کلیساهای تاریخی شهر همدان
گردشگری › آثار تاریخی
- 97/08/10
مجموعه کلیساهای محوطه باستانی هگمتانه شامل ابنیه های کلیسای ارامنه پروتستان (آنجلی)، کلیسای ارامنه ارتدوکس (گریگوری و حضرت مریم)، مدرسه ارامنه، خانه کشیش (خانه گریگوری) و گورستان ارامنه است.کلیسای آنجلی
کلیسای آنجلی در خیابان طالقانی و در داخل محوطه بیمارستان اکباتان شهر همدان واقع شده است.
این کلیسا بنایی مستطیل شکل است که با لاشه سنگ و به صورت خشکه‌چین ساخته شده است. ورودی اصلی بنا در ضلع جنوبی و بر روی دو ستون چوبی واقع شده و به صورت پیش ورودی، دارای شیروانی است. در قسمت شمالی فضای داخلی کلیسا، محلی برای اجرای مراسم مذهبی در نظر گرفته شده است که دارای ورودی اختصاصی و جداگانه است. فضای داخلی کلیسا دارای کلاف‌بندی‌های چوبی به صورت خرپاهای هلالی است که شیروانی سقف به صورت شیب‌دار بر روی آن استوار شده است. این کلاف‌بندی‌های چوبی از زیباترین مشخصه‌های تزئینی بنا در فضای داخلی کلیسا محسوب می‌شود. این کلیسا از آثار دوره قاجاریه است و بنابر روایاتی، توسط شخصی به نام رابی اسحاق احداث شده است.
در قسمت شرقی تپه هگمتانه همدان، در محله ارامنه، دو کلیسا وجود دارد. کلیسای قدیمی‌تر کلیسای ارامنه گریگوری استپان متعلق به مذهب پروتستان و کلیسای جدیدتر به نام کلیسای حضرت مریم به مذهب ارتدوکس تعلق دارد
کلیسای ارامنه گریگوری
در سال 1676 میلادی مقارن با سلطنت شاه سلیمان صفوی در محوطه باستانی هگمتانه همدان ساخته شد.
کلیسای گریگوری استپان از آثار تاریخی منحصر به فرد اقلیت های مذهبی در استان همدان است.
کلیسای گریگوری با پلان مستطیل شکل به ابعاد 13*21 متر، 273 مترمربع مساحت دارد. بخش ورودی کلیسا فضایی است چند وجهی با شش ستون سنگی رفیع به ارتفاع چهار متر که ناقوس خانه با 5/3 متر ارتفاع با گنبد مخروطی شکل (هشت وجهی) در بالای آن قرار دارد که در مجموع پیشخوان ورودی را تشکیل می دهند.
دو عدد ناقوس جهت فراخوان مومنان به دعا و نیایش در گذشته در اتاقک ناقوس وجود داشته که هم اکنون در موزه نگهداری می شود.
کلیسا دارای سه در است که در اصلی از زیر برج ناقوس خانه واقع در ضلع غربی و دو در دیگر یکی در وسط ضلع شمالی و دیگری در ضلع جنوبی تعبیه شده که در جنوبی به حیاط خلوت و در شمالی به صحن حیاط اصلی کلیسا منتهی می شود.
مربوط به دوره قاجار است. تالار اصلی کلیسا به ابعاد 11*25/20 متر جهت گردهمایی ارامنه برای اجرای مراسم مذهبی احداث شده است.
تالار بدون ستون و با سقف آهنگ چوبی به شکل کلاله دار است که 8/70 متر ارتفاع دارد و در جبهه شرقی تالار ، سکو و محراب با قوس جناغی قرار دارد که با چهار پله از کف تالار قابل دسترسی است.
در طرفین محراب دو اتاقک به ابعاد 2*50/2 مترمربع که محل اجرای مراسم مذهبی است وجود دارد و کف تالار با آجر مفروش شده و مصالح مورد استفاده در ساخت دیوارها از سنگ لاشه و آجر با ملات گل و گچ است.
نور مورد نیاز از طریق 16 پنجره مشبک با قوس جناغی که به طور قرینه در بدنه دیوارهای شمالی، جنوبی و غربی تعبیه شده تامین می شود.
فضای داخلی کلیسا عاری از هرگونه تزیینات وابسته به معماری است ولی تابلوهای تمثال حضرت مسیح (ع)، مریم مقدس و وارطان مامیکونیان سردار بزرگ لشگر ارمنستان سطوح بدنه را مزین کرده است.
شخصیت های برجسته مذهبی مانند عالیجناب دریزنیک وارتاپت کارکسیان نایب خلیفه ارامنه جلفای اصفهان و رهبر دینی ارامنه همدان و اراک و کشیش درخاچاطور و چند شخصیت مهم دیگر در این مجموعه دفن شده اند.
