آشنایی با خرده فروشی و معایب و مزایای آن
سبک زندگی › کار و تجارت
- 97/11/15
خرده فروشی (به انگلیسی: Retailing) مفهوم جدیدی نیست و فرهنگ خرده فروشی با شکل‌گیری نخستین بازارها در تاریخ بشر، همراه انسان بوده است.لغت Retailer از ریشه‌ی یک واژه‌ی کهن فرانسوی (Tailer) اقتباس شده است که در مورد خیاط‌هایی که پارچه‌های خود را خُرد و تکه تکه می‌کردند مورد استفاده قرار می‌گرفت .ساده ترین تعریف خرده فروشی به صورت زیر است: هر نوع فروش کالا یا خدمت به مصرف کننده نهایی (به جای فروش به کارخانه یا تامین کننده یا عمده فروش) خرده فروشی نامیده می‌شود.هر نوع فروش کالا یا خدمت به مصرف کننده نهایی، توسط تولیدکننده یا هر سازمان واسط، مستقل از نوع کالا یا خدمت (خوراکی، پوشاک، تندمصرف، بادوام، محتوای دیجیتال و …) و کانال عرضه (دیجیتال یا فیزیکی، انفرادی یا سازمان یافته) خرده فروشی نامیده می‌شود.مزایای کار کردن در حوزه خرده فروشی
یکی از بهترین مزایای کار کردن در حوزه خرده‌فروشی صدالبته که برخورداری از تخفیف‌های آن است! این تخفیف‌ها می‌توانند شامل چیزی در حدود 10% تا 50% باشند، البته که این اعداد بیشتر در سطح تئوری بوده و من شخصاً بیشتر اعدادی در حدود 20% تا 40% را تجربه کرده‌ام. تصور کنید که در شغل خود درآمد آن‌چنان زیادی نداشته باشید، از این طریق شما به‌راحتی قادر به تأمین بخشی از نیازهای خود هستید، هرچند که این موضوع و مقدار آن‌هم تا حدود زیادی بستگی به کالاهای عرضه‌شده توسط کارفرما شما دارد.
بهره‌مندی از تخفیف تنها راهی نیست که بر اساس آن‌یک کارمند خرده‌فروشی می‌تواند پولی برای خود صرفه‌جویی کند. زمانی که شما در یک فروشگاه خرده‌فروشی کار می‌کنید، اغلب مسئولیت درج قیمت کاهش‌یافته بر روی کالاها بر عهده شما قرار می‌گیرد. بنابراین این شما هستید که به‌عنوان اولین نفر از قیمت‌های پایین‌تر و تخفیف یک رنج کالایی خبردار می‌شوید و به‌خوبی هم می‌دانید که کجا باید آن‌ها را پیدا کنید.این شغل بهترین شغل برای کسی است که همواره خواهان خبردار شدن از آخرین روندهای مد و پوشاک و . . . بدون نیاز به سر زدن مجلات و سایت‌های مختلف است.
اگر خواهان داشتن شغلی با یک برنامه زمان‌بندی باز و منعطف هستید، این شغل برای شما گزینه‌ای خوب و مناسب در نظر گرفته می‌شود. خصوصاً اگر دریکی از این فروشگاه بزرگ و دارای شعبه‌های مختلف باشید، اغلب همکاران زیادی در محل کار دارید که مطمئناً تعداد زیادی از آن‌ها خواهان جایگزین شدن با شما به امید تکرار همین قضیه از طرف شما هستند و شما دیگر نیازی به برنامه‌ریزی قبلی برای ترک محل کار خود ندارید. عموماً تا جایی که روز موردنظر شما نزدیک به یک روز تعطیل مهم نباشد و شما از چند روز قبل درخواست خود برای داشتن مرخصی را اعلام کرده باشید و البته ترجیحاً کسی برای جایگزین شدن با شما وجود داشته باشد، کارفرمایان نیز خصوصاً در فروشگاه‌های بزرگ مشکلی با دادن مرخصی به شما نخواهند داشت. شیفت‌ها در این نوع شغل اغلب در حدود 3 تا 6 ساعت به طول می‌انجامند و بنابراین شما همچنان بخش زیادی از روز را در اختیاردارید که به کارهای شخصی خودتان بپردازید. این روند خصوصاً برای کسانی مناسب است که در حال تحصیل بوده و احیاناً به دنبال پیدا کردن یک شغل نیمه‌وقت هستند. حتی می‌توانید از قبل در زمان تعیین روزهای کاری و شیفت ها ساعات کلاس خود را هماهنگ کنید.
اگر به‌صورت آنلاین به دنبال شغلی برای خود بوده باشید، احتمالاً با موارد زیادی از فرصت‌های کاری در حوزه خرده‌فروشی برخورد داشته‌اید، هرچند که تعداد این موارد ممکن است نسبت به قبل کاهش چشم‌گیری داشته باشد. چراکه در سال‌های اخیر بسیاری از کسب‌وکارها فرصت‌های شغلی تمام‌وقت خود را تغییر داده و تبدیل به فرصت‌های شغلی پاره‌وقت کرده‌اند، چراکه به نسبت دستمزد کمتری به ازای تعداد ساعات و همچنین مزایای کمتری را باید عرضه کنند.
برای کار کردن در عرصه خرده‌فروشی در عمل می‌توان گفت نیاز به هیچ تخصصی ندارید. اما این موضوع به این معنا نیست که افراد شاغل در این بخش فاقد هرگونه هوش و استعداد یا هدفی هستند، البته برخلاف باور عمومی. بلکه به این معنا است که این دسته از مشاغل برای دو دسته از جوانان که نیاز به زمان بیشتر برای کسب مهارت و مطالعه برای پرداختن به مشاغل در موقعیت‌های دیگر دارند و همچنین افراد سالمندی مناسب است که در کنار بازنشستگی نیاز به یک منبع درآمد دوم برای خودشان دارند. یا به‌عبارت‌دیگر برای کسانی مناسب است که مهارت‌های خوبی دارند ولی درآمد مکفی در شغل اصلی خود ندارند. در عمل می‌توان گفت که نیاز به مدرک دانشگاهی در این حوزه کاری نیست.
اگر معاشرت و صحبت کردن با مردم را دوست دارید و خود را فردی دست داشتنی می‌دانید، در این حوزه به موفقیت‌های خوبی دست پیدا می‌کنید. خیلی از وقت‌ها ممکن است با افراد مختلفی ملاقات کنید که مثلاً در حین خرید کردن تمایل به هم‌صحبت شدن با یک نفر دیگر رادارند. در این شغل خونسردی و صبر و حوصله یکی از وارد لازم و ضروری است. حتی ممکن است با افرادی برخورد داشته باشید تجربه خوبی از خرید خود نداشته‌اند، اما در صورت لبخند زدن و رفع نیاز و مشکل آن‌ها در پایان به مقام بالاتر شما چیزی بگویند که موجب ترفیع شما در شغل خودتان شود.
اگر از داشتن ظاهری آراسته لذت می‌برید، برخی از موارد شغلی در این حوزه وجود دارند که نیازمند داشتن ظاهری بسیار آراسته و حتی بالباس فرم هستند. این مورد همواره به معنای پوشیدن کت و شلوار و غیره نیست، بلکه گاهی استفاده از یک دست پیراهن و شلوار شیک و مرتب یا حتی با یک تی‌شرت همان تأثیرگذاری را داشته و می‌تواند مفید واقع می‌شود. در این شغل و فضا شرایطی وجود ندارد که احتمال کثیف شدن لباس‌های شما در آن وجود داشته باشد، بنابراین حتی ممکن است از یکدست لباس بتوانید به‌دفعات در محیط کار خود استفاده کنید.
در این شغل تجربه بسیار خوب و جامعی از خدمات مشتری به دست می‌آورید. البته خدمات مشتریان درواقع بخشی نهادینه‌شده در هر شغلی می‌تواند باشد. اما اگر به‌عنوان‌مثال فروشنده‌ای کار می‌کنید که منبع درآمد شما عمدتاً از محل کمیسیون است، موضوع خدمات مشتریان بسیار پررنگ‌تر خواهد بود. درواقع توانایی فروش محصول به‌عنوان مهارتی بسیار خوب و مهم در بسیاری از حرفه‌ها مطرح است.
معایب کار کردن در حوزه خرده فروشی
معمول‌ترین شکایتی که از فعالین این عرصه شنیده می‌شود، ساعت‌های کم موجود برای کار کردن در این مشاغل است. مدیران فعال در این عرصه ازآنجایی‌که همواره در پی کاستن از هزینه‌های موجود هستند، بنابراین فعالیت‌های موجود در این عرصه را به‌گونه‌ای تنظیم می‌کنند برای هر فروشنده تنها در حدود 15 تا 23 ساعت زمان در طی هفته برای کار کردن موجود باشد. البته اگر قدری خوش‌شانس باشید شاید در برخی موارد کارهای نیمه‌وقت در حدود حتی 25 تا 40 ساعت هم پیدا کنید، اما به‌جرئت می‌توانم بگویم که این مورد حداقل در تجربه من کمتر دیده‌شده است.
باید صادقانه به این موردتوجه داشت که با کار کردن در حوزه خرده‌فروشی به‌ندرت می‌توان درآمدی بالاتر از حداقل میزان مرسوم دریافتی در هرماه داشت، مگر اینکه به‌طور تمام‌وقت در آن مشغول فعالیت باشید. حتی اگر دارای تجربه قبلی فعالیت در این حوزه را داشته باشید، نهایتاً برای هر ساعت کار قادر به دریافت چیزی در حدود 8 تا 9 دلار درآمد خواهید بود.برای به دست آوردن هر فرصت شغلی که در این حوزه مهیا می‌شود، عموماً رقابت بسیار زیادی شکل می‌گیرد. همچنان که گفتم فعالیت در این حوزه نیازمند مهارت آن‌چنانی نیست. بنابراین، افراد زیادی هستند که از شرایط کار و فعالیت در این حوزه برخوردار می‌شوند. پس همیشه سعی کنید تماس چشمی خود را حفظ کرده و خنده بر لب داشته باشید. خرده‌فروشان در این حوزه همیشه در پی جذب افرادی با ظاهری دوستانه، علاقه‌مند و فروش محور برای این موقعیت‌ها هستند.
برنامه زمانی شما خصوصاً در ابتدای کار که تجربه و سابقه آن‌چنانی ندارید، ممکن است آن‌چنان سازمان‌دهی شده و منظم نباشد. اغلب خرده‌فروشان در هر صنفی از ساعت 8 یا 9 صبح کار خود را آغاز کرده و تا حدود ساعت 9 تا 10 شب هم به کار خود ادامه می‌دهند. اغلب برای جابجا کردن کالاهایی که در هر هفته برای آن‌ها حمل می‌شود هم نیاز به نیروی کاردارند و این به این بدان معناست که ممکن است از شما بخواهند که در ساعات ابتدایی یا پایانی روز هم در محل کار حاضر باشید که درواقع بستگی به زمان رسیدن کالاهای آن‌ها دارد. بنابراین سؤال کردن در این رابطه در مرحله مصاحبه و صحبت‌های اولیه بسیار مهم است. مثلاً ممکن است در یک روز از شما بخواهند به‌عنوان شیفت آخر مشغول کار شوید و صبح اول وقت در شیفت اول هم آماده‌باشید.
بزرگ‌ترین نکته منفی در رابطه با این شغل از حوزه خرده‌فروشی چگونگی رفتار مشتریان با شماست. برخی از آن‌ها تصور می‌کنند که چون شما در بخش خدمات مشتریان فعالیت می‌کنند، پس هر رفتاری که دوست داشته باشند می‌توانند با شما داشته باشند. حتی ممکن است شمارا فردی بی‌عرضه، کودن و نادان تصور کنند، درحالی‌که شما بهترین و دوستانه‌ترین رفتار را با آن‌ها دارید. مثلاً ممکن است قیمتی کالایی را که 30% تخفیف دارد به شما بگویند و ادعا کنند که قیمت پس از تخفیف اشتباه درج‌شده است. یا کالایی که شامل تخفیف نشده است را معرفی کنند و تأکید کنند که در تبلیغ به‌عنوان کالای تخفیف‌دار دیده‌اند. ممکن است کوپن تخفیف به همراه نداشته باشند و توقع دریافت تخفیف از شما داشته باشند. همه این‌ها مواردی است که شما باید قدرت حل‌وفصل آن‌ها را با خونسردی کامل داشته باشند، در غیر این صورت با برخورد بد و بی‌ادبی‌های آن‌ها روبرو می‌شوید و حتی ممکن است شاهد شکایت آن‌ها به مدیر خودتان باشید. پس اگر تصور می‌کنید که قدرت رفع این تضادها را ندارید، بهتر است اصلاً در پی مشغول شدن در چنین فرصت‌هایی را از سرخود بیرون کنید.
اغلب در این‌گونه کارها از شما می‌خواهند که نوعی کارت را به مشتری بفروشید، حال کارت اعتباری باشد، کار عضویت باشد یا هر نوع کارت دیگر. توجه داشته باشید که مشتریان همواره در عجله بوده، تعداد زیادی از این کارت‌ها در کیف پول خوددارند و در زمان شنیدن پیشنهاد شما برای خرید این کارت‌ها حتی ممکن است به شما اجازه ندهند که جمله خود را به پایان برسانید. پس بهتر است در این‌گونه موارد به‌اندازه کافی صبور باشید و تحمل رد شدن پیشنهاد خودتان از جانب مشتریان را داشته باشید. همچنین باید این را هم در نظر داشته باشید که علیرغم این موارد اغلب فروش تعداد معینی از این کارت‌ها در ماه برای شما تعیین می‌شود که در صورت عدم موفقیت در چند ماه ممکن است با ادامه همکاری شما موافقت نکنند.
ممکن است از شما بخواهند کاری را به‌صورت تکراری در طی روز انجام دهید که نیازمند روی پا ایستادن برای ساعات متمادی است، درحالی‌که لباس و کفش راحتی ندارید و کفش رسمی مناسب برای آن فروشگاه را استفاده می‌کنید. اگر دنبال داشتن شغلی ساده و عاری از هرگونه کار و تلاش و فکر هستید، این مورد را حتماً باید در زمان انتخاب شغل در نظر داشته باشید.گاهی اوقات ممکن است مجبور به نظافت و مرتب کردن محیط فروشگاه پس از بازدید یک مشتری ازآنجا شوید و این موضوع اغلب اعصاب شمارا به هم می‌ریزد، چراکه در جلوی چشم خودتان می‌بینید که مشتریان همه‌چیز را به هم می‌ریزند و حتی ممکن است زباله‌های باقی‌مانده از خرید خود، شامل جعبه‌های خالی و . . . را در مسیر حرکت خود بریزند و شما قادر به تذکر دادن به آن‌ها نباشید. اگر چنین چیزی شمارا ناراحت می‌کند، حتماً و حتماً در جای دیگری باید دنبال شغل مناسب برای خود باشید.
اغلب فروشگاه رویکردی بسیار بد و غیر رضایت‌بخش در برخورد با موارد دزدی و سرقت مشتریان دارند. حتی اگر مطمئن هستید که یک مشتری چیزی را دزدیده است، ممکن است نتوانید به‌طور مستقیم نسبت به آن عکس و العملی نشان دهید. در این‌گونه موارد پیش از هرگونه برخوردی باید به مدیر خود برای بررسی هر مورد یادآوری کنید و خودتان حق هیچ‌گونه تصمیم‌گیری ندارید، چراکه در آخر ممکن است خودتان متهم به بدرفتاری شوید.
