قالب شعری مثنوی
خواندنی › شعر و ادبیات
- 97/08/25
واژه ی مثنوی از کلمه ی "مثنی" به معنی دوتائی گرفته شده است. زیرا در هر بیت دو قافیه آمده است که با قافیه بیت بعد فرق می کند.سرودن مثنوی از قرن سوم و چهارم هجری آغاز شده است و از آنجا که مثنوی به لحاظ قافیه محدودیت ندارد بیشتر برای موضوعات طولانی به کار می رود.خصوصیات مثنوی باعث شده است که داستان ها اغلب در قالب مثنوی سروده شوند. علاوه بر داستان سرایی، برای هر موضوعی که طولانی باشد هم از مثنوی استفاده می شود. مثلاً در ادبیات آموزشی مثل آموزه های صوفیان هم از قالب مثنوی بهره می برده اند.
از بهترین مثنوی ها می توان به شاهنامه فردوسی، حدیقه سنایی، خمسه نظامی و مثنوی مولوی اشاره کرد. قدیمی ترین مثنوی سروده شده که اکنون به جز چند بیت چیزی از آن در دست نیست مربوط به رودکی است که متن کلیله و دمنه را در قالب مثنوی به نظم درآورده بود.
نمونه ای ازشعر در قالب مثنوی:
ستیز آوری کار اهریمن است // ستیزه به پرخاش آبستن است
همیشه در نیک و بد هست باز // تو سوی در بهتری شو فراز
چه رفتن ز پیمان چه گشتن ز دین // که زین هردو به ز آسمان و زمین
چو یار گنه کار باشی به بد // به جای وی ار تو بپیچی سزد
