کتیبه شیخ علیخان زنگنه در بیستون استان کرمانشاه
گردشگری › آثار تاریخی
- 97/09/07
در دامنه کوه بیستون و در کنار و روی نقش برجسته مهرداد دوم، تصویری از کتیبه ای به چشم می خورد که به شیخ علیخان زنگنه تعلق دارد. در این کتیبه متن وقف نامه ای از وی نوشته شده است. این شخص حاکم کرمانشاه بود و او و فرزندانش کارهای فراوانی را برای مردم این منطقه انجام دادند. وی در زمان شاه عباس دوم صفوی به مقام وزارت اعظم رسید. شیخ علیخان بعدها به مقام وزارت اعظمی شاه عباس دوم رسید و پس از مرگ شاه عباس دوم، او صدراعظم شاه سلیمان صفوی و مورد اعتماد او شد تا جایی که به مدت 15 سال با لقب اعتماد السلطنه مقام وزارت شاه را در اختیار داشت.
طاق نمایی که این وقف نامه بر روی آن حک شده 363 سانتی متر طول و 276 سانتی متر عرض دارد و 15 سطر است. این متن شامل 3 قسمت می شود و در هر قسمت آن عبارت هایی به خط ثلث بر روی آن نوشته شده است.
خطاطی این کتیبه توسط محسن امامی از خطاطان به نام عصر صفوی و حجاری آن توسط مقیم هروی صورت گرفته است. متأسفانه حجاری وقفنامه شیخ علیخان زنگنه باعث تخریب نقش برجسته مهرداد دوم شده است. بسیاری از ایران‌شناسانی که از بیستون دیدن کرده‌اند، این عمل شیخ علیخان را نادرست دانسته‌اند تا جایی که جکسن (از برجسته‌ترین باستان‌شناسان جهان) ایجاد کتیبه در این محل را نوعی وحشیگری و شهوت به ویران کردن آثار هنری دانسته است.
متن وقفنامه شیخ علیخان زنگنه
کتیبه ابتدا با نام و یاد خدا شروع شده و سپس در 11 سطر شرح وقفنامه آمده که مفاد آن بدین صورت است که شیخ علیخان زنگنه در سال 1093 هجری قمری چهار دانگ از املاک نهر قره ولی و چمبطان را وقف بر سادات فاطمی و دو دانگ از این املاک را وقف بر کاروانسرای بیستون کرده و تولیت آن را تا زمان حیات خود و پس از مرگ پسرانش بر عهده می‌گیرند.
