نشانه های افسردگی کودکان که والدین باید بدانند
سبک زندگی › فرزندان
- 97/08/11
افسردگی دوران کودکی تمرکز را سخت می کند بنابراین گوش دادن به صحبت های معلم و یا انجام مرتب تکالیف برای کودک سخت خواهد شد. اگر فرزندتان که معمولا نمره های خوبی می گرفت، ناگهان افت محسوسی در نمرات داشت باید بررسی کنید که چه چیزی ممکن است پیش آمده باشد. در کودکان افسردگی به صورت عصبانیت، تحریک پذیری و گاهی پرخاشگری است به همین دلیل با علایم دوره بلوغ اشتباه گرفته می‌شود.چرا کودک ما افسرده می شود؟
تغییرات خلقی در کودکان و نوجوانان ممکن است مانند بالغین نباشد؛ در بزرگسالان، فرد افسرده، افسردگی و غمگینی خودش را نشان می‌دهد اما علائم افسردگی در کودکان افسرده ممکن است به صورت عصبانیت، تحریک پذیری و گاهی پرخاشگری باشد به همین دلیل گاهی افسردگی در آنها شناسایی نمی‌شود یا با علایم دوره بلوغ اشتباه گرفته می‌شود. ممکن است علائم دیگری از قبیل تغییر در ارتباطات اجتماعی کودک و نوجوان پیش آید، بدین معنا که نوجوان گوشه‌گیر می‌شود و با افراد خانواده و دوستان ارتباط کمی دارد و یا این که دچار افت تحصیلی می‌شود، تغییرات در خواب از جمله مشکلات کودک یا نوجوان افسرده است؛ بدین معنا که در بزرگسالان مشکل کم خوابی و در کودکان و نوجوانان مشکل پرخوابی ایجاد می شود.
کودک افسرده چه نشانه ای دارد
کودکان افسرده به بیدار بودن رغبتی نشان نمی‌دهند و تا نیمه های روز در خواب هستند، همچنین علائمی چون تندمزاجی یا عصبانیت، ناراحتی‌های مداوم و احساس غم و اندوه، کناره گیری از جمع، افزایش حساسیت نسبت به عدم پذیرش، تغییر در اشتها (پرخوری یا کم خوری)، تغییر در خواب، صداهای ناهنجار یا گریه های مداوم، اشکال در تمرکز و احساس خستگی مزمن دارند که از نشانه‌های افسردگی است. باید بدانیم که همه کودکان تمام علائم افسردگی را با هم ندارند، در حقیقت بیشتر آنها نشانه‌های مختلفی را با توجه به شرایط موجود بروز می‌دهند؛ اگرچه بعضی از کودکان افسرده ممکن است به کارهای کاملا منطقی و عقلانی خود ادامه دهند ولی هنگام بروز افسردگی شدید دچار تغییرات قابل ملاحظه‌ای در رفتارهای اجتماعی خود می‌شوند و اغلب از علاقه نداشتن به مدرسه، ضعف در انجام تکالیف و عملکرد تحصیلی یا تغییر در ظاهر رنج می‌برند.
علت افسردگی در کودکان چیست
افسردگی یک بیماری است که علت آن می‌تواند ژنتیکی، روان شناختی، زیستی یا محیطی باشد؛ عوامل خانوادگی و زیستی، بیش از عوامل دیگر در بروز افسردگی نقش دارند، افسردگی کودکی، پیامدهای منفی بسیاری را از جمله، افسردگی در ادوار آینده، عدم سازگاری‌های اجتماعی، مشکلات تحصیلی و در برخی مواقع حتی اقدام به خودکشی به‌همراه دارد. اگر علت افسردگی ژنتیکی باشد بایستی به اختلاف سطح هورمون‌ها و مواد بیوشیمیایی بدن توجه کرد و در عوامل روان شناختی به رابطه والدین و کودک و همین طور به حالات روحی و روانی پدر و مادر توجه کرد؛ افسردگی در اصل به معنای فقدان یا از دست دادن است، کودکان افسرده، فرد، محیط یا چیزی دوست داشتنی را از دست داده‌اند و یا آن را هرگز به دست نیاورده‌اند.
آیا افسردگی نشان از غم درون دارد
حتی بعضی از روانکاوان افسردگی را معادل عزاداری دانسته‌اند و عنوان کرده‌اند که کودک افسرده برای از دست دادن شخصی گویی عزاداری می‌کند؛ شاید در پاره‌ای موارد به نظر برسد که کودک چیزی را از دست نداده است اما مسلما دد داشته‌هایش، فقدان چیزی را احساس می‌کند، برای مثال کودک مادر دارد ولی مادر دلخواهش نیست یا پدر دارد اما پدر دلخواهش نیست. این گونه مضامین هم به عنوان فقدان سمبلیک مطرح هستند و موجب افسردگی می‌شوند، گاهی رفتار والدین از نوع آزاردهنده، تحقیرکننده و مقایسه کننده است که حالات افسردگی را در کودک به وجود می‌آورد؛ در پاره‌ای از موارد هم مادر افسرده است و کودک در اثر مجاورت با او ناخواسته تمامی حالات وی را دریافت می‌کند، به طور کلی چنانچه محیط زندگی کودک مطلوب نباشد و نیازهایش ارضا نشود خطر افسردگی برای او وجود دارد.
درمان افسردگی کودکان
درمان افسردگی در کودکان به روش‌های مختلفی امکان پذیر است مانند درمان‌های دارویی، روان درمانی فردی و خانوادگی و کاهش یا تخفیف موقعیت‌های استرس‌زا اشاره کرد که تاثیر قابل توجهی را در برداشته است. درمان دارویی بیش از همه در کودکانی که بشدت مبتلا هستند و اختلال در اعمال فیزیولوژیک نظیر خواب، وزن و اشتها دارند، ممکن است موثر واقع شود.
نشانه های افسردگی کودکان که هر پدر و مادری باید بداند
بسیاری از عدم تمرکز و حواس پرتی گله می کنند و به حالت غم و اندوه اشاره ای نمی کنند. کودک احساس گیجی می کند و یک کار را باید بارها و بارها تکرار کند، حس می کند ذهنش به درستی کار نمی کند.
فرزند شما می خوابد اما باز هم خسته است
نوجوانان معمولا دیر می خوابند، اما یک تغییر نامتعارف در عادت خوابیدن می تواند نشانه افسردگی باشد. بعضی کودکان می خواهند کل بعدازظهرشان را به چرت زدن بگذرانند. افرادی که افسردگی دارند، معمولا زود از خواب بیدار می شوند و نمی توانند دوباره به خواب روند. خوابشان تقویت کننده نیست، یعنی مهم نیست چقدر می خوابند، روز بعد همچنان احساس ناتوانی می کنند. این خستگی ممکن است در مسیر زندگی آموزشی و اجتماعی کودکان قرار بگیرد. معمولا کودکان و نوجوانان، احساس خستگی و آشکار شدن تاثیر آن را گزارش می کنند. به کارهایشان دیر می رسند یا به کل فراموششان می کنند یا تکالیفشان را به خاطر خوابیدن زیاد انجام نمی دهند، بنابراین نحوه زندگی شان دچار مشکل می شود.
کودک اظهار بی ارزشی می کند
اگر کودکتان جملاتی مانند ” هیچکس مرا دوست ندارد ” یا ” من بی ارزشم ” را به کار برد، باید نگران شوید. در چنین مواقعی یک مشاور می تواند کمک کند این افکار منفی از کودکتان دور شود. پیدا کردن علت ناهنجاری های عامل افسردگی و یافتن راهی بهتر برای بهبود آنها می تواند کمک کننده باشد.
کودک شما با دیگر هم سالان خود رابطه ندارد و برایش هم مهم نیست
افراد افسرده بیشتر متمایل به مجزا کردن خود از دیگران هستند. کودکان ممکن است دیگر به سمت آن هم سال خود که افسرده است نروند. در چنین مواقعی ممکن است کودک تنها شده، زیاد به روی خودش نیاورد و حتی ابراز علاقه نکند که با همسالانش در ارتباط باشد. اما این بدان معنا نیست که از این شرایط لذت می برد. دور ماندن کودک از همسالان، می تواند او را اجتماع گریز و افسرده کند.
فرزند شما برنامه های جالب را قبول نمی کند
با وجود استرس کارهای مدرسه، قهر با دوستان، عملکرد در ورزش و دیگر موارد، این طبیعی است که گاهی فرزندتان احساس بی حالی کند. اما اگر کارهایی که استرس او را رفع می کنند، دیگر نتوانند شادش کنند باید نگران شوید. ما با دوستانمان به تفریح و گردش می رویم چون چنین فعالیت هایی روحیه مان را بهبود می بخشد. افراد افسرده به این کارها واکنش خوبی نشان نمی دهند یا حس می کنند خوشی آنها را ناراحت می کنند چون می خواهند طوری واکنش نشان دهند که دیگران می خواهند، اما نمی توانند.
تمام بحث ها تنش زا هستند
ناراحتی در افراد بالغ از نشانه های افسردگی است اما در کودکان ممکن است رفتار پرخاشگرایانه باشد، به همین خاطر تشخیصش سخت است. ممکن است یک کودک بعد از مدرسه کمی بهم ریخته باشد اما بعد از مدتی دوباره حالش خوب شود. در این مورد با یک تغییر خلق و خوی ساده روبرویید اما اگر کودک به خاطر کوچک ترین چیزی تحریک شد و رفتاری پرخاشگر داشت باید به دنبال دیگر نشانه های افسردگی باشید.
خاطرات خوش، کودک شما را به وجد نمی آورد
بعضی کودکان به صورت مزمن شاد نیستند، اما از نظر بالینی افسردگی ندارند. برای اینکه تفاوت را بسنجید، ببینید وقتی از خاطرات خوش صحبت می کنید کودکتان چه واکنشی نشان می دهد. فردی که ناراحت است، وقتی از دورانی خوش یاد می کنید حالش بهتر می شود اما یادآوری، کودکان افسرده را شاد نمی کند.اگر درباره خاطره ای خوش صحبت شود دوباره حال خوب را به نوعی تجربه می کنیم اما پاسخ یک فرد افسرده به این خاطرات چنین است: به خاطر نمی آورم، این برای زمانی دیگر بوده!
کودک شما بیش از هر زمان دیگری گریه می کند
گریه کردن یکی از راه های سالم بیان احساسات است. اما اگر فرزندتان که بیشتر مواقع آرام است بیش از هر زمان دیگر گریه کرد، ابتدا مواردی که باعث تحریک او می شوند را بسنجید. اگر حس کردید مشکلی وجود دارد، آن را نادیده نگیرید.
فرزند شما نمی خواهد او را دهید
احساس ناراحتی داشتن طبیعی است. مخصوصا بعد از یک اتفاق ناراحت کننده. اما افراد عادی دوست دارند در دوران سختی که می گذرانند حمایت شوند. یک کودک افسرده ممکن است با در آغوش گرفته شدن، از خودش ناراحتی نشان دهد چون می داند این کار غصه هایش را از بین نمی برد. در آغوش گرفتن افراد ناراحت و دلداری دادنشان با پاسخ متشکرم همراه است، اما یک فرد افسرده شاید بگوید این کارت باعث می شود حالم بدتر شود، من دوست دارم بهتر شوم ولی نمی توانم.
کودک شما مرتب تحت معاینه قرار می گیرد
اگر کودکتان افسردگی داشته باشد ممکن است دردهای فیزیکی مانند معده درد و سردرد، خود را نشان دهند. اگر کودکتان به صورت غیرمعمول و بیش از همیشه به خاطر چنین مشکلاتی تحت معاینه قرار بگیرد، می تواند نشانه خطر باشد.
کودک شما به نظر بی تفاوت می آید
بی علاقه شدن به کلاس فوتبالی که او را در آن ثبت نام کردید، فقط یک نشانه است. افسردگی می تواند باعث شود یک کودک به هیچ چیز اهمیت نشان ندهد، از رفتن به مدرسه گرفته تا وقت گذراندن با دوستانش. افسردگی فقط یک چیز را در زندگی هدف قرار نمی دهد بلکه همه چیز را تحت تاثیر خود قرار می دهد.
کودک شما الگوی غذایی جدیدی پیدا کرده است
تغییر در اشتها می تواند از نشانه های افسردگی باشد. ممکن است ناگهان کودک کم غذایتان شروع به پرخوری و خوردن غذاهای شیرین کند یا اگر خوب غذا می خورده حالا کم خوراک شود. رابطه کودک با غذا همگام با بزرگ شدنش به صورت طبیعی دچار تغییر می شود اما اگر این تغییر، با دیگر نشانه های افسردگی همراه بود باید نگرانش شوید. کم خوراک شدن یا پرخور شدن به خودی خود می تواند دلایل زیادی داشته باشد، پس با دیدن تنها یک نشانه برچسب افسردگی روی فرزند خود نزنید.
در خانواده، سابقه افسردگی دارید
با اینکه برخی بدون پیشینه خانوادگی دچار افسردگی می شوند اما متخصصان می گویند این مورد ( سابقه خانوادگی ) در ابتلا به افسردگی تاثیر دارد. پس اگر در خانواده سابقه ابتلا به افسردگی دارید، کودکتان بیشتر در خطر است.
