سبک خراسانی سبکی از سبک های شعر کهن فارسی
خواندنی › شعر و ادبیات
- 97/08/12
خراسان در لغت به معنی مشرق است و مشرق جایی است که خورشید از آنجا طلوع می کند. به دلیل این که اولین آثار نظم و نثر زبان فارسی پس از ورود اسلام در ناحیه خراسان بزرگ پیدا شد، به سبک این آثار خراسانی گفته می شود. سبک خراسانی یعنی سبک آثار نخستین و کهن زبان فارسی که در مشرق ایران شکل گرفته است. از نظر تاریخی این سبک سلسله های طاهری، صفاری، سامانی و غزنوی را شامل می شود.مختصات سبکی شعر دوره خراسانی
جنبه عقلانی بر جنبه احساسی و اغراق چیره است. خواننده همواره با اشعاری شاد و پر نشاط سرو کار دارد. تصویر و تشبیه در اشعار این دوره بسیار قوی و رایج است. پند، اندرز و گاهی هم نکات اخلاقی در اشعار این دوره دیده می شود. روحیه حماسی و اعتقاد به شاد بودن دو رکن اصلی و عمده شعر سبک خراسانی است. زبان شاعر، زبان مادری، طبیعی، ساده و روان بوده و از هرگونه ابهامی به دور است. خالی بودن شعر از صنایع شعری، همراه با سادگی لغات و روانی ترکیب ها از مهم ترین مشخصات شعری این دوره است. معشوق در اشعار این دوره جایگاهی ندارد و فراقی بین عاشق و معشوق دیده نمی شود و عاشق همیشه به وصال رسیده است. شعر واقع گراست و شاعر هر آنچه را که می بیند از اوضاع دربار تا محیط زندگی، جنگ، لشکرکشی ها، پیروزی ها و .... را در شعر خود منعکس می کند. موضوعات شعری شامل مرثیه، حکمت، موعظه، حماسه، غنا و داستان سرایی است اما موضوع اصلی اشعار این دوره ابتدا مدح و سپس وصف می و معشوق است. غالب شعری رایج این دوره قصیده است، یعنی شاعر بیشتر تمایل دارد که شعر خود را در قالب قصیده بسراید اما در قالب غزل، مثنوی و رباعی هم شعر سروده می شود.
صاحبان سبک خراسانی
از صاحبان سبک خراسانی می‌توان به این شاعران اشاره کرد: رودکی، شهید بلخی، ابوشکور بلخی، منجیک ترمذی، کسایی مروزی، دقیقی طوسی، فردوسی، عنصری بلخی، فرخی، غضایری رازی، عسجدی، منوچهری دامغانی، فخرالدین اسعد گرگانی، مسعود سعد سلمان، امیر معزی، ابوالفرج رونی، ناصر خسرو و سنایی غزنوی
