آداب و رسوم مسلمانان در روز عید سعید فطر

گردشگریفرهنگ و تمدن

- 97/10/29
آداب و رسوم مسلمانان در روز عید سعید فطرعید فطر یکی از دو عید بزرگ اسلامی است که در روز اول ماه شوال آن را جشن می گیرند. مسلمانان پس از یک ماه روزه و عبادت پروردگار، چشم به راه این روز بزرگ هستند و با برپایی آیین های خاص این روز، به اصطلاح ماه رمضان را بدرقه می کنند. در این روز، روزه حرام است و این روز نماز مخصوصی دارد که اکثر مسلمانان نماز عید فطر را به جماعت می خوانند.آداب و رسوم مردم مختف جهان و ایران در این روز به شرح زیر است:

شهرهای مختلف ایران:



عید فطر در استان مازندران و گیلان


در استان مازندران و گیلان مردم اعتقاد دارند که شب عید فطر همه اعضای خانواده باید در کنار هم باشند و با هم افطار کنند. افرادی که در شهر زندگی می کنند در روز عید به روستای محل تولد خود می روند و با پوشیدن لباس محلی و بردن غذای خود به طبیعت این روز را جشن می گیرند. یکی دیگر از نشانه های عید فطر در مازندران و گیلان رفتن به زیارت اهل قبور و دادن آش نذری است. همچنین مردم خیر مازنی و گیلک در این روز به ایتام و فقرا نیز کمک می کنند.

عید فطر در استان کردستان


مردم در روز عید فطر در مساجد جمع شده و نذورات خود را پخش می کنند و با تشکیل مجامع مردمی اقدام به فعالیت‌های منسجم نیکوکاری و اطعام ایتام و مستضعفان می کنند. همچنین در روزهای نزدیک به عید سعید فطر نیز با تلاش و شوق فراوان زکات فطریه خود و افراد وابسته خانوادگی را در بین فقرا توزیع می‌کنند. مردم این استان در این روز غذاهای محلی خود را به عنوان نذری در قبرستان ها پخش می کنند. پخت غذاهای سنتی و شیرینی‌های محلی به مناسبت نخستین سالگرد فرد متوفی خانواده و توزیع آن در بین افراد مستمند از دیگر آداب و رسوم مردم مسلمان کردستان در روز عید سعید فطر می باشد.

عید فطر در استان کرمان


کرمانی‌ها همانند سایر مسلمانان در روز عید فطر هم نماز عید فطر به جا می‌آورند و با دادن فطریه به یاری نیازمندان می‌شتابند. آنها همچنین پس از نماز به دیدار خانواده‌هایی که به تازگی عزادار شده اند می‌روند و به آنها تسلیت می‌گویند. زیارت اهل قبور و دید و بازدید اقوام و آشنایان از دیگر آداب روز عید فطر در کرمان است.

عید فطر در آذربایجان شرقی


پیشینه رویت هلال ماه در روستاهای آذربایجان شرقی حکایت‌های جالبی دارد. پیش از اینکه رادیو و تلویزیون وارد جامعه ایران شود، روستاییان برای رویت هلال ماه به پشت بام ها می رفتند و ساعت ها منتظر می‌ماندند. بزرگترها بعد از رویت هلال ماه رمضان، به چهره یك كودك معصوم یا یك فرد مومن و نمازخوان نگاه می‌كردند و اعتقاد داشتند كه نگریستن به صورت آدمهای بی‌نماز و روزه‌خوار، خوش یمنی درپی نخواهد داشت. نگاه كردن به‌آیینه و فرستادن صلوات بر محمد و آل محمد (ص) بعد از رویت هلال ماه هنوز هم به عنوان یك رسم در بین پیرمردان استان، مرسوم است.

عید فطر در استان شیراز


روز آخر ماه رمضان که رسید مردم به پشت بام خانه یا خارج از شهر می روند تا ماه شوال را رؤیت کنند و اگر رؤیت شود فردای آن روز عید فطر می باشد. صبح عید فطر همه مردم شیراز به مساجد می روند و نماز مخصوص این روز را می خوانند و افراد خیر صبحانه که شامل ( نان، پنیر و سبزی ) است در بین مردم تقسیم می کنند و دراین روز نیز باید فطریه خود را بپردازند. فطریه یک نوع صدقه می باشد که مردم به تعداد افراد خانواده، قبل از غروب باید کنار بگذارند و در واقع از مال خود جدا کنند و صبح عید به فقرا بدهند. اگر چنانچه آخر ماه رمضان فرد یا افرادی در منزل کسی باشند باید فطریه آنها را نیز پرداخت کند. در این روز مردم شیراز به جشن و سرور می پردازند و خدای بزرگ را شکر می گویند.

عید فطر در استان هرمزگان


مردم این منطقه بر این باورند که غذای روز عیدفطر برای کسانی که روزه بوده اند یک مزه دیگری دارد که روزه خواران هرگز طعم آن را نخواهند چشید .عید فطر اهمیت ویژه ای برای مردم هرمزگان دارد به گونه ای که تا 3 روز پس از آن به هم تبریک و شادباش می گویند. در روز عید فطر مردم این دیار برای عرض تبریک به خانه های هم رفته و با صبحانه عید شامل چای ، برنج و گوشت پذیرایی می شوند .خوردن مقداری گوشت یا حلیم روز عید مرسوم است. پیرمردان و پیرزنان هرمزگانی از روز پس از عید فطر تا 6 روز روزه می گیرند. درجزیره قشم در روز عیدفطر و پس از ادای نماز عید سفره گسترده ای پهن می شود و از نمازگزاران پذیرایی می شود. همچنین در شهرستان رودان بیشتر نانوایی ها دو روز قبل از رسیدن عیدفطر به پخت شیرینی ها و کلوچه های محلی برای پذیرایی عید می پردازند.

آداب و رسوم مردم کشورهای مختلف جهان به شرح زیر است:



سودان


مردم کشورهای عربی و اسلامی، عید فطر را به عنوان یکی از برزگترین اعیاد اسلامی خود جشن می گیرند و با آداب و رسوم خاصی به استقبال عید فطر می روند.

مردم سودان در نیمه ماه مبارک رمضان با خانه تکانی کردن خود را برای عید آماد می کنند. زنان در خانه انواع کیک و شیرینی های محلی را می پزند و بعد از نماز عید به مساجد برده و به میان مردم و افراد کهنسال و کودکان تعارف می کنند. بعد از نماز عید فطر مردم به دیدن بیماران و افراد کهنسال می روند. ساعتهای اول عید به دید و بازدید اقوام و همسایگان اختصاص دارد. بعد از ظهر روز عید بعد از نماز ظهر و خوردن ناهار، مردم بر سر مزار اموات خود می روند.

تركيه


عيد فطر در تركيه به دليل مصرف زياد شيريني و آب ‌نبات در اين روز به ‘شكر بايرامي’ يعني عيد شكر معروف است. چند روز مانده به عيد خانه تكاني و پخت و پز شيريني هاي مخصوص عيد شروع مي شود. نماز عيد با شكوه تمام و با حضور برخي سران سياسي و دولتي تركيه در مساجد محل در سراسر كشور برگزار مي‌شود. مردم در اين روز به زيارت اهل قبور مي روند، لباس‌هاي نو استفاده مي كنند و به ديد و بازديد از خويشان و آشنايان مي پردازند.در تركيه تعطيلات رسمي به مناسبت اين عيد سه روز است.

مصر


مسلمانان مصر یك هفته پیش از فرا رسیدن عید فطر به استقبال این روز رفته و مراسم خاصی كه برگرفته از میراث گذشتگان آنها است و با گذشت زمان نیز آن را حفظ كرده‌اند برگزار می‌كنند. شب عید فطر مصری‌ها اشعار خاصی كه یكی از آن‌ها “این شب عید” است را می‌خوانند. نماز عید فطر دراین كشور بسیار باشكوه برگزار می شود و صندوق های پرداخت زكات فطریه در محل برگزاری نمازها مستقر می شوند. تعطیلات عید از اول تا سوم شوال است. كیك های عید فطر درعین بومی بودن از تنوع زیادی برخوردار است. برگزاری مسابقات ورزشی از جمله اسب دوانی از مراسم خاص عید فطر در مصر است.

اندونزی


مردم اندونزی با برگزاری مراسمی به نام حلال‌به‌حلال به معنی روز مصالحه و آشتی که در مساجد برگزار می‌شود به استقبال عید فطر می‌روند.در شب عید مسلمانان اندونزی به کوچه و خیابان‏ها می‌روند و ندای‌ الله اکبر سر می‏دهند و با زدن طبل و نواختن موسیقی رسیدن عید فطر را اعلام کرده و به یکدیگر تبریک می‏گویند.ارسال کارت تبریک به آشنایان در ایام عیدفطر نیز یکی دیگر از مرسومات عیدفطر در اندونزی است. از رسوم جالب در اندونزی در زمان عید فطر بازگشت بیشتر اندونزیایی‌هایی خارج‌نشین به کشورشان است. در اندونزی سه‌روز پیش و دو روز پس از عید فطر تعطیل رسمی است.

هندوستان


مسلمانان کشور هندوستان نیز در روز عید فطر آداب ویژه‌ای دارند.پس از نماز، بزرگ‌ترین فرد خانواده در منزل به انتظار اقوام و آشنایان می‌ماند و برای پذیرایی از آنها، غذای عید فطر تهیه می‌کند. کوچک‌ترها با حلقه‌های گل به دیدار ریش‌سفید خانواده می‌روند و ظهر عید فطر را با هم می‌گذرانند. در این روز، موسیقی سنتی هندی در کوچه و بازار نواخته می‌شود و مردم لباس‌های نو به تن می‌کنند.در حقیقت نمایش نمادهای سنت و فرهنگ اصیل هندی، بخشی از جشن عید فطر را به‌خود اختصاص می‌دهد؛ به‌طوری که بدون آن، عید مفهومی ندارد و با آن، رنگ و بوی دیگری می‌گیرد. از این‌رو جشن عیدفطر، در میان مسلمانان هندی به‌دلیل سبک خاص فرهنگی‌‌ای که دارند، اندکی متفاوت است.

یمن


مردم یمن نیز به آداب و رسوم خاص خود پایبندند و از انواع مختلف شیرینی های محلی خود می خورند. برعکس دیگر کشورها مردم یمن در روز عید فطر به طیبعت می روند و و در این روز از طبیعت بکر لذت می برند و لباسهای نو می خرند و می پوشند. زنان یمنی جزء معدود زنانی هستند که در طبخ گوشت و کبابی کردن آن مشهورند. مردان با چوب درختان برایشان وسایل کباب کردن گوشت را آماده می کنند. این نوع غذا در مهمانی ها و مراسم درست می شود.

پاکستان


مسلمانان پاکستان نیز مانند دیگر کشورهای مسلمان نشین، روز عید را با اقامه نماز عید فطر و صرف صبحانه ای ساده آغاز می کنند. سپس به دیدار بزرگان خانواده می روند و صله رحم را به جا می آورند. البته جشن واقعی عید فطر در پاکستان، از ظهر آن روز شروع می شود. شوهرها و پدرها به فرزندان و همسرانشان عیدی می دهند و خانم های خانه، غذای خوش طعمی را که به «خرمای شیرین شده» معروف است، آماده می کنند و همگی با هم به هنگام صرف ناهار، روز عید را جشن می گیرند. تعطیلات عید فطر در پاکستان سه روز است و در آن، مدارس و اداره ها تعطیل می شود و همه به تفریح و شادی می پردازند و بیشتر وقت خود را با اقوام و آشنایان می گذرانند.

اردن


عید سعید فطر از بزرگترین اعیاد اردن است. مردم از چند روز پیش از فرا رسیدن عید در تكاپوی خانه تكانی، خرید لباس و سایر مایحتاج عید هستند. آنها در این روز به دید و بازدید اقوام، دوستان ، همسایگان و زیارت اهل قبور می پردازند. وزارتخانه ها، اداره های رسمی و موسسه های عمومی به مناسبت عید سعید فطر در این كشور چهار روز تعطیل هستند.

مالزی


مردم مالزی عید فطر را (hari raya puasa) به معنای روز عید می نامند. آنان از چند روز مانده به عید خود را آماده ی استقبال می کنند، شهر را چراغانی کرده به خرید از فروشگاه ها برای آمادگی در روز عید می پردازند. مردم به سفر می روند تا روز عید را در روستاها و شهر های مختلف در کنار خانواده ی خود سپری کنند.

مردم مالزی در شب پیش از عید به تهیه ی غذا و شیرینی سنتی مخصوص از جمله “رندانگ” که از گوشت گاو و مرغ پخته شده در شیرنارگیل درست می شود و همچنین “توپات” که از برنج پیچیده شده در برگ خرما تهیه می شود می پردازند.

رسم جالب دیگری که در این کشور جریان دارد سنت “سفره باز” است. نخست وزیر و مقامات دولتی قبل از عید از مردم دعوت به عمل می آورند تا در روز عید در خانه ی آنان حضور پیدا کنند. مقامات دولتی در روز عید درب خانه ی خود را بر روی عموم مردم باز می کنند و مردم هم برای عرض تبریک به منزل آنان می روند.
advertising