آشنایی با حکومت زندیه
گردشگری › فرهنگ و تمدن
- 97/08/27
کریم خان یکی از افراد ایل زند بود که بعد از یک دورهٔ بیست ساله جنگ و گریز بر دیگر مدعیان و رقیبان پیروز شد. او پس از اقامت کوتاه مدت در اصفهان و تهران، شیراز را به عنوان تختگاه حکمرانی خویش انتخاب کرد. کریم خان در این مرحله از حیات سیاسی خویش دست از جنگ و ستیز برداشت. وی برخلاف سنت معمول از پذیرفتن عنوان شاهی نیز امتناع کرد و خود را وکیل مردم ایران نامید.کریم خان برای بهبود شرایط اقتصادی و برقراری امنیت سیاسی و آرامش اجتماعی اقدامات زیر را انجام داد:
سرکوب مدعیان و رقیبان داخلی
ساختن اماکن تفریحی و مذهبی مانند باغ دلگشا، حمام وکیل، بازار و مسجد وکیل
تلاش برای بهبود تجارت خارجی از طریق بنادر خلیج فارس
نظارت بر بازار و برقراری ثبات در قیمت کالاهای مورد نیاز مردم
احترام به عالمان دینی و هنرمندان
انقراض سلسلۀ زندیه
بروز جدال و ستیز میان بازماندگان کریم خان، بر سر قدرت، توان نظامی و اقتصادی حکومت زندیه را کاهش داد و زمینه را برای قدرت یابی آقامحمد خان قاجار در نواحی شمالی ایران فراهم آورد. لطفعلی خان آخرین فرمانروای خاندان زند، اگر چه در جنگاوری و شجاعت و دلاوری سرآمد بزرگان روزگار خویش بود، اما به سبب جوانی و کم تجربگی، دوستان و اطرافیان خود را رنجیده خاطر کرد. همین امر، سبب رویگردانی بسیاری از بزرگان شیراز از جمله حاج ابراهیم خان کلانتر از وی شد. لذا هنگامی که او برای یافتن حامیان جدید در خارج از شیراز بسر می برد، آقا محمدخان در سومین حملهٔ خود به پایتخت زندیه، شیراز را تصرف کرد. لطفعلی خان، ابتدا به کرمان و سپس به بم گریخت، اما در آن شهر به چنگ نیروهای خان قاجار افتاد و به طرز فجیعی کشته شد. با مرگ وی دورهٔ فرمانروایی زندیه به پایان رسید
