روستای هجیج پاوه در استان کرمانشاه پاکیزه ترین روستای منطقه اورامان
گردشگری › مکان های تفریحی
- 97/08/24
روستای زیبای هجیج
بعد از گذر از یک جاده ی خاکی و کوهستانی و همسفر شدن با جریان آب رودخانه ی سیروان در حالی که هنوز چشممان از تماشای زیبایی ها سیر نشده است به روستایی می رسیم که هَجیج نام دارد. این روستا با مردمانی مهمان نواز و فضایی سرشار از آرامش عنوان پاکیزه ترین روستای منطقه ی اورامان را نیز به خود اختصاص داده است. کوهستان از شمال و غرب و جنوب و روستای سیروان در شرق مرز های این روستا را مشخص می کنند.
بافت روستا در حدود 53/14 هکتار و قدمت آن 1200 سال است و دلیل شکل گیری آن وجود آب فراوان در دو چشمه در ارتفاعات شمالي و غربي روستا می باشد. زیبایی های هجیج فراوانند و عواملی چون جايگاه مذهبي خاص، طبيعت زيبا، ساختار بافت شناسي و معماري، اهمیت این روستا را دو چندان می کنند.
معماری روستای هجیج
بافت روستای هجیج مجموعه ای است شامل: خیابان‌های نیم‌دایره ی سنگ فرش شده و خانه هایی که بدون استفاده از آجر رو به سوی دره و رودخانه ی سیروان با پنجره هایی به رنگ آبی آسمانی که رو به قبله باز می شوند، ساخته شده اند. این رنگ آبی، آسمان پاک روستا و زلالی آب سیروان را به تصویر می کشد.
نوع خاص معماری روستا از شکل گیری روستا در دره ی هجيج و معیشت ساکنانش ناشی می شود و بافت مسکوني متمرکزي دارد. در این شرایط به علت کمبود زمین از معماری پلکانی راه حل مناسبی به نظر می رسد. خانه ها از پایین دره تا بالا با سنگ و چوب و به صورت پلکانی شکل گرفته اند و معابر اصلي متناسب با شيب دوسوی دره ایجاد شده اند.
خانه ها در ۲ طبقه و بدون حیاط ساخته شده و پشت بام خانه ها نقش معبری برای گذر عابران و حیاط خانه ی بالایی را بر عهده گرفته اند. در هم تنیدگی خانه ها، صمیمیت خاصی را میان ساکنان به وجود می آورد و بر همبستگی آنها می افزاید. شيب و خط القعر دره به عنوان آبراه، مهم ترين عامل طبيعي تاثیرگذار در شكل و فرم بافت روستا محسوب می گردد.
بنای خانه ها به سوي جنوب است و به این وسیله ساکنان می توانند بیشترین بهره را از نور خورشید ببرند. سرماي سخت زمستان دلیل موجهی است تا ديوار خانه هاي روستا ضخيم و با در و پنجرهه ايي کوچک ایجاد شوند.
در گذشته سنگ های ناهموار را همچون آجر می تراشیدند و با استفاده از ملات ساده ی گِلِ محلی آن ها را روی هم می گذاشتند. معماران با هوشمندی در فواصل مختلف بین تخته سنگ های دیوارها، الوارهای چوبی خاصی را قرار می دادند تا از لغزش بر اثر زلزله یا جذب رطوبت هوا جلوگیری کنند.سقف های مسطح خانه ها با تيرهاي چوبي پوشيده شده است و فضای خالی میان الوارها را برای جلوگیری از نفوذ هوای بیرون با کاهگل پر کرده اند. در این میان خانه هایی در روستا سربرآورده اند که در ساخت آنها مصالح مقاوم آجر، سيمان، گچ و آهن به کار رفته است.
زبان مردم روستا
اورامی هجیج که یکی از اصیل ترین لهجه ها به شمار می آید قرابت زیادی با زبان اوستایی و پهلوی دارد، به طوری که اگر متنی از پهلوی را برای یک اورامی زبان بخوانند لغات بی شماری از آن را می تواند دریابد.
ولی آنچه بیشتر در زبان اورامی چشمگیر است نزدیکی این زبان با فارسی است که در وهله اول سخت بیگانه و غیر قابل لمس به نظر می رسد چون کلمات اصیل فارسی آنچنان با زیر و زبر لهجه کردی آمیخته است که تا گوش به آن آشنا نشود نمی توان این نزدیکی را دریافت.
فرهنگ و آداب و رسوم هجیج
از ویژگی های منحصر به فرد مردمان این روستا خود کفایی در تمامی مایحتاج روزانه است حتی گیوه بافی که پای پوش مردمان مناطق کرد نشین است و لباس های سنتی بافته شده از پشم و رنگ طبیعت نیز در این منطقه رایج است. از تهیه خوراک مورد نیاز گرفته تا هر آنچه که به زیستن در رفاه مربوط باشد همه حاصل تلاش، کوشش، ذوق و هنر این مردمان است و ریشه در فرهنگ، باور و توانمندی آنان دارد. مردم روستای هجیج به زبان کردی و لهجه هورامی سخن می گویند.
موسیقی مورد علاقه مردم روستای هجیج شنیدن نوای سوزناک شمشال است. این ساز یکی از انواع سازهای بادی است و شبیه نی است که همراه با آوازهای سوزناک و گیرا نواخته می شود. در مراسم مختلف به خصوص در سوگواری ها و مراسم حماسی نیز از این ساز استفاده می گردد.
امامزاده و جاذبه های روستای هجیج
یکی از جاذبه های قابل توجه این روستا وجود امامزاده سید عبیدالله فرزند امام موسی کاظم (ع) است که اهالی منطقه از آن به نام کوسه هجیج یاد می کنند و بسیار مورد احترام است.
از دیگر جاذبه های روستای هجیج بناهای خانقاه، چله خانه و عبادتگاه کوسه است. این بنا از سنگ است و داخل آن با گل اندود شده است. در داخل این عبادتگاه ستون های چوبی نیز وجود دارد.
مسجد مرکزی روستای هجیج نمونه کاملی از معماری کهن ایرانی است با ستون های چوبی و تزئینات زیبای کنده کاری و در و پنجره هایی که استادانه توسط نجارانی ساخته شده که خود را از نسل همان هنرمندی می دانند که همراه کوسه هجیج به این مکان آمدند و خود را از نسل یاران آن مرد می دانند و همچنان به ساخت وسایلی که لازمه زندگی مردم اورامان است می پردازند.
خانقاه دراویش قادریه از دیگر بناهای دیدنی روستای هجیج است که در آن به ذکر و سماع می پردازند. از مهم ترین مراسمی که در این روستا برگزار می شود مراسم ذکر و سماع دراویش طریقت قادریه می باشد.
در نزدیکی روستا چشمه خروشانی وجود دارد که آب آن به رودخانه سیروان می ریزد، این چشمه که به مانند آبشاری از دل کوه سرازیر است، به چشمه بل معروف است، جوش و خروش آن به قدری است که در هیچ فصلی از سال آب آن کم نمی شود و متخصصین و محققین آب آن را به عنوان یکی از بهترین آب معدنی های دنیا می شناسند.
روستای هجیج با اقلیمی معتدل و کوهستانی، در بهار و تابستان آب و هوای مطبوعی دارد و در پاییز و زمستان سرد است. رودخانه سیروان در نزدیکی این روستا جریان دارد.
اگر ماشین شخصی دارید و حوصله حدود نیم ساعت رانندگی بیشتر در جاده خاکی و کوهستانی هجیج را دارید به روستایی به نام بلبر خواهید رسید که طبیعت با صفا و دل انگیزی دارد.
اقتصاد و محصولات روستا
مراتع سرسبز و حاصلخیز به ویژه در اطراف رودخانة سیروان، باعث رونق دامداری در این روستا شده است. کشک، شیر، دوغ، روغن حیوانی و کره از مهم ترین فرآورده های لبنی این روستا می باشد. نگهداری و پرورش انواع طیور در این روستا رایج است.
طبیعت روستای هجیج
کافی است از روستا حدود ۱۰ دقیقه جاده هجیج را ادامه دهید تا به یکی از شگفت انگیز ترین نقاط طبیعت ایران برسید.
دست چپ جاده غاری را بر دامنه کوه می بینید با قطر دهانه حدود ۶ متر که از این حفره بزرگ در تمام فصول سال آب با فشار بسیار زیاد بیرون می ریزد و به رودخانه سیروان جاری میشود. این پدیده دیدنی را مردم هجیج چشمه بل می نامند.
دو سه قدمی که بیشتر در جاده پیش بروید حفره دیگری خواهید یافت که باید ده پانزده قدمی واردش شوید تا به پله هایی برسید. از پله ها که بالا بروید در دل کوه و در میان غار، آبی آرام و خوشرنگ را خواهید دید که منظره ای آرام و بکر و بی مانند پیش رویتان دیده میشود. همین آب است که از حفره نخست بیرون می ریزد و چشمه بل را می سازد.
حواشی رودخانه پرآب و تماشایی سیروان که از نزدیکی روستا عبور می کند به ویژه در بهار و تابستان با سرسبزی، طراوت و زیبایی کم نظیر، یکی از تفرجگاه های زیبای روستای هجیج محسوب می شود.
درختان بلند پیرامون روستا همراه با گیاهان خودرو و گل های رنگارنگ در دامنه ها، به خصوص در بهار و تابستان چشم اندازهای طبیعی بسیار زیبایی را پدید می آورند.
در دامنه ارتفاعات شاهو چشمه های فراوانی وجود دارد که بخش اعظم آب زراعی و آشامیدنی شهرها و روستاهای پیرامون خود را تأمین میکنند.
هجیج به مدد معماری پله ای، طبیعت سبز و دریاچه ای که در کنار روستا شکل گرفته است، از زیباترین روستاهای منطقه به شمار میرود.
سوغات هجیج
سوغات ویژه هجیج گیوه آن است که بسیاری از اهالی روستا از همین راه کسب درآمد دارند. گیوه هجیج پای چپ و راست ندارد و در اندازه های مختلف وجود دارد و به رنگ سفید با کفی هایی به رنگ آبی کاربنی، قرمز، سفید و … به فروش می رسد.
لباس و پارچه های زیبای کردی با جنس طبیعی و رنگ های خیره کننده نیز گزینه بعدی خرید هستند.
پوشش گیاهی و جانوری
ارتفاعات شاهو که بخشی از رشته کوه های زاگرس به شمار می رود، طبیعت زیبا و بکری دارد که همراه با مراتع و چراگاه های سرسبز از جمله پیاز دول میشا و گاول و نیز انواع گونه های گیاهی به ویژه گیاهان دارویی همانند گل گاوزبان، ختمی، گون و شنگ، در زمره زیباترین نواحی استان کرمانشاه به شمار می آید. تنوع جانوری این ارتفاعات نیز از جمله خرس، شغال، گرگ و روباه جالب توجه است.
مسیر دسترسی
هجیج در 34 کیلومتری شهر پاوه و 151 کیلومتری غرب شهر کرمانشاه قرار دارد.
مسیر اصلی هجیج از راه شهرستان پاوه در استان کرمانشاه است. یعنی باید به کرمانشاه بروید و از آنجا به پاوه و بعد ۲۵ کیلومتر تا هجیج راه دارید. اما از آنجا که جاده کوهستانی است و ممکن است وسوسه شوید ادامه مسیر هجیج تا اورامان تخت را نیز تجربه کنید حتماً باک بنزین خود را در پاوه پر کنید. از پاوه که خارج می شوید باید تابلوهایی که به سمت نودشه راهنمایی تان می کنند را دنبال کنید و کمی که در جاده نودشه رفتید علایم راهنمای هجیج را خواهید دید.
از جاده نودشه که خارج شوید حدود ۹ کیلومتر مسیر کوهستانی پیچ در پیچ و بکر با چند تونل و دره ای از رودخانه خروشان سیروان پیش رویتان خواهد بود. ادامه همین مسیر به اورامان تخت و سپس به مریوان می‌رسد که راه دوم رفتن به هجیج نیز از همان سو است.
مهمترین مسیرهای اورامان، مسیرهایی هستنند که در بین مریوان تا پاوه قرار گرفته اند . مسیری که از اورامان تخت می گذرد. مسیری که از گردنه ته ته و نوسود می گذرد و به پاوه می رسد. مسیری که از پاوه به سمت نودشه می رود، سه مسیر اصلی در این راه هستنند.
