زخم بستر چیست؟
پزشکی و سلامت › پزشکی
- 97/08/17
زخم بستر بیش از آن که به دلیل مقابله پوست و بستر باشد، ناشی از مقابله استخوان و پوست است چرا که هنگامی که برای مدتی طولانی بدون حرکت بر روی یک نقطه از بدن می‌خوابید، منطقه‌ای که به استخوان نزدیکتر است قرمز و دردناک می‌شود، دلیل حساس شدن پوست، فشرده شدن آن در بین استخوان و بستر است.با اشاره به اینکه زخم بستر عموماً در نواحی از بدن اتفاق می‌افتد که استخوان زیرین آن نسبتاً به پوست نزدیکتر است، در بسیاری موارد فشار موجب می‌شود پوست تحریک و ملتهب شود.
این ضایعه تنها در افرادی که کاملاً گرفتار بستر هستند رخ نمی‌دهد، بلکه افرادی که بر روی صندلی چرخدار می‌نشیند نیز چنین مشکلی دارند، حتی در بسیاری موارد هنگامی که این افراد بر روی صندلی نشسته‌اند فشاری که به یک نقطه خاص از بدن آنان وارد می شود، بیشتر است.
بهتر است زخم بستر را زخم فشاری بنامیم، این زخم در مراحل اولیه می‌تواند به صورت یک لکه قرمز که محو نمی‌شود بروز کند و در صورت عدم درمان ضایعه گسترش پیدا کرده و در نهایت پوست ترک خواهد خورد و به یک زخم عفونی باز تبدیل خواهد شد.
با بیان اینکه این زخم در موارد بسیار شدید می‌تواند منجر به از بین رفتن بافت‌ها و حتی استخوان و عضلات شود، با آن که زخم بستر در بین افرادی که گرفتار بستر هستند شایع‌تر است، اما هر کس که چندین هفته در بیمارستان بستری شده و یا حتی ممکن است پس از یک ساعت پس از وارد آوردن فشار به پوست، ظاهر شود.
این ضایعات می توانند در اثر سایش بر روی پوست تشدید شوند،عدم رعایت بهداشت، رطوبت ناشی از بی اختیاری، ضعف جریان خون و ساییدگی ناشی از جابجا شدن در بستر همگی مشکلات شایعی هستند که در افرادی با بیماری شدید رخ می دهند.
زخم بستر در بیشتر موارد در ناحیه کمر، استخوان خاجی و باسن به وجود می آید، البته این جراحت ممکن است روی زانو، قوزک، پاشنه پا و پشت سر نیز رخ دهد و در بین افراد مسن به دلیل کاهش فعالیت و نازک شدن پوست آنها که توان و تحمل پوستشان در مقابل فشار کاهش یافته، شایع تر است.
بهترین دوره زمانی برای درمان زخم بستر، پیش از ایجاد تاول است، باید بهبود زخم را با مقیاس هفته‌ها اندازه گرفت نه روزها، چرا که هنگامی که تاول شکل بگیرد زمان زیادی برای بهبود لازم است و این زخم به کندی ترمیم می شود.
بهترین کار را برای متوقف کردن این زخم بررسی علائم بروز این حساسیت دانست برطرف نمودن فشار از نقطه زخم مهمترین اقدامی است که می توان انجام داد.
وی با بیان اینکه باید به طور متناوب وضعیت بدن بیمار را تغییر داد، تصریح کرد: اگر فرد می تواند حرکت کند، از او بخواهید هر 15 دقیقه خود را حرکت دهد و اگر فردی که از او مراقبت می کنید بدون حرکت است، حداقل هر یک ساعت او را جابجا کنید.
با اشاره به اینکه بسیاری از مردم به منظور کاهش فشار از روتشکی‌هایی از جنس جعبه مقوایی تخم مرغ یا پوست بره استفاده می کنند، هیچ یک از این موارد به میزان کافی، جهت ممانعت از به وجود آمدن زخم بستر، فشار را کاهش نمی دهند، باید توجه داشت که بهترین راه استفاده از نوعی تشک‌های بادی است که دارای پمپ هوا هستند؛ چراکه هرگاه بخواهید می‌توانید آن را باد کرده و هرگاه که بخواهید می توانید باد آن را خالی کنید.
بدن ماده‌ای به نام عامل رشد ترشح می‌کند که به ترمیم زخم کمک می‌کند، باید زخم بستر را با ماده‌ای بنام سالین شستشو داده و سپس آنرا با یک پانسمان بی منفذ بپوشانید.
در صورت تعویض هرروز پانسمان فرصت ترمیم زخم را به محل جراحت نداده، لذا استفاده از یک پانسمان بی‌منفذ این فرصت را به عامل رشد می دهد تا در تماس کافی با سطح پوست باشد و در بسیاری موارد ترمیم زخم را شتاب می دهد.
نظر به خاصیت محرک ادرار و مدفوع، افراد فاقد حرکت و مبتلا به بی اختیاری چهار بار بیشتر از دیگر افراد مستعد گرفتار به زخم بستر هستند، این افراد نیازمند مراقبت ویژه پوستی هستند؛ لذا باید از محصولاتی نظیر افشانه‌های شستشو دهنده و یا محافظ های مرطوب که ویژه افراد مبتلا به بی اختیاری ساخته شده‌اند استفاده شود.
سوء تغذیه اولین چیزی است که در افراد مبتلا به زخم بستر مشاهده می شود، ادامه دادپوست بزرگترین ارگان بدن است و به مانند دیگر اعضای بدن در صورتی که به مقدار کافی مواد دریافت نکند به شدت آسیب می بیند.
به منظور غذا رسانی کافی به پوست، در روز دست کم نوشیدن هشت لیوان آب و غذایی متناسب حاوی مقدار کافی پروتئین از جمله ماهی می تواند پاسخگوی نیازهای جسمی فرد باشد، لذا علاوه براینکه پروتئین ترمیم کننده بافت های بدن است، می‌تواند جهت حفظ سلامتی پوست مفید باشد.
مصرف 500 میلی گرم ویتامین ث دو بار در روز اندازه تعداد زخم های بستر را تا 84 درصد کاهش می دهد، البته افراد پیش از مصرف این ویتامین باید با دکتر خود مشورت کنند.
