چه موقع احتیاج به تزریق واکسن کزاز داریم
پزشکی و سلامت › پزشکی
- 97/10/07
نقش واکسن کزاز چیست؟
در واقع این واکسن حاوی سموم غیرفعالی است که تنها باعث تحریک و فعال شدن سیستم ایمنی بدن شده و به تولید پادزهر در بدن منتهی می‌شود.
زمانی که بچه هستید، واکسن کزاز را همراه با یک سری ترکیبات دیگر به شما تزریق می‌کنند تا در برابر بیماری‌هایی همچون دیفتری و سیاه سرفه از شما محافظت کند.
آیا فقط زمانی که فرد دچار جراحت یا آسیب شد باید کزاز زد؟
خیر. در واقع زخم‌های خاصی به نام «زخم‌های آماده‌ی کزاز» وجود دارد. اگر دچار یکی از انواع زخم‌های زیر شدید حتما باید کزاز بزنید.
زخم‌های سوختگی که به جراحی نیاز دارد.
زخم‌هایی با خراش شدید که باعث شده بافت‌های زیاد پوست از بین برود.
آسیب‌‌ها یا زخم‌هایی که به خاطر گاز گرفتن حیوانات رخ داده، خصوصا اگر زخم با خاک یا کود تماس داشته باشد.
زخم‌هایی که به خاطر برخورد با ابزار و وسایل خارجی مانند میخ، چوب، یا ابزار تیز ایجاد شده باشد.
خراش‌های و شکاف‌های شدید که منجر به رؤیت استخوان می‌شود.
زخم‌هایی که عفونی می‌شود.
آیا تزریق دُز تقویتی کزاز هم مورد نیاز است؟
واکسن کزاز با سایر واکسن‌ها فرق دارد. در واقع کزاز دارای سموم غیرفعالی است که از طریق تحریک و ایجاد پادزهر در بدن، بلافاصله بدن را در حالت ایمنی و محافظت قرار می‌دهد. با این حال شدت این مرحله بعد از یک بازه‌ی پنج تا ده ساله افت کرده و از بین می‌رود. بنابراین دُزهای تقویتی برای بالا بردن ایمنی بدن در برابر کزاز مفید و لازم خواهد بود.
در صورت قرار گرفتن باکتری در یک زخم، تولید سم کرده که با عملکرد اعصاب و عضلات تداخل دارد، این سم بر عملکرد سیستم عصبی اثر می کند و باعث گرفتگی عضلانی شدید می شود، با تزریق واکسن کزاز و ایمن شدن در برابر سم آن می توانیم از بیماری کزاز پیشگیری کنیم.
تزریق واکسن برای چه افرادی ضروری است
بیماری کزاز گروه‌هایی از جامعه مانند کشاورزان و آهنگران که با خاک و فلزات آلوده در تماس هستند را بیشتر در معرض قرار می دهد، همچنین در بیشتر مواقع کزاز در افراد غیرایمن و کسانی که واکسن یادآور کزاز را طی 10 سال گذشته دریافت نکرده اند، نیز رخ می دهد، در نتیجه زدن به موقع این واکسن در دوران کودکی و بزرگسالی بسیار حائز اهمیت است.
در کودکان کمتر از هفت سال، واکسن سه گانه دیفتری کزاز سیاه سرفه، تزریق می شود که فرد را در برابر سه بیماری، دیفتری، سیاه سرفه و کزاز ایمن می کند، آخرین مدل این واکسن شامل دیفتری، سم کزاز و سیاه سرفه است، این واکسن شامل پنج دوز است که به طور معمول در بازو یا ران اطفال تزریق می شود و سنین تزریق واکسن در دو، چهار، 6 و 15 تا 18ماهگی، چهار تا 6 سالگی است.
در کودکان بیشتر یا مساوی هفت سال و کمتر از 11سال، از واکسن کزاز بالغان (کزاز همراه با دیفتری) تزریق می شود و از 11 تا 64 سال، در افرادی که هرگز واکسن دریافت نکرده اند، واکسن کزاز دیفتری و سیاه سرفه به واکسن کزاز بالغان ارجحیت دارد، همچنین در افراد بالای 64 سال سم کزاز استفاده می شود.
در زخم‌های سطحی و تمیز، سابقه واکسیناسیون بیمار بررسی می‌شود؛ اگر از آخرین نوبت تزریق واکسن کمتر از 10 سال سپری شده باشد، هیچ اقدامی انجام نمی‌شود و اگر بیش از 10 سال باشد، واکسن تزریق می‌شود، در زخم‌های عمیق و کثیف، اگر سابقه واکسیناسیون بیش از پنج سال باشد، واکسن تزریق می‌شود.
پیشگیری از کزاز باید در سریع ترین زمان ممکن، پس از یک زخم تجویز شود و حتی باید به بیمارانی که دیرتر برای مراقبت های پزشکی ارائه می شوند نیز تزیق شود، زیرا دوره رشد باکتری بسیار متغیراست؛ بیشتر موارد در طی هشت روز اتفاق می افتد، اما می تواند بین سه تا 21 روز متغیر باشد.
او به افرادی هم که سابقه واکسیناسیون کزاز ندارند یا از وضعیت واکسیناسیون خود مطمئن نیستند، توصیه کرد: هر نوع زخمی، چه سطحی و چه عمیق که داشته باشید، بدون استثنا واکسن زده می‌شود، همچنین اگر دوران کودکی واکسن کزاز را دریافت نکرده اید، به پزشک یا نزدیک ترین مرکز بهداشت مراجعه کنید و واکسن نوع بالغان را تزریق کنید.
