علل و علائم و درمان سنگ کلیه
پزشکی و سلامت › پزشکی
- 98/05/01
سنگ کلیه و علل ایجاد آن
سنگ کلیه یک تعریف واحد برای انواع مختلف کریستال‌های کوچک و جامد می‌باشد. چندین عامل باعث ایجاد سنگ کلیه می‌شوند. برخی از آنها مرتبط با عفونت‌های کلیوی هستند. دلیل دیگر تشکیل سنگ کلیه وجود بیش از حد برخی مواد معدنی در کلیه است. ژن نیز می‌تواند تاثیرگذار باشد. از میان افرادی که مبتلا به سنگ کلیه می‌شوند، 40 درصد سابقه‌ی خانوادگی ابتلا به سنگ کلیه داشته‌اند. ممکن است بدن آنها بیش از حد کلسیم و یا کمتر از حد معمول سیترات (یک ماده شیمیایی موجود در مرکبات) تولید کند.
- دیگر شرایطی که احتمال ابتلا به سنگ کلیه را بیشتر می‌کنند شامل موارد زیر می‌باشند:
چاقی: در صورتی که فرد دچار اضافه وزن باشد بیشتر در معرض ابتلا به کلیه سنگ‌ساز خواهد بود.
عمل جراحی: اگر قبلاً جراحی بای پس معده یا جراحی دیگری بر روی روده انجام شده باشد، احتمال تشکیل سنگ کلیه بیشتر است.
بیماری: یک نمونه بیماری کلیوی پلی‌کیستیک می‌باشد که در آن خوشه‌های کیست در کلیه‌ها رشد می‌کند.
سنگ کلیه یکی از علت های درد کلیه است که اغلب در مردان میانسال مشاهده می‌شود، اما با این حال می‌تواند در هر سن و جنسی رخ دهد.
- حتی اگر در وضعیت سلامتی خوبی قرار داشته باشید، ممکن است عوامل دیگری باعث رشد سنگ کلیه شوند. یکی از اولین مواردی که باید به آن توجه کرد آب است. اگر به اندازه کافی مایعات مصرف نکنید، به اندازه کافی ادرار تولید نمی‌شود و این به معنی افزایش احتمال تشکیل سنگ کلیه است.
- سایر مواردی که باید در نظر داشت عبارتند از:
نوشابه: این نوشیدنی سرشار از فسفات است که ممکن است منجر به سنگ کلیه شود (قند موجود در آن کمکی نمی‌کند).
اگزالات: ترکیبات آلی موجود در برخی مواد غذایی -از جمله گیاهان سالم مانند اسفناج و سیب زمینی شیرین- می‌باشد. با این حال، اگزالات به راحتی به برخی مواد معدنی از جمله کلسیم متصل می‌شود. کریستال‌های اگزالات کلسیم منشأ اصلی تشکیل سنگ کلیه هستند.
نمک و سدیم: اگر رژیم غذایی سرشار از سدیم داشته باشید، احتمال وجود کلسیم بیشتر در ادرار افزایش می‌یابد. بیشتر افراد سدیم را از طریق نمک به دست می‌آورند، بنابراین مقدار زیاد نمک احتمال ابتلا به سنگ کلیه را افزایش می‌دهد. هرچند، مصرف کلسیم به خودی خود چیز بدی نیست –فقط زمانی که همراه با میزان بالای سدیم باشد. در واقع، کلسیم بسیار کم در رژیم غذایی ممکن است منجر به تشکیل سنگ کلیه در برخی افراد شود.
پروتئین حیوانی زیاد: مصرف بیش از حد استیک (مرغ، تخم مرغ و غذاهای دریایی) می‌تواند موجب تجمع اسید اوریک در بدن شود، که یکی دیگر از دلایل تشکیل سنگ کلیه است.
سابقه ابتلا به سنگ کلیه: اگر قبلاً دچار سنگ کلیه شده باشید احتمال ابتلا به آن بیشتر است مگر اینکه اقدامات پیشگیرانه انجام دهید.
روش های پیشگیری از ایجاد سنگ کلیه
- ساعتی یک لیوان آب بنوشد.
- شبها قبل از رفتن به رختخواب دو لیوان آب بنوشید.
- هر دو ساعت مثانه خود را تخلیه نمایید.
- رژیم غذایی خود را بر اساس نوع سنگ رعایت نمایید.
- پیاده روی و ورزش را فراموش نکنید.
- از مصرف زیاد نمک بپرهیزید.
- در صورت بروز علائمی مانند تب ، لرز، درد شکم و سوزش ادرار یا وجود خون در ادرار به پزشک مراجعه نمایید.
- با رعایت بهداشت فردی از بروز عفونت ادراری پیشگیری نمایید.
- هر شش ماه یکبار به پزشک مراجعه نمایید و تحت معاینه و انجام آزمایشات قرار گیرید.
- بر طبق نظر پزشک و با توجه به علت ایجاد سنگ از داروهای تجویز شده استفاده نمایید.
- از راکد ماندن ادرار در کلیه ها جلوگیری نمایید.
- در رژیم غذایی خود از مواد فیبردار مانند سبزیجات، نان سبوس دار و میوه استفاده نمایید.
- مصرف انواع گوشت قرمز را در رژیم غذایی خود محدود نمایید. سه لیوان شیر=دو لیوان ماست. حتماً بعد از مصرف لبنیات آب بنوشید.
رژیم غذایی در افراد مبتلا به سنگ کلیه
-اگر نوع سنگ کلیه کلسیمی یا فسفری باشد، از مصرف فرآورده های لبنی ، شکلات و نارگیل خودداری کنید.
-اگر نوع سنگ کلیه فسفاته باشد، رژیم غذایی حاوی اسیدها به اسیدی نگه داشتن مختصر ادرار کمک می کند.
-اگر نوع سنگ کلیه، اسیداوریکی یا سیستینی باشد، رژیم غذایی حاوی مواد قلیایی به قلیایی نگه داشتن مختصر ادرار کمک می کند.
-در مورد همه انواع سنگهای کلیه،نوشیدن روزانه حداقل ۱۳ لیوان مایعات (و بیشتر از همه آب خالص ) ضروری است.
- رژیم غذایی کم چربی و پرفیبر نیز توصیه می گردد.
درمان های طبیعی برای دفع سنگ کلیه
- با آب کرفس سنگ کلیه را دفع کنید
کرفس حاوی آنتی اکسیدان ها و ترکیبات شناخته شده برای افزایش دفع ادرار است، همچنین اضافه کردن دانه های کرفس به وعده های غذایی و مصرف آن به طور منظم ممکن است احتمال ابتلا به سنگ کلیه را کمک کند.
می توانید برای تهیه آب کرفس، دوعدد ساقه کرفس را کمی آب در مخلوط کنید بریزید و آب میوه ها حاصل را روزانه مصرف کنید.
- آب لوبیا بخورید تا سنگ کلیه شما دفع شود
لوبیا حاوی مقدار زیادی منیزیم بوده که یک ترکیب شناخته شده برای کمک به دفع سنگ کلیه و علائم آن است.
توصیه می شود که لوبیا را چند ساعت خیس کنید و و پس از ۵ تا ۶ ساعت لوبیا را بجوشانید مایع حاصل توصیه می شود که لوبیا را چند ساعت خیس کنید و و پس از ۵ تا ۶ ساعت لوبیا را بجوشانید و مایع حاصل را چندین بار در طول روز مصرف کنید.
- دفع سنگ کلیه با روغن زیتون
روغن زیتون می تواند به دفع سنگ کلیه و دفع سنگ مجاری ادراری دستگاه ادراری کمک کند، توصیه می شود روزانه ۱۵۰ گرم در دو وعده صبح و شب روغن زیتون مصرف کنید تا سنگ کلیه به سرعت دفع شود.
- میوه ای که به درمان سنگ کلیه کمک می کند
انار خطر ابتلا به سنگ کلیه را کاهش می دهد و آب انار حاوی ترکیباتی است که اسیدیته ادرار را کاهش می دهد و با سخت تر و سنگین تر کردن سنگ کلیه، به دفع ان کمک می کند، افزون بر این جویدن دانه های انار نیز در دفع سنگ کلیه مفید است.
دمنوش گیاهی برای دفع سنگ کلیه
گل قاصدک حاوی ترکیباتی هستند که باعث افزایش تولید صفرا و ادرار می شوند و باعث می شود مواد زائد از بدن دفع شوند، در نتیجه به دفع سنگ کلیه کمک می کند.
یک قرص یا کپسول ۵۰۰ میلی گرم گل قاصدک خشک ممکن است به کاهش علائم درد در سنگ کلیه یا جلوگیری از تشکیل آن کمک می‌کند، کافی است تا چای قاصدک را روزانه ۳ تا ۴ فنجان مصرف کنید.
- وزنتان را پایین بیاورید
وزن مناسب در پیشگیری از بروز سنگ کلیه و در درمان آن بسیار نقش دارد و افرادی که کلیه سنگ ساز دارند، توصیه می شود تا رژیم غذایی سالم حاوی غذاهای مغذی و فیبر مصرف کنند.
کافئین و نوشابه های الکلی می تواند خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهد، همچنین غذاهایی با قند، نمک یا چربی زیاد خطر رسوب املاح در کلیه و تشدید علائم را افزایش می دهد.
