هرکول افسانه یونان در قلب بیستون
گردشگری › آثار تاریخی
- 97/08/22
مجسمه هرکول در محوطه تاریخی بیستون
مجسمه هرکول اثری کم‌نظیر از دوران سلوکیان است که در مجموعه ثبت جهانی شده بیستون در استان کرمانشاه قرار دارد. این مجسمه در کنار شاهراه شرقی غربی جاده ابریشم در محوطه تاریخی بیستون نزدیک کرمانشاه قرار دارد و در دوران سلوکی از سنگ تراشیده شده است.
زمان ساخت مجسمه آنطور که در کتیبه آن ذکر شده 153 قبل از میلاد است. این تاریخ با اواسط سلطنت مهرداد اول اشکانی (اشک نهم 136–174 ق. م) منطبق است.
در این اثر تاریخی پیکره هرکول به صورت شخصی تنومند و عریان و با مو و ریش مجعد در حال استراحت روی پوست شیر نشان داده شده است. در زیر تنه هرکول نقش شیری دیده می شود که درازای آن از سر تا دم 200 سانتیمتر و بلندی دم آن 114 سانتیمتر است. طول مجسمه 1/47 متر که به طور برجسته از سنگ کوه تراشیده شده و از طرف پشت به کوه متصل است. در عقب مجسمه، نقوش و کتیبه‌ای به زبان یونانی قدیم بر روی سنگ نقش شده که نقوش آن شامل درخت زیتونی است که از شاخه آن کماندان و تیردانی آویزان شده است.
مجسمه هرکول نام سازنده این مجسمه «امن کل» و احتمالا از فرماندهان محلی است. زمان ساخت این مجسمه با فتح ماد بزرگ توسط اشکانیان هم زمان است.
سر این مجسمه دو بار کنده و دزدیده شد ولی کشف شد. اما مسئولان میراث فرهنگی ترجیح دادند برای جلوگیری از آسیب بیشتر سر کنونی هرکول توسط هنرمندان تازه از جنس همان سنگ ساخته و نصب شود و سر اصلی در گنجینه میراث فرهنگی نگهداری شود.مجسمه هرکول در پنجم آذرماه سال 1380 به شماره 4482 در لیست میراث ملی ایران به ثبت رسیده است.
همچنین از آنجا که در فرهنگ یونان و روم، بدن انسان به صورت برهنه زیباست، بسیاری از مجسمه‌ها را به صورت برهنه می ساخته اند. برای همین قسمتی از این مجسمه که طبق باورها و اعتقادات مردم به دور از عرف بوده است طبق نظر اهالی شهرستان بیستون، در اوایل انقلاب شکسته و تخریب شد. همچنین پیاله شراب دست مجسمه نیز به همین صورت آسیب دید. تصاویر قدیمی از این مجسمه تفاوت های مجسمه را پیش و پس از تعمیر نشان می دهد. مجموعه میراث جهانی بیستون با داشتن کتیبه ارزشمند داریوش بزرگ و تندیس هرکول، ده ها اثر تاریخی دیگر و همچنین محوطه طبیعی زیبا هرساله پذیرای گردشگران داخلی و خارجی است.
