مزایا و معایب الکتروشوک درمانی
پزشکی و سلامت › روانشناسی
- 97/09/16
الکتروشوک درمانی (ECT)
آیا تا کنون اصطلاح الکتروشوک درمانی را شنیده اید؟ حتما با اصطلاح شوک دادن در درمان بیماری های روانی مواجه شده اید و چه بسا در فیلم های سینمایی دیده باشید که در بیمارستان های اعصاب و روان و برای بیماران بد حال از شوک الکترونیکی استفاده می کنند. اغلب برای بینندگان چنین صحنه ای رعب آور و وحشتناک است و شاید فکر کنید این عمل نوعی از تنبیه یا قساوت قلب در مورد بیماران اعصاب و روان به کار می رود. در این مقاله درباره کاربرد الکتروشوک درمانی و تاثیر و روش اجرای آن صحبت خواهیم کرد.
الکتروشوک درمانی چیست؟
الکتروشوک درمانی یا درمان با تشنج برقی نوعی درمان روانپزشکی می باشد که برای رفع و بهبود اختلالات روانی به کار می رود. الکتروشوک درمانی، درمانی است که معمولا به عنوان آخرین راه حل برای اختلالات افسردگی اساسی (عمده)، افسردگی دو قطبی یا کاتاتونیا به کار می رود و در جریان درمان از بیمار برای آن رضایت گرفته می شود ، انجام می شود.
کاربرد الکترو شوک درمانی
- بیماری افسردگی اساسی: الکتروشوک درمانی برای حدود 50% بیماران دچار افسردگی اساسی که نسبت به درمان مقاوم بوده اند، بهبودی در پی دارد. الکتروشوک درمانی برای بیمارانی به کار می رود که درمان های دیگر روی آن ها جواب نداده است یا در وضعیت اورژانسی هستند. برای مثال برای بیمارانی که احتمال خودکشی بالایی دارند.
- کاتاتونیا: کاتاتونیا به وضعیتی اطلاق می شود که بیمار دچار نوعی اختلال در وضعیت روانی-حرکتی خود شده است، که معمولا تظاهرش با حالت بهت زدگی می باشد. الکتروشوک درمانی عموما درمان دوم در بیماران کاتاتونیک است . به این شکل که اگر بیمار نسبت به درمان های دارویی مقاوت داشت از آن استفاده می شود.
- افسردگی دو قطبی: بیماران دچار اختلال دو قطبی که نسبت به انواع دیگر درمان مقاوم بوده اند از مزایای الکتروشوک درمانی می توانند بهره مند شوند.
- اسکیزوفرنیا: الکتروشوک درمانی ندرتا در اسکیزوفرنیا به کار برده می شود ولی گاهی اوقات بنابر صلاح دید تیم پزشکی و روانپزشک می توان از آن بهره برد.
اثرات الکتروشوک درمانی
در حقیقت اثرات مخرب واقعی و طولانی مدتی برای الکتروشوک درمانی ذکر نشده است و نمی توان آثار جانبی مضری را به آن نسبت داد. بعضی اثرات کوتاه مدت بعد از الکتروشوک درمانی ممکن ایت به وجود بیاید؛ از قبیل فراموشی گذرا و کمی گم گشتگی.
الکترو شوک درمانی برای بیماران مبتلا به اختلالات نورولوژیک از قبیل صرع باید با احتیاط انجام شود و جوانب مختلف آن در نظر گرفته شود، چرا که الکتروشوک درمانی باعث ایجاد تحریکات خاصی در مغز می شود که می تواند حملات صرعی را تقلید و تشدید کند.
بسیاری از محققان و دانشمندان عقیده دارند که الکتروشوک درمانی هیچ خطری برای ساختار مغز و ایجاد آسیب مغزی ندارد و بسیاری از انجمن های علمی مانند انجمن روانپزشکی آمریکا، آن را به عنوان یک درمان بی خطر تایید کرده اند.
روش اجرا الکتروشوک درمانی
بسته به نوع اختلال و میزان شوک مورد نیاز، تعدادی الکترود در قسمت های مختلف سر کار گذاشته می شوند . بیمار در وضعیت بیهوش قرار دارد و با استفاده از داروهای مناسب در حالت آرامش قرار می گیرد. طبق دستور پزشک مصرف داروهای روانپزشکی بیمار در طی دوره ی الکتروشوک درمانی کنترل شده می باشد. جریان الکتریکی خفیفی از طریق این الکترود ها به مدت یک دهم ثانیه تا یک ثانیه وارد مغز می شود. وضعیت فشار خون، فعالیت الکتریکی سطح مغز و سطح اکسیژن خون در طی وارد شدن جریان به مغز به دقت بررسی و مانیتور می شود.
شوک های درمانی معمولا 3بار در هفته به مدت 2 هفته اعمال می شود تا نتیجه ی مطلوب به دست بیاید.
حرف آخر در مورد الکتروشوک درمانی
همان طور که می بینیم .درمان با الکتروشوک یا اصطلاحا شوک درمانی بسیار متفاوت از آنچه افسانه ها و فیلم ها و سریال ها بیان می کنند، به کار برده می شود. در واقع نوعی درمان خط دوم برای برخی از بیماری های روانی است که در شرایط بسیار کنترل شده و تحت نظارت شدید به کار برده می شود و اصولا متخصصین برای به کار بردنش حساسیت های زیادی دارند و تا وقتی که نیاز به آن نباشد، از آن استفاده نمی کنند. عوارض جانبی آن هم با این که همیشه مورد جدال بوده و برخی شدیدا مخالف کاربردش هستند. با این حال طی تحقیقات علمی به اثبات نرسیده و درمانگران همچنان طی تقریبا 80سال گذشته از آن بهره می برند و برای بیماری های محدودی آن را استفاده می کنند. افسردگی از جمله بیماری هایی بوده ک برای درمان آن شیوه های مختلفی ارائه شده است.
