، شاید از آن بزرگتر هم باشد.
منطقه ییلاقی کلات گناباد
منطقه ییلاقی کلات در ۲۴ کیلومتری جنوب غربی گناباد که به ماسوله گناباد معروف است بر کنار رشته کوه های میان گناباد و فردوس قرار دارد. یکی از جنگ های شاهنامه در این مکان اتفاق افتاده است. دره کلات مناظری زیبا و آبادی های سرسبزی مثل زو، سد کلات و میمند دارد. گردشگران تابستانی همیشه این منطقه را به عنوان ییلاق انتخاب می کنند.
مزار سلطانی بیدخت گناباد
مزار سلطانی بیدخت گناباد یکی از بناهای معروف در شهر بیدُخت گناباد ایران است . این مزار آرامگاه « ملا سلطان محمد بیدختی گنابادی » ملقب به سلطان علیشاه ، عارف سده ۱۳ هجری ، مفسر قرآن مجید ( تفسیر بیان السعاده فی مقامات العباده که خمینی از آن تمجید نمود )، قطب سلسله نعمت اللهی سلطان علیشاهی مشهور به گنابادی است.
در کنار وی و در همین بقعه سه تن از اخلاف وی نیز دفن شدهاند ؛ « شیخ محمد حسن بیدختی گنابادی » ملقب به صالح علیشاه « سلطان حسین تابنده گنابادی » ملقب به رضا علیشاه و « علی تابنده » ملقب به محبوب علیشاه جانشین رضا علیشاه. ( قطب فعلی این سلسله « نور علی تابنده » ملقب به مجذوبعلیشاه ، فرزند صالح علیشاه است. )
بیدخت شهری کوچکی واقع در ۵ کیلومتری گناباد در خراسان است . هر ساله در مناسبت های مختلف پیروان و علاقه مندان سلسله نعمت اللهی سلطان علیشاهی گنابادی برای زیارت به این شهر مقدس می روند . گفته شده که طبق اعلام رسمی سال گذشته ۱۳۸۴ پس از مشهد پربازدیدکننده ترین شهر استان خراسان بزرگ بوده است . دلیل این امر ، سفر فقرا و دراویش برای زیارت مجذوب علیشاه بوده است . کتابخانه مزار سلطانی بیدخت گناباد که یکی از قدیمی ترین کتابخانه های استان خراسان و ایران است سال گذشته در بنای جدید بزرگی در کنار مزار سلطانی گشایش یافته است .
منطقه شکار ممنوع هلالی گناباد
منطقه شکار ممنوع هلالی از سال ۱۳۷۶ به عنوان منطقه شکار ممنوع اعلام شد و در سال ۱۳۸۵ به منطقه حفاظت شده تبدیل شد. این منطقه با مساحت ۱۲۰۷۱۹ هکتار، در غرب گناباد و جنوب شرقی بجستان قرار دارد. پوشش گیاهی این منطقه شامل تاغ، بنه، گون، قیچ، درمنه، کلاه میرحسن، اسکنبیل، گز، کلپوره، بومادران، کما، شیرین بیان، زیره سیاه، کاسنی، کاکوتی، زرشک، بارهنگ، آویشن و سریش می‌باشد. این منطقه زیستگاه جانورانی همچون قوچ، میش، آهو، کل، بز، گراز، پلنگ، گربه وحشی، خرگوش، کفتار، سهره معمولی، سهره طلایی سر خاکستری، سهره زرد، سهره پیشانی سرخ و چکاوک شاخدار می‌باشد.
یخدان کوثر گناباد
این اثر معماری در حدود ۴ کیلومتری شمال شرقی بیدخت در مجاورت روستای متروکه کوثر در میان اراضی کشاورزی واقع است. بطور کلی یخدان کوثر ا سه بخش دیوار شرقی و غربی جوی مخصوص و محل جمع آوری یخ های ابتیاع شده شکل گرفته است. دیوار این یخدان از خشت و چینه ایجاد شده و در پشت آن نیز جوی قرار داشته است. که در داخل آن انباشته شده و در شبهای سرد زمستان به یخ تبدیل می شد. پس از آن یخ ها که بیشتر بصورت لایه لایه بوده است به چال یا محوطه نگهداری یخ منتقل می شد. برای جدا ماندن لایه های یخ از همدیگر از کیسه های کاه استفاده می شد. پوشش محوظه یخ در یخدان کوثر به گونه ای است که در ابتدا قاعده مخروطی آن با قطر بیشتر بوده و هر چه به انتهای مخروط نزدیک می شوید از دایره کاسته شده تا به راس آن منتهی می شود. در حاشیه بخشی از دیوار مکانی برای یخدان بان قرار داشته است.
موزه حیات وحش گناباد
موزه حیات وحش از جمله مکان های فرهنگی می باشد که می تواند علاوه بر شناساندن هر چه بیشتر منابع طبیعی به اقشار مختلف جامعه در نگهداری ذخائر و اسناد علمی و گیاهی، جانوری (طبیعی) و تجربیات بشری در مورد آنها و همچنین حفظ این امانت خدادادی برای آیندگان نقش عمده ای را ایفا نماید. این موزه دارای یک سالن بزرگ می باشد که دارای ۱۰ غرفه و دیوارهایی است که بیش از ۸ گونه پستاندار و ۲۹ گونه پرنده آبزی و خشکزی و ۳ گونه خزنده جمع آوری و در معرض تماشای بازدید کنندگان قرار گرفته است. در این موزه غرفه هایی که نمایان گر اکو سیستم های متنوع شهرستان می باشد طراحی و به صورت زیبایی به نمایش گذاشته شده است. این موزه در ساختمان اداری محیط زیست گناباد واقع شده و همه روزه از ساعت ۹ الی ۱۲ و ۱۶ الی ۱۸ جهت بازدید عموم دایر است.
تک زو در گناباد
جغرافیای طبیعی شهرستان و شهر گناباد نشان می دهد که این شهرستان در دوران پیش از اسلام معبر داخلی فلات ایران و قسمت های شرقی آن محل برخورد و میدان جنگ لشکریان ایران و توران بوده است . همچنین مشخص است که در کنار این معبر اصلی و جنگی که به وسیله تنگلهای کلات و زیبد به دشت پشن و گیسور و بلاخره به قسمتهای شرق ایران می پیوسته ، آثار تاریخی از جمله قلعه فرود وجود دارد . قله ای که قلعه فرود بر فراز آن قرار دارد رفیع و عظیم به وسیله دو تک (تنگه) از قله های اطراف خود جدا شده است یکی از دره ها به “تک زو” که ابی به همین نام در آن جاری است معروف می باشد . این آب آبشارهایی به ارتفاع ۳ تا ۱۰ متر تشکیل می دهد و قریه کوچکی به نام “زو” را مشروب می کند . دیوارهای سنگی اطراف آن بسیار مرتفع به نظر می رسد و در بعضی جاها به صورت ایوان مسقف در آمده است ، این منطقه ییلاقی در ۳۰ کیلومتری جنوب غرب گناباد است.
مجموعه معماری روستای عمرانی گناباد
در فاصله حدود ۲۰ کیلومتری شمال گناباد و مجاور پاسگاه پلیس راه مجموعه عظیم معماری، محصور در برج و بارو مشاهده می شود که به عمرانی شهرت دارد.این روستا تا حدود سی سال پیش مسکونی و آباد بوده در حال حاضر هم بافت قدیمی و تاریخی خود را کاملاً حفظ نموده و بادگیرها و تاسیسات دفاعی آن هنوز پابرجاست.این روستا علاوه بر معابر و بقایای معماری سنتی ارزشمند دارای یک مسجد ،حمام،رباط و دو آب انبار بزرگ است که متعلق به دوران صفوی است.روستای متروکه عمرانی بعنوان الگویی از یک آبادی کویری قابل مطالعه است.آنچه در این روستا قابل توجه است عناصر و فضایی است که ساکنین برای سازگاری خود با اقلیم گرم و کویری آن ایجاد کرده اند.
