قالب شعری قطعه
خواندنی › شعر و ادبیات
- 97/08/25
قطعه مجموعه ابیاتی را گویند که بر یک وزن و قافیه باشد، و از آغاز تا انجام همگی به یکدیگر مربوط بوده، پیرامون یک قصه شیرین، یک موضوع اخلاقی، یا تهنیت و تعزیت و مدح و هجو و مانند آن پدید آمده باشد. بر خلاف قصیده، بیت مطلع در قطعه مصرع نیست.قطعه شعری است که معمولاً مصراع های اولین بیت آن هم قافیه نیستند ولی مصراع دوم تمام ادبیات آن هم قافیه اند یعنی در قطعه نحوه شکل‌گیری قافیه ها به این شکل است که، مصراع های زوج باهم هم قافیه اند. تعداد ابیات یک قطعه، حداقل 2، و حداکثر آن به‌طور معمول 15 است، ولی گاهی تا 50 بیت و بیش از آن هم رسیده است.
علت اسم گذاری قطعه این است که شعری با قالب قطعه مانند آن است که از وسط یک قصیده برداشته شده باشد و در واقع قطعه ای از یک قصیده است.
نشنیده ای که زیر چناری کدوبنی // بررست و بردمید بر او بر، به روز بیست
پرسیدازچنار که توچند روزه ای؟ // گفتا چنار سال مرا بیشتر ز سی ست
خندید پس بدو که من از تو به بیست روز // برتر شدم بگوی که این کاهلیت چیست
او را چنارگفت که امروز ای کدو // باتو مراهنوز نه هنگام داوریست
فردا که بر من و تو وزد باد مهرگان // آن گه شود پدید که نامرد و مرد کیست
