زنده به گور کردن 175 قواص ایرانی
خواندنی › تاریخ
- 97/10/05
عملیات کربلای 4 نام عملیات نظامی تهاجمی نیروهای ایرانی در جنگ ایران و عراق است. این عملیات با رمز محمد رسول‌الله در محور ابوالخصیب به صورت گسترده در تاریخ 5 دی 1365 به فرماندهی سپاه انجام شد. لو رفتن این عملیات شکست سختی برای ایرانی‌ها به همراه آورد به‌طوری‌که آن‌ها پس از حدود یک روز از آغاز عملیات با به جا گذاشتن تلفات فراوان عقب‌نشینی کردند.این عملیات قرار بود با استفاده از تاریکی شب به صورت ناگهانی انجام شود و هدف از آن گرفتن نقطه اتکایی در ساحل غربی آب راه اروندرود بود. پس از تسخیر ساحل غربی قرار بود تهاجم تا اشغال بصره ادامه یابد. این عملیات در واقع بخشی از عملیات کربلای 5 بود که با شکست این عملیات، عملیات کربلای 5به صورت جداگانه انجام شد. هدف ابتدایی تسخیر جزیره ام‌الرصاص و سایر جزایر و جاده‌های اطراف آن بود تا محاصره شهر بصره تکمیل شود. از دلایل تأکید بر تعجیل در این عملیات تحت تأثیر قرار دادن کنفرانس سازمان همکاری اسلامی بود که در آن زمان در کشور کویت برگزار می‌شد.
عراقی‌ها خطوط دفاعی ایستای استواری را در اطراف شهر بصره ساخته بودند. این خطوط شامل پنج حلقه دفاعی بود که با آب‌راه طبیعی مثل اروندرود و آبگیرهای مصنوعی همانند دریاچه‌های پرورش ماهی در اطراف رودخانه جاسم حمایت می‌شد. دریاچه پرورش ماهی، از مین، سیم خاردار زیرآبی، الکترود و سایر موانع انباشته شده بود. علاوه بر این موانع، در پشت هر آب‌راه و هر خط دفاعی سیستم توپخانه‌ای هدایت راداری، نیروی هوایی و هلی‌کوپترهای تهاجمی با قابلیت استفاده از گازهای شیمیایی از مواضع عراقی‌ها پشتیبانی می‌کردند.
لو رفتن عملیات کربلای 5
فرماندهان وقت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قبل از عملیات میزان غافلگیری نیروهای عراقی را متغیر و رو به کاهش برآورد کرده بودند فرمانده وقت سپاه، محسن رضایی ، بعدها گفته بود «تا یک هفته قبل از عملیات بر اساس ارزیابی فرماندهان، غافلگیری در حدود 80 درصد بود، اما از یک هفته به عملیات هر چه به شب عملیات نزدیک می‌شدیم، این رقم کاهش می‌یافت تا حدی که شب عملیات به حدود 50 درصد رسیده بود.» وی در چگونگی محاسبه رقم پنجاه درصد مدرک و سندی ارائه نداده‌است. با این حال با ناهماهنگی‌هایی بین فرماندهی کل جنگ و فرماندهان سپاه این عملیات انجام شد دربارهٔ عامل لو رفتن عملیات مجموعه‌ای از کمک‌های اطلاعاتی ایالات متحده آمریکا به عراق، ستون پنجم سازمان مجاهدین خلق ایران و پناهنده شدن برخی افراد رده‌بالای سیاسی به خارج از کشور ذکر شده‌است طاهری اصفهانی در جریان این عملیات گفت که شب عملیات هاشمی رفسنجانی اصرار زیادی بر اجرای عملیات داشت. من و خرازی رفتیم و منورهایی را مشاهده کردیم. ما تحرک نیروها را می‌دیدیم. من به خرازی گفتم که برود و به هاشمی بگوید عملیات لو رفته‌است. خرازی رفت و بعد آمد و گفت:آقای هاشمی گفته من مقلد امامم و عملیات باید انجام بشود. من به ایشان گفتم که اگر امام هم این شرایط را ببیند، اجازه اجرای عملیات را نمی‌دهد. از این جهت عملیات صورت گرفت و فرماندهان هم مقاومتی در جلوگیری از اجرای عملیات نکردند. شاید فرماندهان بنا بر موقعیت خود با هاشمی مخالفت نکرده‌اند.
عملیات کربلای 5
در این عملیات ابتدا حدود 15 هزار نفر از نیروهای ایرانی به رهبری گروهی از تکاوران نیروی زمینی ارتش و غواصان، نیمهٔ جنوبی شط‌العرب (دجله) و نیمه شمالی اروندرود (کارون و دجله) را پشت سر گذاشتند و با گذر از جزیره‌های ام‌الرصاص، ام‌البابی، قطعه 2 و سهیل (عرض این قسمت از رودخانه حدود 480 متر و جریان آب آن آرام است و جزایر به صورت پی‌درپی در عرض رود قرار گرفته‌اند) به خاک عراق وارد شده و خط دفاعی حد فاصل سپاه سوم عراق در شرق بصره و سپاه هفتم در منطقه نزدیک شبه‌جزیره فاو را شکستند
نیروهای عراقی برای نابودی نیروهای ایرانی از سلاح‌های مستقیم و توپخانه بهره بردند و نیروهای هوایی هر دو طرف نیز در آسمان درگیر بودند. 12 هزار کشته و زخمی برای ایران برجا ماند. در این عملیات یکی بزرگترین جابه‌جایی‌های نیروها با استفاده از بالگردهای هوانیروز در طول مدت کوتاهی توسط هوانیروز ارتش و همچنین قایق‌های تندرو و هاورکرافت‌های نیروی دریایی ارتش انجام شد. همچنین پشتیبانی هوایی، توپخانه‌ای و پدافندی ارتش نیز در این عملیات ادامه داشت ولی به دلیل مشکلات اساسی در طراحی و جمع شدن نیروها در یک منطقه موجب شکست سنگین نیروهای ایرانی شد. درگیری‌ها تا سه روز به طول انجامید، که در طی آن عراقی‌ها نیروهای ایرانی را کوبیدند. نیروهای عراقی از توپخانه و توپ‌های ضدهوایی که به صورت تیربار به طرف نیروهای ایرانی شلیک می‌شد و از پیش برای دفاع آماده شده بودند، استفاده کردند. هزاران تن از نیروهای ایرانی کشته شدند، و اجساد نیروهای ایرانی منطقه وسیعی از سطح میدان نبرد را پوشانید. تلفات عراقی‌ها شش مرتبه کمتر از تلفات نیروهای ایرانی بود. سرانجام ایرانی‌ها با جای گذاشتن هزاران جسد در منطقه عملیات عقب نشینی کردند.
کشف اجساد غواصان ایرانی
در سال 1394، با گذشت 30 سال از عملیات کربلای 4، کمیته جستجوی مفقودین ستاد کل نیروهای مسلح ایران اعلام کرد که اجساد 175 غواص ایرانی را که با دستان بسته کشته شده‌اند، در منطقه ابوفلوس عراق کشف کرده‌است. فرمانده این ستاد همچنین اعلام کرد که برخی از اجساد کشف شده دارای هیچ جراحتی نیستند و نیروهای بعثی آن‌ها را زنده به گور کرده‌اند. پیکر این غواصان به همراه 100 رزمنده گمنام دیگر طی مراسمی در روز 26 خرداد 1394 در تهران و از میدان بهارستان تا معراج شهدا تشییع شد. برخی از چهره‌های سیاسی، نظامی، ورزشی و هنری نیز در این مراسم حضور داشتند.
