دره مراد بیگ همدان بزر‌گ ترین دره‌ی کوهستان الوند
گردشگری › جاذبه های طبیعی
- 97/09/10
دره مراد بیگ
منطقه دره مرادبیگ بزر‌گ‌ترین دره‌ی کوهستان الوند است و در فاصله‌ی سه کیلومتری از مرکز همدان در دامنه‌‌ی کوه‌های الوند در جنوب غربی استان همدان واقع شده است. این منطقه از شمال به شهر همدان، از شرق به روستای ابرو تفریجان، از غرب به روستای گنجنامه و شهرستانه و از جنوب به کوهستان الوند محدود می‌شود و مساحت آن 800 هکتار است. منطقه دره مرادبیگ به صورت شمالی-جنوبی کشیده شده و از سمت غرب و شرق به وسیله‌ی ارتفاعات محدود شده است.
این دره‌ی سبز و خرم، به علت هم‌جواری با شهر، از همان زمان که همدان «هگمتانه» نامیده و دولت ماد تشکیل شد، احتمالا مورد توجه حاکمان قرار گرفت. به نظر می‌آید بنیاد سکونتگاه دره‌ی مرادبیگ با اشراف به چشم‌انداز شهر همدان حدود 700 تا 800 سال پیش، یعنی مقارن با حکومت ایلخانان مغول برمی‌گردد. بنا به نظر افراد مسن و صاحب‌نظران ساکن این روستا، «مرادبیگ» و دو برادر او به نام‌های «نظربیگ» و «اله‌بیگ» در دوران مزبور در نقاط سه‌گانه‌ای از همدان فعالیت و حکم‌رانی داشته‌اند.
در همین دره چشمه‌ای از دل کوه می‌جوشد که قسمتی از آب آشامیدنی اهالی روستای دره مرادبیگ را تأمین می‌کند. طبق تحقیقی که اخیرا روی آب رودخانه‌ی مرادبیگ انجام شده، مشخص شده که آب رودخانه حاوی مقادیر قابل توجهی فلزات سنگین نظیر روی، مس، کروم و ... است که نشان می‌دهد آب رودخانه نسبتا آلوده است، پس در مصرف آن بهتر است احتیاط کنید. اختلاف ارتفاعی که نسبت به مرکز شهر همدان دارد سبب خنک‌تر بودن نسبی دمای هوا نسبت به سایر نقاط شهر همدان شده است.
از آب شدن برف‌ها و آب چشمه‌های فراوان در این دره رود « الوسجرد » تشکیل شده‌است. این واژه از نام های دوران پارتی است و به احتمال قریب به یقین از نام روستایی که در دوران های گذشته در آنجا بوده، گرفته شده‌است.
مکان تاریخی دره مراد بیگ
قلعه‌ی بهمن میرزا، از زمان نوادگان فتحعلی‌شاه قاجار و حاکم همدان، در کنار رودخانه‌ی دره‌ی مرادبیگ (الوسجرد) بین خیابان بوعلی فعلی (بین‌النهرین)، کوی کبابیان و کوچه‌ی ذوالریاستین قرار داشته و به عنوان کهن‌دژ در دوران قاجاریه محل حکومت بوده است.
ساختمان معروف دیگر، عمارت بدیع‌الحکما در دره‌ی مرادبیگ، که امروز به نام بلوار شهید مصیب مجیدی نامیده می‌شود، قرار دارد. تاریخ ساخت آن مربوط به اواخر دوران قاجار است و بانی تأسیس آن دکتر مهدی بدیع ملقب به بدیع‌الحکما بود. امامزاده پیر رحمان نیز در دره‌ی مرادبیگ قرار دارد. عارف قزوینی، شاعر نامدار مشروطه‌خواه، در دوران رضاخان به این دره تبعید شد و در بهمن‌ماه 1312 درگذشت.
جاذبه های دره مراد بیگ
از مکان‌های معروف دره مرادبیگ می‌توان به «دره گرگ»، «دره غول»، «دره حاج احمد(حاجمد)»، «لژه»، «شرشرآب»، «گوشتخل دره»، «روستا سیلوار»، «قزوله دره»، «سر دوش»، «حمام خرابه»، «محمود دره»، «قرق»، «ندو خانه»، «منبع»، «پررحمان» و «دره بهشت» اشاره کرد.
