بیماری آلزایمر و روش های پیشگیری و درمان آن
پزشکی و سلامت › پزشکی
- 98/02/27
بیماری آلزایمر
بیماری آلزایمر ( Alzheimer's disease) یا بیماری فراموشی که به اختصار آلزایمر خوانده می‌شود، یک نوع اختلال عملکرد مغزی است که بتدریج توانایی‌های ذهنی بیمار تحلیل می‌رود. بارزترین نوع از انواع مختلف زوال عقل اختلال حافظه‌است. اختلال حافظه معمولاً بتدریج ایجاد شده و پیشرفت می‌کند. در ابتدا اختلال حافظه به وقایع و آموخته‌های اخیر محدود می‌شود ولی بتدریج خاطرات قدیمی هم آسیب می‌بینند. بیمار پاسخ سئوالی را که چند لحظه قبل پرسیده‌است فراموش می‌کند و مجدداً همان سؤال را می‌پرسد. بیمار وسایلش را گم می‌کند و نمی‌داند کجا گذاشته‌است. در خرید و پرداخت پول دچار مشکل می‌شود و نمی‌تواند حساب دارائیش را نگه دارد. بتدریج در شناخت دوستان و آشنایان و نام بردن اسامی آنها نیز مشکل ایجاد می‌شود. کم‌کم مشکل مسیر یابی پیدا شده و اگر تنها از منزل بیرون برود ممکن است گم شود. در موارد شدیدتر حتی در تشخیص اتاق خواب، آشپزخانه، دستشویی و حمام در منزل خودش هم مشکل پیدا می‌کند. بروز اختلال در حافظه و روند تفکر سبب آسیب عملکردهای اجتماعی و شخصی بیمار شده و در نتیجه ممکن است سبب افسردگی، عصبانیت و پرخاشگری بیمار شود.
علائم بیماری آلزایمر
کاهش شناختی باید حداقل در دو ناحیه از پنج علامت ذکر شده در زیر، باشد:
1. کاهش توانایی در به خاطرسپاری و به یاد آوردن اطلاعات جدید، که می تواند به عنوان مثال باعث شود:
سوالات و یا مکالمات تکراری
گم کردن وسایل شخصی
فراموش کردن حوادث یا قرار ملاقات ها
گم شدن در یک مسیر آشنا
2. اختلالات در استدلال، وظایف پیچیده و انجام قضاوت، به عنوان مثال:
درک نادرست از خطرات ایمنی
ناتوانی در مدیریت امور مالی
توانایی تصمیم گیری ضعیف
ناتوانی در برنامه ریزی
ناتوانی در انجام فعالیت های پیچیده یا متوالی
3. اختلالات تجسمی که به عنوان مثال، به علت مشکلات بینایی چشم وجود دارد که از این قرار می تواند باشد:
ناتوانی در تشخیص چهره یا اشیای مشترک و یا یافتن اشیاء در نمای مستقیم
ناتوانی در استفاده از ابزارهای ساده، به عنوان مثال، برای پوشیدن لباس
4. اختلال در صحبت کردن، خواندن و نوشتن، به عنوان مثال: دشواری در یافتن کلمات در حال صحبت کردن، تردید در صحبت کردن، املای خطادار
5. تغییرات در شخصیت و رفتار،
به عنوان مثال: تغییرات رفتاری خارج از شخصیت، از جمله آشفتگی، بی تفاوتی، اجتماع گریزی یا عدم علاقه، انگیزه یا ابتکار
از دست دادن حس همدلی، حس اجبار، وسواس یا رفتار اجتماعی غیر قابل قبول
اگر تعداد و شدت علائم زوال عقل را تایید کند، عوامل زیر می توانند آلزایمر را تأیید کنند.
شروع تدریجی، ماهها تا سالها، به جای ساعتها یا روزها طول می کشد.
بدتر شدن سطح طبیعی شناخت فرد در موقعیتهای خاص.
اگر علائم در طول ساعت یا روز شروع می شود یا بدتر می شود، باید فوری به پزشک مراجعه کنید، زیرا این می تواند شروع یک بیماری حاد باشد.
از دست دادن حافظه در آلزایمر بیشتر احتمال دارد که یک نشانه برجسته باشد، به خصوص در زمینه یادگیری و فراخوانی اطلاعات جدید.
مشکل در تکلم نیز می توانند یک نشانه کلیدی اولیه باشد، برای مثال، تلاش برای پیدا کردن کلمات مناسب.
اگر نقایصی متضاد و برجسته تر باشد، این موارد عبارتند از:
ناتوانی در تشخیص اشیا و چهره
مشکل درک بخش های جداگانه ای از یک صحنه در یک زمان
مشکل با خواندن متن، که این اختلال تحت عنوان الکسیا شناخته شده است.
مهمترین نقص در اختلال عملکرد اجرایی و استدلال، قضاوت و حل مسأله است.
روش های درمانی و پیشگیرانه خانگی بیماری آلزایمر
درمان آلزایمر یکی از موضوعاتی است که افراد در دنیای فعلی مدام در پی روش های نوین و گاهی هم خانگی و طبیعی برای آن هستند. بروز بیماری آلزایمر (AD) بدترین کابوس هر آدمی است. به طور کلی، یک بیماری یا بر عملکرد فیزیکی فرد تاثیر منفی خواهد گذاشت و یا بر عملکرد ذهنی او. AD هم بر ذهن و هم بر جسم فرد، تاثیر منفی می‌گذارد. این بیماری به آرامی و به طور پیوسته حافظه، تفکر منطقی و زبان را از بین می‌برد. طریقه‌ی انجام کارهای ساده – برای مثال، چگونگی غذا خوردن یا شانه کردن موها- فراموش می‌شوند، و هنگامی که AD توسعه می‌یابد، دیگر هیچ چیز مثل قبل نخواهد شد.
از جمله این روش های درمانی و پیشگیرانه خانگی می توان به چند روش ساده اما موثر که در ادامه آورده شده است اشاره کرد:
-خوردن مکمل‌های غذایی
- مصرف دانه‌ها: تخمه‌ی کدو تنبل، دانه‌های کنجد و تخمه‌ی آفتابگردان، تنقلاتی عالی هستند – آنها سرشار از اسیدهای چرب ضروری و لازم برای عملکرد مغز هستند.
- مصرف بلوبری: شواهد جدید نشان می‌دهند که بلوبری حاوی آنتی‌اکسیدان‌هایی است که ممکن است باعث کاهش تغییرات مرتبط با سن، از جمله همان تغییرهایی که در بیماری آلزایمر رخ می‌دهد، شوند.
-خوردن هویج: خوردن هویج، که سرشار از بتا کاروتن است، یک راه بدون خطر برای به‌دست آوردن ویتامین A از طریق رژیم غذایی است. بدون مقادیر کافی ویتامین A، سلامت عصب و حتی حافظه ممکن است دچار مشکل بشود. با این حال، بهتر است از روش‌های طبیعی آن را به‌دست بیاورید – مصرف مکمل‌های ویتامین A ممکن است منجر به مسمومیت شود. سایر غذاهای غنی از ویتامین A عبارتند از اسفناج، کدو، فلفل، جگر، شیر کامل و تخم‌مرغ.
- میوه‌های خانواده‌ی مرکبات: این میوه‌ها سرشار هستند از ویتامین C، که یک آنتی‌اکسیدان است. اعتقاد بر این است که آنتی‌اکسیدان به محافظت از اعصاب مغز کمک می‌کند. توت‌ها و برخی از سبزیجات، از جمله فلفل، سیب‌زمینی شیرین و سبزیجات برگ سبز، منابع غنی از ویتامین C هستند.
- سبزیجات برگ سبز تیره: اسفناج، کلم کالی، برگ چغندر و سایر سبزیجات برگدار مقدار فراوانی اسید فولیک دارند که ممکن است عملکرد شناختی را تحریک کند. سایر منابع خوب اسید فولیک عبارتند از چغندر، لوبیا چشم بلبلی و سایر حبوبات، کلم بروکسل و غلات کامل. علاوه بر این، پژوهشی که در هلند صورت گرفت نشان می‌دهد افرادی که مقدار زیادی سبزیجات تیره‌ی سبزرنگ، یا سبزیجات زرد و قرمز می‌خورند می‌توانند خطر ابتلا به زوال عقل را تا 25 درصد در خود کاهش دهند.
- مصرف ماهی: اسیدهای چرب برای عملکرد درست مغز مهم هستند و ماهی به میزان فراوانی اسید چرب دارد (به همین دلیل اغلب آن را “غذای مغز” نامیده‌اند). خیلی خوب است اگر که دست کم دو بار در هفته ماهی را در فهرست غذاهای روزانه‌تان قرار دهید (بیشتر از ۲ بار حتی بهتر هم است). ماهی‌های خوب عبارتند از ماهی قزل‌آلا، ساردین، ماهی قزل‌آلای دریاچه، موتوماهیان و ماهی تن. با این حال، توجه داشته باشید که برخی از ماهیها – به خصوص کوسه، اره ماهی، ماهی خال‌خالی شاهی و کاشی ماهی – حاوی مقادیر زیادی جیوه هستند و باید از مصرف آنها پرهیز کنید.
-مصرف محصولات سویا: مطالعات نشان می‌دهند که ایزوفلاون‌هایی که در پروتئین سویا یافت می‌شوند، ممکن است زنانی که در دوره‌ی یائسگی به سر می‌برند را از AD دور نگه دارند. شیر سویا را روی غلات صبحانه‌تان امتحان کنید، و در رسپی‌ها به جای ریکوتا و پنیر لبنی، توفو را جایگزین کنید. توصیه می‌شود که ۲۰ تا ۲۵ گرم پروتئین سویا در روز مصرف کنید.
-تمرینات فکری: افرادی که مرتب مطالعه می کنند و یا بازی های فکری انجام می دهند، جدول حل می کنند و ... کمتر در معرض ابتلا به این بیماری خواهند بود.
-تمرینات بدنی: 30 دقیقه ورزش روزانه تاثیر به سزایی در سلامت قلب، ماهیچه ها و مغز دارد. پیاده روی، باغبانی، تمیز کردن منزل و....می تواند نوعی ورزش باشد.
- کار کردن بر روی دستگاه‌های موسیقی: ساخت آهنگ، باعث افزایش عمر مغز شما می شود. طبق تحقیقی که انجام شد، نشان داده شد افرادی که بر روی یکی از دستگاه‌های موسیقی کار می‌کردند، در انجام فعالیت‌های ذهنی، در مقایسه با دیگران بهتر بودند.
