عدم درمان تنبلی چشم کودکان موجب ضعف بینایی در بزرگسالی می‌شود.
پزشکی و سلامت › پزشکی
- 97/10/04
تنبلی چشم چیست؟
فرزند شما از بدو تولد، قادر است محیط اطرافش را ببیند، اما دید او در این زمان چندان کامل نیست و احتیاج به چند سال زمان دارد تا به تکامل برسد. در سه، چهار سال اول زندگی، بینایی به‌سرعت رشد می‌کند، اما برای این‌که دید خوب و کافی به وجود بیاید، دید هر دو چشم باید به‌طور هم‌زمان کامل شود. آمبیولی یا تنبلی، نوعی اختلال چشمی است که چشم به ظاهر سالم کودک را درگیر کرده و باعث اختلال دید طبیعی آن می‌شود. به عبارت دیگر شاید ظاهر چشم سالم باشد، اما دید کودک، حتی اگر عینک داشته باشد هم کامل نیست. این حالت، زمانی اتفاق می‌افتد که تکامل بینایی در یک چشم به صورت طبیعی اتفاق افتاده، اما در چشم دیگر غیرطبیعی است. تنبلی چشم اغلب، فقط یک چشم را درگیر می‌کند، اما در برخی مواقع ممکن است در هر دو چشم نیز اتفاق بیفتد و باعث ایجاد دید ناکافی در چشم راست و چپ شود.
چرا چشم‌ها تنبل هستند؟
اختلال در عملکرد طبیعی چشم‌ها، باعث بروز تنبلی چشم در کودکان می‌شود. این وضعیت معمولا به سه علت عمده در کودکان ایجاد می‌شود:
لوچی یا استرابیستم: کودک مبتلا به لوچی برای این‌که از دوبینی فرار کند از چشم سالم‌تر و بهتر خودش استفاده می‌کند و در نتیجه چشم منحرف تنبل هم می‌شود.
عیوب انکساری: این نوع اختلالات پس از تجویز عینک قابل اصلاح هستند، اما اگر دوربینی، نزدیک‌بینی یا آستیگماتیسم، در یک چشم اتفاق بیفتد یا اگر بین دو چشم اختلاف قابل توجهی وجود داشته باشد چشمی که ضعیف‌تر است تنبل می‌شود.
عوامل مسدودکننده مسیر بینایی: از جمه این عوامل می‌توان به افتادگی پلک، آب‌مروارید، کدورت قرنیه و... اشاره کرد که معمولا در شدیدترین حالات خود باعث تنبلی چشم می‌شوند.
از کجا بفهمیم چشم کودک تنبل است؟
تا وقتی فرزند شما، رفتارهای بینایی غیرطبیعی یا انحراف واضح و مشخصی در چشمش نداشته باشد، شاید تشخیص تنبلی یک یا هر دو چشم او کار چندان ساده‌ای نباشد و شما متوجه این وضعیت او نخواهید شد. متخصصان، برای تشخیص تنبلی چشم، اختلاف قدرت بینایی بین دو چشم یا ضعف هر دو چشم را ارزیابی می‌کنند و چون ارزیابی بینایی کودکان به‌ویژه در سنین پایین کار چندان راحتی نیست برای این کار روش‌های خاصی از جمله بررسی چگونگی تمرکز و تعقیب اشیا توسط یک چشم، وقتی چشم دیگر، پوشیده شده است و...، کاربرد دارد. این نکته را هم به خاطر داشته باشید که ضعف بینایی در یک چشم همیشه به معنای تنبلی چشم نیست زیرا آب‌مروارید، عفونت، تومور یا دیگر اختلالات داخل چشمی هم می‌توانند در کاهش بینایی موثر باشند.
تنبلی چشم زمانی ایجاد می‌شود که اعصاب بین مغز و چشم به خوبی تحریک نشود در نتیجه مغز بیشتر یک چشم را تحریک می‌کند و منجر به ضعیف شدن بینایی چشم دیگر می‌شود.هر اختلالی که باعث کاهش دید شودعامل تنبلی چشم است.
در برخی از مطالعات انجام شده این آمار به پنج درصد هم رسیده اما معتقدیم با تشخیص، غربالگری و درمان به موقع این آمار کاهش پیدا می‌کند. استرابیسم یا لوچی چشم معمول‌ترین و شایع‌ترین علت تنبلی چشم است.این نوع تنبلی زمانی رخ می‌دهد که در قسمتی از چشم نقصی وجود داشته باشد مانند افتادگی مادرزادی پلک، آب مروارید مادرزادی، کدورت قرنیه و...
به گفته وی هر عاملی که جلوی ورود نور را به چشم بگیرد به آن عوامل مسدود کننده و یا محرومیتی گفته می‌شود و بیان کرد: تنبلی چشم به علت عوامل مسدود کننده از همه نوع‌های تنبلی چشم خطرناک‌تر است بویژه آب مروارید مادرزادی.
این فلوشیپ قرنیه سومین علت تنبلی چشم را علت انکساری دانست و گفت: ضعف انکساری در چشم مانند نزدیک بینی، دوربینی، آستیگماتیسم، باعث می‌شود چشمای تصویر واضحی نداشته باشد بنابراین تنبلی چشم ایجاد می‌شود.
