تپه تاریخی چغا گاوانه اسلام آباد غرب استان کرمانشاه
گردشگری › آثار تاریخی
- 97/09/18
تپه چغا گاوانه
تپه چغا گاوانه مربوط به دوران پیش از تاریخ ایران باستان است و در اسلام‌آباد غرب، داخل شهر واقع شده و این اثر در تاریخ 19 تیر 1348 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. تپه چغاگاوانه با ارتفاعی حدود 25 متر در وسط شهر اسلام‌آباد غرب بین خانه‌های مسکونی قرار دارد. ۹ قسمت از 10 قسمت تپه ضمن خیابان کشی و خانه‌سازی از بین رفته است
در سال 1936 م، «اریک اشمیت» طی بررسی غرب ایران موفق به تهیه عکس هوایی از این محوطه تاریخی شد. پس از آن در سال 1346 ش هیأتی از مرکز باستان شناسی ایران اقدام به گمانه زنی این تپه نمود. در نتیجه این گمانه زنی آثاری از دوره مس و سنگ تا عصر آهن شناسایی شد.
معماری تپه تاریخی چغا گاوانه
در کاوشهای انجام شده در تپه دو طبقه مختلف پیدا شده که حدود 100 تا 150 سال با هم اختلاف زمانی دارند. ساختمان هر دو طبقه با خشت خام بنا شده است و تنها بر حسب ضرورت گاهی از آجر برای کف اتاقها و پلکانها استفاده کرده اند. اتاقهای طبقه اول وابسته به طبقه پائینی بود. ظاهراً ساکنان طبقه اول با اندک دخل و تصرفی از اتاقهای طبقه بالا استفاده کرده اند.
از نظر اصول فنی ساختمان طبقه دوم پیشرفته تر از طبقه اول است. ساختمان با 45 درجه انحراف در جهت شمالی – جنوبی پی ریزی گردیده ، دیوارهای آنها با روکشی از گچ می باشد ولی در طبقه دوم در برخی از دیوارها به جای گچ رنگ قرمز را ترکیبی از گل اّخرا مورد استفاده قرار داده اند. در مرکز هر طبقه اتاق بزرگی با 5 درگاه ورودی وجود دارد. این اتاقها در طبقه اول یک درگاه بیشتر وجود ندارد.
اشیا کشف شده تپه تاریخی چغا گاوانه
حفاری در مرکز تپه یا شهر باستانی که محل سکونت حاکم یا سلطان بود صورت گرفته است زیرا یک عدد تیغه مفرغی با خط میخی بابلی در قسمت شرقی تپه در طبقه اول بدست آمده که روی آن نوشته «کاخ دای» که کلمه دای آخر نام صاحب کاخ است. گویا قسمت غربی مرکز کارهای اداری و صنعتی و قسمت شرقی محل سکونت بوده است. ساکنان طبقه اول دو کوره سفالگری احداث کردند که در نوع خود قابل توجه است.
در کف یکی از اتاقها تعدادی لوح گلی با خط میخی بابلی بدست آمده تعدادی از آنها حرارت دیده و تعدادی هم خام بودند. در اتاق مذکور مجسمه سفالی حیوانی شبیه گرگ به طول 4 سانتیمتر و مجسمه سفالین کوچک دیگری احتمالاً کریشنا به طول 7 سانتیمتر و یک پیکان مفرغی به طول 6 سانتیمتر پیدا شده یک آویز طلا به نقش خورشید و یک مهر استوانه ای با 3 ردیف خط میخی بابلی مربوط به هزاره دوم ق.م پیدا شده که بر روی آن نقش زنی با لباس چین دار بلند و کلاه مدور که در برابر یکی از خدایان ایستاده و خدای مزبور دارای لباس بلند و بر روی چهار پایه نشسته است. متن نوشته مهر چنین است: «سامی توم دختر تالری خدمتگزار خدای اداد»
در داخل برخی از اتاق ها، کوره های سفالگری شناسایی شد. همچنین در داخل یکی از اتاق ها (اتاق شماره پنج) تعدادی لوح گلی با خط میخی بابلی به دست آمد.
برخی از این لوح ها خام و برخی دیگر حرارت دیده بودند. در پای دیوار شمالی این اتاق، سه اجاق در یک ردیف قرار داشت. احتمالاً این اجاق ها برای پختن لوح ها ساخته شده بودند. همچنین در این اتاق مجسمه سفالین حیوانی شبیه گرگ و مجسمه سفالین کوچک دیگری که احتمالاً «الهه کریشا» را نشان می دهدف به دست آمد.
در اتاق های شماره شانزده و هفده نیز تعدادی مهر از جنس عقیق، استخوان و سنگ و یک مهر استوانه ای با سه ردیف خط میخی بابلی به دست آمد که بر روی آن نقش زنی با لباس چین دار بلند و کلاه مدور حک شده است. این زن در برابر یکی از خدایان ایستاده و دست های خود را به حالت دعا بلند کرده است.
بر روی این مهر کتیبه ای بدین مضمون نوشته شده است: «سامی تون دختر خدمتگزار خدای اداد».
