چگونه فردی مسئولیت پذیر باشیم
سبک زندگی › مهارت اجتماعی
- 97/10/03
هنگامی که فردی احساس مسئوليت کند، ديگر لزومی ندارد که ديگران به او بگويند که در هر موقعيتی چگونه عمل کند. افراد در نتيجه توجه به مقررات، ارزيابی تجربه‌های خويشتن و رسيدن به نتيجه‌گيری‌های واقع‌گرايانه آن تجربه‌ها، الگوی رفتاری مناسبی را اختيار می‌کنند. در حقیقت مسئولیت پذیری يعنی قابليت پذيرش، پاسخگويی و به عهده گرفتن کاری که از کسی درخواست می‌شود و شخص حق دارد که آن را بپذيرد يا رد کند. وقتی فردی می‌خواهد مسئوليت را بپذيرد، بايد برای او کاملا مشخص شود که موضوع درخواست چيست و در برابر به عهده گرفتن آن چه چيزی به دست می‌آورد. مسئوليت انتخابی آگاهانه است، درست مثل قراردادی نانوشته که تمام اجزای آن برای فرد مشخص است.برای اینکه فرد مسئولیت پذیری باشید باید داوطلبانه مسئولیت های مختلف را بپذیرید
باید در موقعیت قرار بگیرید. به خاطر داشته باشيد که احساس مسئوليت هنگامی در افراد به‌وجود می‌آيد که به آنها مسئوليت داده شود. در عين حال فرد بايد در مورد اثربخشی پاسخ‌هايش، بازخورد دريافت کند و در مورد راه‌های گوناگونی که در دیگر موقعيت‌ها مناسب هستند، اطلاعاتی داشته باشد. اگر از اشتباهات خويش درس بگيريد، عملکرد بهتری در آنچه انجام می‌دهيد، به دست خواهيد آورد.
برای اینکه فرد مسئولیت پذیری باشید باید اگر کاری را قبول می کنید، آن را انجام دهید
اگر وظایفی را که قبول کرده‌اید به درستی انجام ندهید و دوستان، خانواده و همکاران خود را ناامید کنید، آنها دیگر به شما اطمینان نمی‌کنند. توانایی‌های شما زمانی جدی گرفته می‌شوند که مسئولیت های خود را به درستی انجام دهید. اگر پیش از این، خودتان برای به عهده گرفتن یک مسئولیت پیش‌قدم نشده‌اید، آن را امتحان کنید. فرقی نمی‌کند که این کار، نوشتن برای خبرنامه‌ی مدرسه باشد یا شرکت در یک تیم ورزشی. این کار به شما کمک می‌کند تا مسئولیت پذیری را تمرین کنید، یک برنامه‌ی روزانه‌ی مدون و دقیق داشته باشید و به آن پایبند باشید. این تعهد و پایبندی، در جنبه های دیگر زندگی شما هم تأثیرات مثبت خود را نشان می‌دهد.
برای اینکه فرد مسئولیت پذیری باشید باید قدرت تصمیم گیری را در خود تقویت کنید
نتايج پژوهش‌های متعدد حاکی از آن است که بين مسئولیت پذیری و تصميم‌گيری رابطه تنگاتنگی وجود دارد. توانايی اخذ تصميم‌های درست، عامل عمده تکامل حس قدرت يا کنترل‌کردن شرايط زندگی خويش است. مردد و بی‌تصميم بودن يک راه بی‌مسئوليت بودن است. بنابراین مهارت تصمیم گیری و حل مسئله را در خود تقویت کنید.
برای اینکه فرد مسئولیت پذیری باشید باید ثابت قدم باشید
مسئولیت پذیری شما ارزشی نخواهد داشت اگر دائم و پیوسته نباشد. در واقع شما باید برنامه‌ی روزانه‌ای برای خودتان تنظیم کنید که بتوانید دائم و پیوسته به آن متعهد باشید. وقتی شب امتحان ۸ ساعت مدام درس می‌خوانید و بعد از امتحان تا یک ماه سمت کتاب درسی نمی‌روید، این مسئولیت پذیری نیست. یک فرد مسئولیت پذیر کارهای خود را آهسته و پیوسته انجام می‌دهد، مثلا روزی یک ساعت برای مطالعه‌ی درس وقت می‌گذارد. در مورد سایر مسائل نیز باید این نکته را رعایت کنید. مثلا گاهی پیش می‌آید که به یکی از دوستان‌مان نیاز داریم و هر روز با او تماس می‌گیریم و وقتی مشکل‌مان حل شد، تا مدت‌ها از او سراغی نمی‌گیریم. این ثبات در کارها را باید در تمام جنبه‌های زندگی خود وارد کنیم حتی در روابط دوستانه.
برای اینکه فرد مسئولیت پذیری باشید باید برنامه ریزی کنید
برنامه ريزی و تهيه فهرستی از کارها، اهداف و وظايف‌تان به شما کمک می‌کند تا به اندازه توان‌تان تلاش کنيد و انتظارات غيرواقع‌بينانه‌ای از خودتان نداشته باشيد. به‌علاوه مکتوب‌کردن اهداف‌تان سبب می‌شود که آنها را جدی‌تر بگيريد و برای نيل به آنها بيشتر تلاش کنيد. به خاطر داشته باشيد که رسيدن به اهداف بزرگ تنها از طريق برداشتن گام‌های کوچک و متوالی ميسر است. هدف‌تان را به اهداف جزئی‌تر تقسيم کرده و پس از طی هر قدم به عبور از مرحله بعد بينديشيد.
برای اینکه فرد مسئولیت پذیری باشید باید دیگران را مقصر ندانید و مسئولیت کارهای خود را بپذیرید
مسئولیت کارهایی را که انجام می‌دهید، بپذیرید و سعی نکنید برای اشتباهات خود دنبال مقصر بگردید. با این کار، شما این پیام را به دنیا می‌رسانید که کنترل همه‌ی بخش‌های زندگی خود را در دست دارید و مسئولیت کارهای خود را می‌پذیرید. مثلا اگر دیر سر کارتان می‌رسید، تقصیر ترافیک نیست، خودتان دیر از خانه خارج شده‌اید. البته باید بپذیریم که زندگی همیشه منصفانه نیست. بعضی از افراد نسبت به دیگران، زندگی و شرایط سخت‌تری دارند. این افراد نمی‌توانند از پس مشکلات‌شان بربیایند مگر اینکه اشتباهات خود را بپذیرند و تغییری در زندگی خود ایجاد کنند.
برای اینکه فرد مسئولیت پذیری باشید باید به برنامه ريزی ديگران کمک کنيد
هر سال حداقل به يک نفر کمک کنيد تا اهداف و برنامه‌هايش را مشخص کند. او را تشويق کنيد تا فهرستی از اهداف بلند مدت خود تهيه کرده و گام‌های لازم برای رسيدن به اين اهداف را يادداشت کند. هرچند وقت يک بار از او بخواهيد که يادداشت‌هايش را به شما نشان دهد و بگويد چقدر به اهداف خود نزديک شده است. به خاطر گام‌هايی که برداشته وی را تشويق کرده و او را درباره اشتباهاتش راهنمايی کنيد.
برای اینکه فرد مسئولیت پذیری باشید باید صادق باشید و اشتباهات خود را بپذیرید
اگر زمانی که در انجام مسئولیتی کوتاهی می‌کنید، اشتباهات خود را بپذیرید، از این مشکل درس عبرت می‌گیرید. در این صورت، تمام تلاش خود را به کار می‌بندید تا در آینده مجددا این اشتباه را تکرار نکنید. اما اگر اشتباهات خود را نپذیرید و به آنها اقرار نکنید، چیزی از تجربه‌ی تلخ خود یاد نمی‌گیرید. پس، در این شرایط، اشتباهات‌تان را بپذیرید و با گفتن جملاتی چون «متأسفم، تلاش می‌کنم که این اشتباه در آینده تکرار نشود»، این پذیرش اشتباه را به اطلاع دیگران برسانید. علاوه بر اینکه باید مسئولیت اشتباهات خود را بپذیرید گاهی اوقات باید بدانید که همه‌ی مشکلات و اشتباهات تقصیر شما نیست و گاهی عواملی وجود دارد که شما کنترلی روی آنها ندارید. روی چیزهایی تمرکز کنید که می‌توانید کنترل آنها را در دست بگیرید نه عواملی که هیچ دخالتی در آنها ندارید. از استرس پذیرفتن مسئولیت اشتباه دیگران اجتناب کنید.
برای اینکه فرد مسئولیت پذیری باشید باید حتی اگر حوصله ندارید بیاموزید
شاید مدتهاست که می‌خواهید زبان خارجی خود را تقویت کنید یا کار با یک برنامه جدید حسابداری را بیاموزید. کار مفيدی که شما می‌خواهيد انجام دهيد چيست؟ اگر که اين کار، کاری است که بايد در گذشته به انجام می‌رسيده، اما تنها به دليل خسته کننده بودن تا به حال به تعويق افتاده است، در قدم اول با خرید یک کتاب در آن مورد و با دقت مطالعه کردن آن شروع کنید تا انگیزه یادگیری در شما بالا رود.
برای اینکه فرد مسئولیت پذیری باشید باید قابل اعتماد باشید
اگر چیزی از کسی قرض می‌گیرید، امانت‌دار باشید و از آن به خوبی نگهداری کنید. اگر یکی از همکاران‌تان رازی را برای شما بازگو می‌کند، آن را پیش خود نگه دارید. این رفتارها به دیگران ثابت می‌کند که شما قابل اعتماد هستید و در شرایط سخت‌تر و مسائل مهم‌تر می‌توان روی شما حساب کرد. علاوه بر این باید یاد بگیرید که در شرایط سخت‌تر چه رفتاری نشان دهید. هنگامی که یکی از نزدیکان، دوستان یا اعضای خانواده خبر بدی دریافت می‌کند و با مشکلی مواجه شده است، کنار آنها باشید و از آنها حمایت کنید. علاوه بر این، برای اینکه مسئولیت پذیر باشید، باید یاد بگیرید که در هنگام مواجهه با مشکلات، آرامش خود را حفظ کنید.
برای اینکه فرد مسئولیت پذیری باشید باید وظایف خود را اولویت بندی کنید
یکی از ویژگی‌های افراد مسئولیت پذیر این است که توانایی انجام وظایف مختلف را دارند. همه‌ی ما مسئولیت‌های متعددی در زندگی بر عهده داریم. نگهداری از فرزند، سر زدن به پدر و مادر، وظایف شغلی، پرداخت اقساط و هزاران مسئولیت و وظیفه‌ی دیگر که گاهی مجبور می‌شویم چند تای آنها را با هم انجام بدهیم. البته انجام دادن چند کار به طور هم‌زمان همیشه هم ممکن نیست بنابراین باید یاد بگیرید که وظایف خود را اولویت‌بندی کنید و به مرور آنها را با توجه به اولویت و اهمیتی که دارند انجام دهید. به این ترتیب، بهره‌وری شما افزایش می‌یابد و مجبور نمی‌شوید برخی از مسئولیت‌ها را فدای وظایف دیگر کنید.
