چگونه در زندگی کمتر غم و غصه بخوریم

پزشکی و سلامتروانشناسی

- 99/03/13
چگونه در زندگی کمتر غم و غصه بخوریمروش های جلوگیری از غصه خوردن موضوع مورد بحث ماست. تحمّل برخی واقعیت­ های غم ­آور زندگی، بسیار سخت و تلخ است تا جایی که ره آورد غم، پیری زودرس معرفی شده است. چنان که امام علی (ع) می فرمایند: «الهمّ نصف الهَرَمَ؛ اندوه خوردن نیمی از پیری است.» و این نیز واقعیتی است که گاهی شرایط نامطلوب، انسان کارهای غیرعادی می­ کند. جزع و فزع کردن، روی آوردن به داروهای تسکین ‏دهنده، توسّل به تشریفات شادی در غم ـ که حتّی در شادی هم ناصحیح است ـ و برخی رفتارهای بی نتیجه‏ ی دیگر از فعّالیت­ هایی است که در قرآن و روایات نهی شده است.

راهکارهای جلوگیری از غم و غصه



1. پذیرش موقعیت برای جلوگیری از غصه خوردن


به حکم خرد، عاقل خود را به کار بیهوده، مانند ستیز بی ­فایده با سختی ها و غم ‏ها مشغول نمی کند. بلکه به جای قرار گرفتن در مقابل غم­ ها در کنار غم­ ها می ایستد تا بتواند به ‏جای بی تابی و سایر روش ‏های غلط که او را ناتوان می سازد. امکان مدیریت و مهار نمودن غم ­ها را ایجاد کرده، کنترل آن را به دست گیرد. در پذیرش موقعیت ـ که قبول فعال و پویای آن است ـ فرد امکان طراحی بهترین مقابله برای موقعیت پیش ­آمده را می یابد. یک مقابله­ ی فعال و پویا عبارت است از چاره‏ اندیشی و چاره‏ اندیشی؛ یعنی یافتن راه خروج از مشکلات یا بردباری و صبوری. همان­طور که امام علی (ع) می فرمایند: «واعلم انّ المخرج فیأمرین، ما کانت فیه حیلَة فا لاحتیال وما لم تکن فیه حیلة فا لاصطبار؛ و بدان که راه خروج از تنیدگی در دو چیز است: آن چه چاره دارد، چاره کردن و آن چه چاره ندارد، صبرکردن.» لذا بهترین واکنش در حوادثِ چاره ­پذیر مثل بلایای عمومی اقدام مناسب است و در مقابل حوادث چاره ‏ناپذیر (مثل فقدان عزیزان) بردباری و تحمل است تا دوره ­ی بحران سپری شود.
چگونه در زندگی کمتر غم و غصه بخوریم

2. گریه­ درمانی (تسکین با اشک)؛ راه درمان غصه


گریه یک واکنش طبیعی و نتیجه­ ی عواطف انسانی است. گریستن یکی از راه‏ های جلوگیری از افزایش غصه است که به هنگام مصیبت سبب تسکین بوده، مورد نهی اسلام هم نیست. فرو خوردن غم و غصّه و پرهیز از گریستن، باعث فرسایش روحی می گردد.
دو روایت از امام صادق (ع) مؤید این مطلب است:
- «هر کس از مصیبتی که به او رسیده، بر جان خویش بیم­ناک است، اشک بریزد که او را تسکین می دهد.»
- «فأفض من دموعک، فانّها تسکّن؛ اشک بریز، که آن را تسکین ­بخش است.»

3. درد دل کردن با برادران دینی برای رفع غصه


یکی از راه ­های جلوگیری از افزایش غم، درمیان­ گذاشتن غم و غصّه با مشاوران مؤمنی است که اهل درد و دل­سوزند. امام صادق (ع) در این زمینه می ­فرمایند: « اذا ضاق احدکم فلیعلم أخاه و لایعین علی نفسه؛ هرگاه یکی از شما دچار گرفتاری غم و اندوهی شد، باید برادر خود را آگاه سازد و به توانایی خود اکتفا نکند.»

4. تلقین تحمّل؛ برای رهایی از غصه خوردن


یکی از شیوه ­های برخورد با امور غمناک، افزایش میزان شکیبایی با تلقین تحمّل است. ره­نمون کردن فرد غمگین به این معرفت والا و تکرار و تلقین آن، در بالا بردن روحیه ­ی او و در نتیجه جلوگیری از افزایش اندوه، مؤثر خواهد بود و این پیام «سلوت» الهی است که بر غم ‏زدگان نوید می دهد. امام علی (ع) در این باره می­ فرمایند: «اذا تباعدت المصیبته قربت السلوه؛ چون مصیبت دور می شود، فراموشی نزدیک می گردد.» صبر علاوه بر معنای مصطلح و مرسوم درون‏ ریزی غم و اندوه‏ ها، به معنی مقاومت در مقابل ضربه­ های حوادث روزگار مخصوصاً ضربات اوّلیه و مهارت مدیریت فشارهای روانی حاصل از آن­ هاست. پس نه صبر به معنای سکون و سکوت است و نه هر سکون و سکوتی نشانه ‏ی بردباری است. فرد صبور با بردباری به پذیرش فعّال و پویای موقعیت و جست­ وجوی یک راه حل منطقی، در مدیریت آن موقعیت «غم و اندوه»آفرین اقدام می­ کند.

5. دوری از عوامل شدت ­زا برای غصه نخوردن


دور نگه داشتن فرد آسیب دیده از عوامل پیدایش و تقویت­ کننده ‏ی بیماری جسمی و یا روانی، از مهم ­ترین اقدامات برای حفظ روحیه و آرامش فرد است. یکی از این فشارهای روانی، شماتت و سرزنش است. با سرزنش فرد غمگین، فشار روانی امور غمناک مضاعف می گردد. یکی دیگر از عوامل بسیار مهم، توجه به خوردن و حلال­ خوری است. تنها راه دیدار رحمت الهی علم و عمل است وآن نیز «جز با تن­درستی ممکن نیست و تن­درستی نیز جز با تناول­ کردن غذا و خوراک به مقدار حاجت در هر شبانه ‏روز میّسر نمی ­شود .»

6. توجّه به ارزش پاداش تحمّل برای کاهش غصه


یکی از اموری که در افزایش صبر و تحمل در برابر گرفتاری ها و جلوگیری از افزایش غم و غصّه مؤثّر است، توجّه به ارزش پاداش تحمّل است. پیامبر (ص) در نامه‏ ای که برای تسلیت و تعزیت معاذ در مرگ فرزندش نوشته بودند، فرمودند: «فرزند موهبت الهی است که به‏ صورت امانت در اختیار تو قرار داده شده اگر در گرفتن امانت صبور باشی، اجر کثیر، رحمت و هدایت الهی از آن تو خواهد بود. مبادا مصیبت خود را با بیتابی بیشتر نمایی؛ چرا که در این ‏صورت، علاوه بر مصیبت وارده، اجر خود را نیز از دست می­ دهی.»

7. پرهیز از یاد غم ­ها و غصّه­ ها راه کاهش غصه


یکی از دلایل ناشادی اکثر افراد غمگین، نداشتن مهارت در آمارگیری مواهب الهی است، در عوض استعداد عجیبی در لیست کردن مشکلات، رنج­ ها، گرفتاری ها و غم و غصّه ­ها دارند. تفکّر دائمی به نواقص و نقائص و طرح آن، ارمغانی جز غم و افسردگی، ناامیدی و بی­ حوصلگی، انزوا و بدبینی ندارد.

8. پرهیز از یاد غم ­ها و غصّه­ ها راه کاهش غصه


یکی از دلایل ناشادی اکثر افراد غمگین، نداشتن مهارت در آمارگیری مواهب الهی است، در عوض استعداد عجیبی در لیست کردن مشکلات، رنج­ ها، گرفتاری ها و غم و غصّه ­ها دارند. تفکّر دائمی به نواقص و نقائص و طرح آن، ارمغانی جز غم و افسردگی، ناامیدی و بی­ حوصلگی، انزوا و بدبینی ندارد.

توصیه های روزانه برای درمان غصه خوردن


- هر روز وقتی که از خواب بیدار می شوید، با خود بگویید روز خوشی است و من باید از امروز لذت ببرم.
- این واقعیت را قبول کنید، شما جایی در این دنیا دارید که هیچ کس دیگر قادر به پر کردن آن نیست. به عبارت دیگر شما یکتا هستید و هیچ کس در این دنیا کاملاً شبیه شما نیست.
- یقین داشته باشید که سعادت و پیشرفت از آن شماست، به شرط آنکه عوض دو دستی چسبیدن به یأس و نومیدی به این موضوع ایمان داشته باشید که خوشبختی برای شما خلق شده است.
- به دیگران کمک کنید، حتی اگر در حد کمک خیلی ناچیز باشد؛ چون در وهله نخست به روح خود کمک کرده اید و دوم به او برای رهایی و کاستن از افکار منفی که باعث تضعیف روحیه شما می شود.
- حتماً در یک کلاس ورزشی که تحرک بالایی دارد، ثبت نام کنید تا به معجزه ورزش در تقویت روحیه تان دست پیدا کنید.
advertising