معرفی گیاه کاکتوس خورشیدی
سبک زندگی › باغچه
- 97/11/15
اسم علمی گیاه خورشیدی Clivia miniata ، از خانواده Amaryllidaceae میباشد. این گونه بومی آفریقای جنوبی است. برگهای آن خطی یا نوار مانند به رنگ سبز تیره براق و به طول نیم متر می باشد ارتفاع این گیاه به حدود 50 سانتی متر می رسد. ساقه گل دهنده در انتها در حدود 10 تا 20 عدد گل به رنگ نارنجی متمایل به قرمز از اوایل تا اواسط بهار می دهد . از اوایل پاییز باید به گیاه آب كمتری داد تا این طول ساقه گل دهنده به 15 سانتی متر برسد. سپس به میزان مناسب آب داده و آن را در حرارت 20 تا 25 درجه سانتی گراد نگاه می داریم. بهتر است در مورد این گیاه برای آبیاری از آب مقطر استفاده شود. پس از گل دادن باید خاك گلدان را عوض كرد و این عمل در اردیبهشت و خرداد ماه صورت می گیرید ولی می توان در بعضی سالها فقط قسمت سطحی خاك گلدان را تعویض نمود. اما باید مواظب بودكه به ریشه های متورم و گوشتی آن آسیبی نرسد. اگر گل ها را نچینید می‌توانید. از گیاهان بذر گیری نمائید. معمولا حدود 10 ماه طول می كشد كه بذر های برسند. کاکتوس ها گیاهانی گوشتی هستند که با محیط‌های خشک بیابانی و کویری کاملا سازش یافته‌اند. ساقه متورم، گوشتی و آبدار این گیاهان فاقد برگ است و برگها تبدیل به خار شده اند. کاکتوس‌ها در اندازه های مختلف دیده می‌شوند، از کاکتوس های کروی شکل کوچک گرفته تا کاکتوس های عظیمی که شبیه درخت هستند. خصوصیاتی همچون تبدیل برگ به خار، بزرگ و گوشتی بودن ساقه‌هایی که قادرند آب را به راحتی در خود ذخیره کنند و در نهایت ریشه‌های محکم و گسترده و عمیق آن‌ها سبب شده برای نواحی‌ای که دارای فصل گرم و خشک طولانی‌تری هستند، مناسب باشند.
آشنایی با روش نگهداری گیاه کاکتوس خورشیدی
دمای مناسب کاکتوس خورشیدی
این گیاهان به سرما حساس هستند. البته توانایی تحمل سرما در واریته های مختلف متفاوت است. برخی انواع حتی تا منفی 4 درجه را می‌توانند تحمل کنند. برخی واریته ها با دمای 10 درجه سانتی گراد دچار کاهش رشد و ریزش برگ می‌شود. ریزش تعدادی از برگهای این گیاه در فصل رکود امری طبیعی است ولی اگر هوا سرد باشد ریزش با سرعت بیشتر و به شکل گسترده‌تری صورت می‌گیرد. آئونیوم بهترین رشد را در دمای 25 درجه سانتی گراد دارد. هر چه دما بیشتر باشد آبیاری آن را با دقت بیشتری انجام دهید تا گیاه خشکی نکشد. دمای زیاد به همراه اشعه سوزان آفتاب از دلایل ریزش برگهای این گیاه است. گرمای بیش از اندازه به همراه خشکی کشیدن گیاه منجر به رکود تابستانه این گیاه و عدم رشدان خواهد شد.
نور مناسب کاکتوس خورشیدی
آئونیوم در مکانهای با آفتاب مستقیم و همچنین نیم سایه رشد می‌کند به طور کلی انواع آئونیوم ها که برگهای سبز دارند در مکان‌هایی نیم سایه بهتر رشد می‌کنند و واریته هایی که رنگ بنفش دارند آفتاب مستقیم را می‌پسندند البته در روزهای گرم تابستان و بخصوص در بعد از ظهر بهتر است که این گیاهان در معرض اشعه مستقیم و سوزان آفتاب قرار نگیرد و در غیر این صورت نوک و حاشیه برگهای گیاه خواهد سوخت. از طرفی نور مستقیم آفتاب در طی ماه‌های سرد زمستان و یا مواقعی که دما حدود 25 درجه و کمتر است به رشد این گیاه کمک می‌کند.
آبیاری مناسب کاکتوس خورشیدی
آئونیوم به آب کمی نیاز دارند برای رشد بهتر گیاه در فصل رشد هر زمان سطح خاک و همچنین سطوح زیرین خاک تا عمق 1 تا 2 سانت خشک شد گیاه را آب دهید در فصل سرد آئونیوم به آب کمی نیاز دارد.البته آبیاری واریته های مختلف فرق دارد. به این معنی که نمونه‌های کوچک اندام و بدون ساقه را گاهی باید در طی رکود و فصل سرد آبیاری منظم کرد تا خاک خشک نشود اما نمونه‌های ساقه دار که شبیه درختچه رشد می‌کنند را می‌توان کمتر آب داد به نحوی که خاک تا حد زیادی خشک شود. که البته این مسئله موجب چروکیدگی برگسار و همچنین ریزش برخی از برگهای آن خواهد شد اما اگر چنین عمل نشود و آبیاری گیاه ادامه یابد از آنجا که گیاه در حالت رکود است و آبی مصرف نمی‌کند احتمال پوسیدگی ریشه افزایش می‌یابد ازز آب ولرم برای آبیاری استفاده کنید.
خاک مناسب کاکتوس خورشیدی
آئونیوم خاک سبک با زهکش بالا می‌خواهد دو قسمت شن +یک قسمت پیت ماس برای این گیاه مناسب است.خاک مناسب برای کاکتوسیک سوم کود پوسیده، یک سوم برگ پوسیده و یک سوم خاک مرغوب باغچه و بعد به مقدار کل مخلوط بدست آمده ماسه شسته اضافه شود.گلدان‌های سفالی به دلیل تهویه بهتر خاک برای این گیاه مناسب‌تر از گلدان‌های پلاستیکی و یا فلزی است تا زمانی که خاک زهکش خوبی داشته باشد این گیاه سالم‌تر است. هر مقدار خاک غنی باشد اما در آبیاری زیاده روی شود و یا بافت خاک سنگین باشد و مانده آبی ایجاد شود گیاه از بین می‌رود.
کوددهی مناسب کاکتوس خورشیدی
در مورد کود دهی این گیاه نیاز به کود دهی زیادی نداره و ماهی یکبار در فصل رشد از بهار تا اول پاییز با کودهایی که پتاسیم. فسفر و نیتروژن یکسان دارد استفاده کنید. این گیاه نیاز هر ساله به تعویض گلدان ندارد و هر چند سال یکبار با توجه به میزان رشد گیاه و کوچک شدن گلدان نسبت به تعویض اقدام کنید.
تکثیر مناسب کاکتوس خورشیدی
واریته های که ساقه‌های بلندی دارند را می‌توان با قلمه ساقه تکثیر کرد. ساقه را از چند سانتیمتری زیر یک دسته برگ جدا کنید به نحوی که قلمه ۱۰ سانت طول داشته باشد. قلمه را یک تا دو روز در مکانی خشک و به دور از نور مستقیم قرار دهید تا رطوبت اضافه را از دست بدهد و جای بریدگی پینه بزند. انتهای قلمه‌ها را در هورمون ریشه زا فرو بدوه و در گلدانی مناسب حاوی شن مرطوب یا کوکو پیت یا مخلوط پیت ماس و ماسه کاشته و بعد یک هفتهآبیاری کنید آبیاری کم در حد مرطوب کردن بستر باشد.
واریته هایی که ساقه ندارند و یا ساقه بسیار کوتاهی دارند را با کمک قلمه برگ تکثیر می‌کنند.واریته هایی که ساقه کوتاه دارند برگها را با قسمتی از ساقه به طول 2 تا 3 سانت باید جدا کرد و در نمونه‌های بدون ساقه تنها کافی است برگها را از نزدیکی مرکز دسته برگ جدا کرد. قلمه را به مدت 1 تا دو روز در مکانی خشک و به دور از نور مستقیم آفتاب قرار دهید تا رطوبت اضافه را از دست بدهد برای کاشت این قلمه‌ها می‌توان از شن مرطوب یا یک سوم شن درشت +یک قسمت پیت ماس +یک قسمت پرلایت استفاده کرد.قلمه برگی که کمی ساقه نیز همراه دارد طوری در بستر کشت قرار دهید که ساقه در داخل خاک و برگ بیرون خاک باشد.
قلمه برگ را نیز تا نیمه در بستر کاشت فرو کنید گلدان را در مکانی گرم و روشن حداقل با هشت ساعت روشنایی اما دور از تابش مستقیم آفتاب به گیرد.بعد از کاشت قلمه بستر را مرطوب کنید اما برنامه آبیاری را مانند گیاه بالغ انجام دهید و از خیس کردن بیش از اندازه بستر خودداری کنید. بهترین زمان قلمه گیری برای اکثر واریته های آئونیوم پاییز است و دمای مناسب برای ریشه زایی قلمه‌ها حدود 23 تا 24 درجه است. زمان ریشه زایی قلمه‌ها نیز 15 الی 25 روز است قلمه‌ها را حدود سه ماه بعد از ریشه زایی می‌توان به گلدان با خاک مناسب منتقل کرد.برخی واریته های آئونیوم می‌تواند از کنار گیاه اصلی پاجوش‌هایی نیز تولید کنند که این پاجوش‌ها را می‌توان جدا کرد و در تکثیر این گیاه استفاده کرد. همچنین در مورد انواعی که پاجوش فراوانی تولید می‌کنند می‌توان در زمان تعویض گلدان با عمل تقسیم بوته گیاه را به دو یا چند قسمت تقسیم کرد و هر قسمت را به عنوان گیاهی مستقل در گلدانی جداگانه کاشت.
روش دیگر تکثیر این گیاه از بذر است.
هرس مناسب کاکتوس خورشیدی
این گیاه به هرس نیاز ندارد مگر زمانی که گل بدهد. زیرا بعد از گلدهی قسمت‌هایی از گیاه خشک خواهد شد.واریته هایی که به شکل درختچه هستند و ساقه‌های قابل توجهی دارند ساقه‌ای که در انتهایان گل تشکیل می‌شود بعد از گلدهی خشک خواهد شد در واریته های دیگر نیز دسته برگی که در انتهای آنان گل تشکیل شده خشک خواهد شد. این قسمت‌های خشک را بهتر است از گیاه جدا کرد تا رشد و توسعه برگهای جدید تحریک شود.
تعویض گلدان کاکتوس خورشیدی
در هنگام تعویض گلدان و جابه جایی کاکتوس دقت کنید ریشه کاکتوس آسیب نبیند و حتما یک تا دو روز بعد از جابه جایی کاکتوس گیاه را آب دهید.بهترین زمان برای تعویض گلدان و جابه جایی کاکتوس اواخر زمستان است.
آفت و بیماری گیاه کاکتوس خورشیدی
از آفات رایج این گیاه شپشک آرد آلود است.از بیماری‌ها می‌توان به پوسیدگی ریشه اشاره کرد که در اثر آبیاری زیاد. خاک سنگین. زهکش نامناسب. یا مانده آبی در خاک ایجاد می‌شود.
دراز و باریک شدن شاخه‌ها و ساقه کاکتوس که علت آن کم نوری میباشد.
پوسیدگی ریشه و لهیدگی ساقه‌ها که ناشی از آبدهی زیاد میباشد.
چروکیدگی و خشک شدن شاخه‌ها و ساقه‌ها و برگهای کاکتوس که ناشی از آبدهی کم میباشد.
شاخه و برگ ریزی و نداشتن رشد مناسب که ناشی از نبود هوای مناسب در محل نگهداری و یا نبود خاک مناسب و کمبود مواد غذایی است.
حشراتی که بیشتر به کاکتوس‌ها حمله می‌کنند شامل شته، شپشک‌های سپردار و شپشک‌های آرد آلود، تریپس‌ها و کنه‌ها، حلزون‌های صدفدار و بی صدف هستند.
پیش از تصمیم گیری برای درمان، باید نوع حشره یا بیماری را تشخیص داده و با همکاری کارشناس آفات و بیماری برای درمان آن اقدام نمود.
آبیاری بیش از اندازه، شکستگی، بریدگی، حمله و هجوم لاروها و گزیدگی حشرات یا رطوبت بیش از حد، از راه‌های پیدایش بیماریهای قارچی می‌باشند. برای مبارزه باید گیاهان آلوده را از محل دور کرد.
