بیماری وندالیسم یا تخریب اموال عمومی و خصوصی چیست؟
پزشکی و سلامت › روانشناسی
- 97/10/16
با کمی دقت حتم به یقین که شما هم بر روی در و دیوار شهر، آثار ارزشمند، صندلی اتوبوس و مکان‌های عمومی دیگر شماره، دلنوشته، پیغام، ناسزا و ... را کم و بیش مشاهده کرده اید. این پدیده را با نام وندالیسم یا تخریب گرایی می‌شناسند و فردی که به اینکار اقدام می‌کند وندال یا خرابکار. وندالیسم ناشی از گره‌های شخصیتی است که فرد را وادار به آسیب رسانی به اشیاء و اموال سایرین می‌کند. البته لازم به ذکر است که شیوه‌ی این خرابکاری در قرن ارتباطات، کمی در حال تحول است و وندال‌ها بیشتر فعالیت خود را در فضای مجازی و با توهین و خرابکاری علیه سایرین و مخصوصا افراد مشهور انجام می‌دهند. در این مقاله قصد داریم به این پرسش که وندالیسم چیست و از چه چیز نشات می‌گیرد، صحبت کنیم.وندالیسم چیست؟
وندالیسم انواع گسترده‌ای از اقدامات غیرقانونی و مرتبط با تخریب اموال - هم عمومی و هم خصوصی - را پوشش می‌دهد. قوانین کشور‌ها و ایالت‌ها معمولا این اقدامات را محکوم می‌کند و برای توصیف این جرم‌ها از عبارات دیوار نویسی، شرارت، خسارت به اموال و ... استفاده می‌کند. البته زمانی که این خرابکاری نسبت به یک گروه یا مذهب خاص انجام شود، برچسب تعصب یا جرم نفرت محور می‌گیرد.
بنابراین، وندالیسم به عنوان یک عمل عمدی تعریف می‌شود که اموال دیگری را بدون اجازه خراب می‌کند، از بین می‌برد، تغییر می‌دهد یا به هرطریقی به آن آسیب میزند.
نمونه های وندالیسم عبارتند از:
- نقاشی با اسپری بر روی اموال دیگری (شامل دیوار خانه، ماشین، قطار، اتوبوس، پل)
- خش انداختن بر روی خودرو‌های شخصی دیگران
- ضربه به صندوق‌ها و تابلو‌های خیابان
- حک کردن بر روی چوب، نیمکت، نرده و ...
- شکستن پنجره
اثرات وندالیسم را بیشتر اوقات در مکان‌های عمومی مانند ایستگاه‌های اتوبوس، پل‌ها، آثار تاریخی میتوان مشاهده کرد. در چنین مواردی، وندالیسم شاخصه کیفیت زندگی شناخته می‌شود؛ نظریه این است که حس امنیت و رفاه جامعه آن را کاهش می‌دهد. هنگامی که خرابکاری به یک گروه خاص و یا دین مرتبط شود تعصب یا جرم نفرت محور است؛ بنابراین لازم است که دولت‌ها و حکومت‌ها پدیده‌ی وندالیسم را جدی بگیرند.
علل بیماری وندالیسم چیست؟
بیماری وندالیسم از گره‌های شخصیتی نشات می‌گیرد که این گره‌ها می‌تواند به دلایل زیر ایجاد شده باشد:
1. اختلاف طبقاتی زیاد در جامعه
بر اساس مطالب عنوان شده فوق وندالیسم را میتوان به نوعی شاخص کیفیت زندگی دانست. زمانی که اختلاف طبقاتی در یک جامعه شکاف بزرگی میان قشر‌های مختلف ایجاد کند، احساس بی عدالتی و خشم فروخورده در طبقات پایین دست ایجاد می‌کند و آنان نیز این خشم را بر سر اموال دیگران تخلیه می‌کنند.
2. فرهنگ اجتماعی ضعیف
یکی دیگر از عوامل مهم در رخ دادن پدیده‌ی وندالیسم در جامعه، فرهنگ اجتماعی پایین افراد است. این ضعف می‌تواند ناشی از دین، قانون، آگاهی و بسیاری مولفه‌های دیگر باشد. ضعف فرهنگی، موجب ضعف تربینی فردی می‌شود و در نتیجه افراد نسبت به اموال دیگران هیچگونه احساس مسئولیتی ندارند. همچنین نسبت به اقلام عمومی، این عدم آگاهی نسبت به ارزش این اموال و نبود درک اینکه آسیب رسانی اموال عمومی تفاوتی با آسیب زدن به اموال خود فرد ندارد، موجب وندالیسم اموال می‌شود. در این راستا لازم است قوانین محکم‌تری توسط دولت‌ها وضع و همزمان نسبت به تقویت فرهنگ و آگاهی عمومی اقدام شود.
3. نبود کنترل بر هیجانات
بر اساس تحقیقات به عمل آمده یکی از دلایل وقوع بیماری وندالیسم عقده و خشم فروخورده افراد نسبت به جامعه است. خشم، شادی، ناکامی، ناامیدی و به طور کلی احساسات سرکوب شده‌ی فرد در طول زمان، می‌تواند موجب فوران این احساسات در لحظه شود و در ادامه به علت نبود آگاهی به وندالیسم ختم می‌شود. لازم به توجه است که پرخاش یکی از مکانیسم‌های دفاعی روانیست که از سوی افراد سر میزند. این افراد یادگرفته‌اند که با پرخاشگری و خرابکاری قادر به دفاع از خود خواهند بود.
4. ضعف قانونی
یکی از مهم‌ترین عوامل موثر در وقوع وندالیسم نبود قانون مدون و اجرایی در رابطه با جرم وندالیسم است. به هر حال در هر جامعه‌ای، هرچند سالم، افراد به دلایل مختلفی مرتکب جرم و خرابکاری می‌شوند. در اینجا یک ترمز نهایی وجود دارد که از وقوع یا ادامه‌ی یک جرم جلوگیری می‌کند و آن هم اعمال قانون است.
حرف آخر
همانطور که میدانیم وندالیسم اتفاقی است که به همه‌ی افراد یک جامعه ضرر می‌رساند؛ بنابراین برای پیشگری آن همه باید با هم همراه باشند. مهم‌ترین راه مقابله با وندالیسم پیشگیری از آن است و این پیشگیری باید از آموزش و فرهنگ سازی در سنین پایین و در مدرسه آغاز شود.
