آتشکده آتشکوه نیم ور در محلات استان مرکزی
گردشگری › آثار تاریخی
- 97/08/13
بدون شک یکی از مهمترین آثار بجا مانده از دوران باستان در سرزمین کهن ایران، بقایای آتشکده آتشکوه نیم ور در استان مرکزی است. آتشكده آتشكوه نیمور محلات در 12 كیلومتری غرب دلیجان در استان مركزی قرار دارد و متعلق به دوره ساسانی است. عظمت بنا به حدی است كه جزء برترین آتشكده‌های زردتشتیان جهان به شمار می‌رود. این آتشکده در پنج کیلومتر جاده نیمور به دلیجان، بسوی‌معدن سنگ آتشکوه، روستای آتشکوه، ضلع شرقی جاده به فاصله سیصد متری بنای آتشکده در دامنه‌کوه نمایان است. مجموع آتشكده از سه بخش تالار اصلی (شرقی)، تالار غربی و راهرو تشكیل شده است.تالار اصلی یا شرقی آتشکده محل آتشدان و نیایش بوده و شامل تالاری مربع شکل که هر ضلع آن از بیرون ۱۲/۶۰متر طول دارد. این تالار دارای چهارستون مستحکم به ابعاد ۲/۷۰ در۲/۷۰ متر و به ارتفاع شش متر تا پای طاق بوده که از سنگ و ساروج ساخته‌شده و گنبد و طاق این‌بنای عظیم بر روی این چهار ستون استوار است. دو سوی ستونها به طرف داخل تالار بصورت نیمدایره و دوسوی دیگر آنهابصورت مستقیم و دارای زاویه بوده و روی ستونها سردرهایی هلالی و گنبدی شکل وجود داشته که بخش عمده آن فرو ریخته است. با توجه به اینکه در پاطاقها آجر پخته بکار رفته، این احتمال وجود دارد که تمام سقف هم از آجر پخته سقف زده شده باشد. ظرافت بکار رفته در استفاده از سنگهای پاستون‌ها و ستونها به حدی است که هیچگاه دو بند سنگ بر روی هم قرار نگرفته است
تالارغربی ساختمان تالاری بطول۱۰/۳۰ در ۵/۶ متر بناشده که از طریق راهرویی به تالار اصلی متصل می‌شود. دیوارهای شمالی و جنوبی این تالار از سنگ و ساروج ساخته و حدود ۱/۴۰متر عرض و ورودی اصلی به تالار شرقی به پهنای۵/۶۰ متر قرار گرفته‌است. در دو طرف ورودی اصلی، دو ستون به قطر ۳/۴۰و دیگری۴/۴۰ متر با نمای بیرونی به شکل نیمدایره بصورت برج دیده‌بانی ساخته شده و در اطراف دو ستون اصلی، دوستون دیگر در جوانب آنها به طول ۳/۲۰در۲/۲۰متر وجود دارد. از ضلع غربی که به آتشکده می‌نگریم، چهار ستون بزرگ نمایان است که شامل ورودی اصلی و دو ورودی فرعی دراطراف بوده که به احتمال زیاد این ورودی ها دارای سردر و سقف و طاق آجری بوده که فرو ریخته است
راهروی اصلی که تالار مربع شکلی در ضلع شرقی مجموعه ساختمان آتشکده قرار است توسط راهرو اصلی به تالار غربی مستطیل شکل ارتباط می‌یابد. این راهرو هفت متر طول و ۲/۸۰متر عرض دارد و احتمالا به دلیل بالا بودن سطح تالار اصلی از تالار غربی، چند پله استفاده می‌شده است. این راهرو علاوه بر اینکه ارتباطدهنده دو تالار بوده به مجموعه‌های شمالی و جنوبی هم ارتباط داشته است
راه‌های دسترسی آتشكده آتشكوه، 5 كیلومتری جاده نیمور به دلیجان، به سوی معدن سنگ آتشكوه، روستای آتشكوه، ضلع شرقی جاده به فاصله 300 متری بنای آتشكده تا جاده مزرعه كشاورزی، چشمه آب و رودخانه كوچكی است.
آتشكده آتشكوه به شماره 311 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.
