شناخت داروی دگزامفتامین و عوارض آن
پزشکی و سلامت › پزشکی
- 97/11/08
نام تجاری دارو : Dexedrineنام عمومی دارو : Dextroamphetamine
نام غیر اختصاصی : Dexamfetamine
داروی دگزامفتامین سولفات Dextroamphetamine SULFATE (که با نام های دکستروآمفتامین یا دکس آمفتامین نیز شناخته می شود) برای درمان اختلال بیش فعالی یا ADHD مصرف می شود. این دارو با تغییر میزان برخی مواد طبیعی در مغز اثر خود را می گذارد.
دگزامفتامین به گروه داروهای تحریک کننده تعلق دارد. این دارو می تواند توانایی شما برای توجه کردن، تمرکز کردن روی یک فعالیت و کنترل مشکلات رفتاری را افزاایش دهد. به علاوه این دارو به شما کمک می کند تا فعالیت های خود را سازماندهی کنید و به بهبود مهارت گوش دادن نیز کمک می کند.
دگزامفتامین برای درمان برخی اختلالات خواب (مانند نارکولپسی یا حمله خواب) تجویز می شود و به فرد کمک می کند در طول روز بیدار بماند. دگزامفتامین در افرادی که به اختلال خواب دچار نیستند، نباید برای رفع خستگی یا بیدار ماندن مصرف شود.
چگونگی مصرف قرص دگزامفتامین
قبل از شروع مصرف دارو حتما اطلاعات دارویی و راهنمای مصرف دارو را با دقت مطالعه کنید. اگر در مورد هر قسمت آن سوالی دارید، با پزشک خود یا پزشک داروخانه مطرح کنید.
دگزامفتامین را می توانید همراه با غذا و یا بدون آن، درست طبق دستور پزشک، مصرف کنید و معمولا 1 تا 3 بار در روز مصرف می شود. اولین وعده مصرف دارو صبح ها بعد از بیدار شدن از خواب است. اگر وعده های بیشتری تجویز شده اند، باید درست طبق دستور پزشک مصرف شوند، معمولا با فاصله های 4 تا 6 ساعت. مصرف دگزامفتامین در اواخر روز ممکن است منجر به بروز مشکل در خواب و بیخوابی شود.
اگر شربت دگزامفتامین مصرف می کنید، میزان دارو را با دقت مصرف کنید و از قاشق های مخصوص برای خوردن دارو استفاده کنید. از قاشق های غذاخوری برای خوردن شربت دگزامفتامین استفاده نکنید، زیرا ممکن است در میزان مصرف دچار اشتباه شوید.
میزان مصرف دارو بر اساس شرایط پزشکی و پاسخ بدن به دارو تعیین می شود. ممکن است پزشک میزان دارو را تغییر دهد تا بهترین میزان مناسب برای شما را تعیین کند. توصیه می شود دستورات پزشک را با دقت دنبال کنید.
برای اینکه دارو بهترین تاثیر را روی شما داشته باشد، به طور منظم آن را مصرف کنید. در طول دوره درمان با دگزامفتامین ممکن است پزشک هر از گاهی از شما بخواهد مصرف دارو را متوقف کنید تا به این ترتیب تغییرات رفتاری را دقیق بررسی کند و تشخیص دهد که آیا هنوز نیاز به مصرف دارو هست یا خیر.
داروی دگزامفتامین ممکن است باعث بروز واکنش های ترک دارو شود، به ویژه اگر به طور منظم و به مدت طولانی مصرف شده است. در این موارد اگر مصرف دارو را به طور ناگهانی متوقف کنید.
علائم ترک دارو بروز خواهند کرد که عبارتند از:
خستگی شدید ،اختلالات خواب ،نوسانات خلقی مانند افسردگی
برای پیشگیری از بروز این علائم پزشک میزان مصرف دارو را به تدریج کاهش می دهد. برای جزئیات بیشتر با پزشک مشورت کنید و در صورت مشاهده هر کدام از علائم ترک به پزشک مراجعه کنید.
گرچه قرص یا شربت دگزامفتامین در بسیاری از افراد به درمان بیماری موجود کمک می کند، اما گاهی باعث اعتیاد به دارو می شود. اگر دچار اختلال سوء مصرف مواد یا سوء مصرف الکل باشید، خطر اعتیاد به دارو در شما بیشتر خواهد شد. میزان مصرف دارو، تعداد وعده های مصرف آن و طول دوره مصرف داروی دگزامفتامین را خودسرانه افزایش ندهید. زمانی که دگزامفتامین برای مدت طولانی مصرف می شود، اثربخشی خوبی ندارد، اگر متوجه شده اید که اثر بخشی دارو متوقف شده، به پزشک مراجعه کنید.
عوارض جانبی دگزامفتامین یا دکستروآمفتامین
در زمان مصرف دگزامفتامین ممکن است دچار مشکلات زیر شوید:
تهوع ، مشکلات معده ، از دست دادن اشتها ، گرفتگی ،اسهال ، خشکی دهان ، سردرد ،عصبی شدن ، سرگیجه ، اختلال در خواب ، تعریق ، کاهش وزن ، تحریک پذیری ، بیقراری
اگر هر یک از این علائم ادامه پیدا کرده یا بدتر شدند، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
به یاد داشته باشید که پزشک با بررسی تمام عوارض و مزیت های دارو آن را برای شما تجویز کرده است. بسیاری از مصرف کنندگان دگزامفتامین هیچ عارضه ای در خود مشاهده نمی کنند.
دگزامفتامین ممکن است باعث افزایش فشار خون شود. در زمان مصرف قرص دگزامفتامینفشار خون خود را به طور منظم چک کنید و اگر فشار خون تان بالاست، بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.
در صورت مشاهده هرگونه عارضه جدی بلافاصله به پزشک مراجعه کنید، این عوارض جدی عبارتند از:
علائمی از بروز مشکل در گردش خون در انگشتان دست و پا (از جمله سردی، بی حسی، درد یا تغییر رنگ پوست)
مشاهده زخم های غیر عادی روی انگشت های دست و پا
تغییرات خلقی، روحی یا رفتاری ( ااز جمله تحریک پذیری، خشم، نوسانات خلقی، افسردگی، توهم، افکار و رفتارهای غیر طبیعی، فکر به خودکشی)
حرکت های خارج از کنترل
کشش یا لرزش عضلانی
ورم پاها یا مچ پاها
خستگی شدید
کاهش وزن غیر طبیعی
نعوظ طولانی و مکرر در مردان
برخی عوارض دگزامفتامین به ندرت رخ می دهند، اما در صورت بروز بسیار جدی و خطرناک. این عوارض عبارتند از:
تنگی نفس
درد در بازوی چپ، فک یا قفسه سینه
سردرد شدید
ضعف
ضربان قلب سریع یا نامنظم
تشنج
احساس ضعف در یک طرف بدن
لکنت زبان
گیجی
تاری دید
دگزامفتامین ممکن است باعث افزایش سروتونین در بدن شود و به ندرت منجر به بروز شرایطی به نام سندروم سروتونین می شود. اگر در حال مصرف داروهای دیگری باشید که آنها نیز افزایش دهنده سروتونین هستند، خطر بروز سندروم سروتونین بیشتر خواهد شد. بنابراین تمام داروهایی که در حال مصرف آنها هستید، از داروهای با نسخه و بدون نسخه، مکمل ها و داروهای گیاهی، همه ر به اطلاع پزشک برسانید. در صورت مشاهده علائم سندروم سروتونین بلافاصله به پزشک مراجعه کنید، علائم سندروم سروتونین عبارتند از:
تند شدن ضربان قلب
توهم
سرگیجه شدید
تهوع و اسهال و استفراغ شدید
تب غیر عادی
تحریک پذیری و بیقراری غیر عادی
بروز واکنش حساسیتی به دگزامفتامین به ندرت رخ می دهد، اما در صورت بروز واکنش حساسیتی به این دارو بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. علائم واکنش حساسیتی به دگزامفتامین عبارتند از:
جوش های پوستی
خارش و التهاب (به ویژه در ناحیه صورت، زبان و گلو)
سرگیجه شدید
مشکل تنفسی
موارد بیان شده لیست کاملی از عوارض دگزامفتامین نیست. در زمان مصرف این دارو و مشاهده هر گونه عارضه دیگر بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
احتیاط قبل از مصرف دگزامفتامین
قبل از شروع مصرف داروی دگزامفتامین اگر به این دارو یا هر داروی دیگری که بر روی سیستم سمپاتیک تاثیر می گذارند (که اصطلاحا sympathomimetic گفته می شوند)، حساسیت دارید حتما به پزشک اطلاع دهید. به علاوه هرگونه حساسیت غذایی و دارویی دیگر را به اطلاع پزشک برسانید. این محصول ممکن است حاوی ترکیبات غیر فعال باشد که می تواند منجر به بروز سایر واکنش های مشکل آفرین شود.
قبل از شروع مصرف دگزامفتامین سوابق پزشکی خود را به طور کامل به اطلاع پزشک برسانید، به ویژه اگر مبتلا به هر یک از بیماری های زیر بوده اید:
مشکل در گردش خون (مانند بیماری رینود Raynaud's disease)
برخی اختلالات روحی و روانی (مانند تحریک پذیری شدید یا روانپریشی)
مشکلات قلبی (مانند ریتم نامنظم قلب، بیماری عروق کرونر، نارسایی قلبی، کاردیومیوپاتی cardiomyopathy یا بیماری مزمن ماهیچه قلب، مشکل در ساختار قلب، از جمله مشکل دریچه قلب)
سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری های قلبی (مرگ ناگهانی بر اثر بیماری قلبی، ریتم نامنظم قلب)
سابقه سکته مغزی
فشار خون بالا
پرکاری تیروئید
بیماری چشمی، مانند گلوکوم یا آب سیاه
تشنج
دگزامفتامین برای کودکان
کودکان نسبت به عوارض دگزامفتامین، به ویژه کاهش وزن، حساس تر هستند. این دارو ممکن است سرعت رشد کودک را کم کند. در دوره مصرف قرص دگزمفتامین برای کاهش خطر کند شدن سرعت رشد، پزشک هر از گاهی مصرف دارو ر متوقف می کند. اگر کودک شما از دگزامفتامین مصرف می کند، میزان رشد وی را کنترل کنید و در صورت نیاز با پزشک مشورت کنید.
دگزامفتامین برای سالمندان
افراد سالمند هم نسبت به برخی عوارض دگزامفتامین حساسیت بیشتری نشان می دهند، به ویژه درد قفسه سینه، بیخوابی و کاهش وزن.
دگزامفتامین در بارداری
دگزامفتامین در دوران بارداری تنها در صورت نیاز مصرف شود. در مورد خطرات و مزیت های مصرف دگزامفتامین در دوران بارداری با پزشک مشورت کنید. مصرف دگزامفتامین در بارداری باعث می شود نوزاد زودتر از موعد متولد شود و همچنین در زمان تولد وزن نوزاد کمتر از وزن طبیعی باشد. به علاوه ممکن است علائم ترک دارو در نوزاد هم مشاهده شود. اگر در نوزاد خود این علائم را مشاهده کردید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:
نوسانات خلقی
تحریک پذیری
خستگی غیر طبیعی
دگزامفتامین در دوران شیر دهی
دگزامفتامین وارد شیر مادر می شود و منجر به بروز عوارض ناخوشایند در نوزاد شیرخوار می شود. بنابراین مصرف دگزامفتامین در دوران شیردهی توصیه نمی شود. در مورد جزئیات بیشتر با پزشک مشورت کنید.
تداخلات دارویی با دگزامفتامین
داروهای زیادی ممکن است با دگزامفتامین تداخل داشته باشند. همه این تداخلات در اینجا بیان نشده اند، بنابراین لازم است در مورد تمام داروهایی که مصرف می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید، به ویژه اگر از داروهای زیر مصرف می کنید:
داروهای ضد اسید
داروی ضد افسردگی
داروی فشار خون
داروی تشنج
