چگونه کودک خجالتی خود را اجتماعی کنیم
سبک زندگی › فرزندان
- 97/09/08
احساس خجالت، یك واكنش طبیعی نسبت به افراد یا محیط‌های جدید است . خجالت در واقع نوعی ویژگی شخصیتی در كودكان است، نه یك عیب و نقص كه نیازی به دعوا و شرمندگی والدین داشته باشد. كودكی كه در احوالپرسی‌های معمول روزانه با دیگران، پشت والدینش پنهان می‌شود و در جواب احوالپرسی آنها ساكت می‌ایستد. مسئله اصلی در مورد کودکان خجالتی عدم انعطاف پذیری آنها و مساله آنها دربرقراری ارتباط است. این کودکان حتی در ابتدا هنگام ورود به جمع‌های خانوادگی هم مشکل دارند و ورودشان به محیط‌هایی مثل مهدکودک و مدرسه هم سخت است و گاهی حتی تا 3 ماه طول می‌کشد تا با محیط جدید کنار بیایند. این قبیل بچه‌ها را به اصطلاح «خجالتی» می‌گویند، مشكلی كه اغلب كودكان و حتی نوجوانان و بزرگسالان ممكن است با آن روبه‌رو باشند.این مشكلی است كه با تشویق و حمایت قابل اصلاح است. خبر خوب این‌كه كودكان خجالتی می‌توانند كمرویی خود را مدیریت كنند. آنها فقط كمی به حمایت نیاز دارند. پس بهتر است راه‌های كمك به آنها را پیدا كنید. از نظر علمی احساس خجالت، یك واكنش طبیعی نسبت به افراد یا محیط‌های جدید است كه در حقیقت تركیبی از حس ترس و كنجكاوی را در خود دارد.
کودکان خجالتی از ورود به هر رقابتی اجتناب می‌کنند. رقابت‌پذیر نیستند و اگر وارد کلاس‌هایی شوند که در انتها باید مورد ارزیابی قرار بگیرند معمولا کلاس‌ها را ادامه نمی‌دهند و از حضور در محیط‌هایی که مورد قضاوت قرار می‌گیرند اجتناب می‌کنند. ثبت‌نام در کلاس‌های مختلف با توجه به علایق کودک و تشویق متناسب با پیشرفت کودک لازم است و به افزایش اعتمادبه‌نفس او کمک می‌کند.
حس خجالت از کجا می‌آید
خجالت می تواند ارثی باشد و جنبه ژنتیکی داشته باشد
خجالت می تواند ناشی از ترس از شكست باشد
خجالت می تواند ناشی از رفتار والدین خجالتی و الگو برداری کودکان از انها باشد
نگران فرزند خجالتی خود نباشید
وقتی خجالتی بودن بچه‌ها شروع می‌شود اصلا لازم نیست نگران باشید؛ در شرایط طبیعی مانند ورود به یك مهدكودك یا محیط جدید، خجالت كشیدن بچه‌ها كاملا طبیعی است زیرا بچه‌ها در این محیط ها با بزرگسالانی مواجه می‌شوند كه تاكنون آنها را نمی‌شناخته‌اند و علاوه بر آن، باید یك سری از وظایف را نیز انجام دهند. این موضع حتی برای ما بزرگ‌ترها هم صدق می‌كند؛ وقتی وارد یك جمع غریبه می‌شویم، ناخودآگاه یك قدم خود را عقب می‌كشیم.
والدین چه كمكی می توانند به فرزند خجالتی خود برای اجتماعی شدن كنند
به كودك خود راهبرد‌های موثر مقابله با كمرویی را آموزش دهند
به كودك خود بیاموزید از دیگر كودكان سوال كند و به جواب‌های خود گوش دهد. با او صحبت كنید چطور موقعیتی را كه باعث عصبی‌شدن او شده باید مدیریت كند. «اگر در مهمانی عصبی بودی چه كار باید بكنی تا آرام شوی؟ می‌توانی با یكی از بچه‌هایی كه در مدرسه می‌شناسی معاشرت كنی، می‌توانی پیشنهاد كنی كه تو هم از مهمان‌ها پذیرایی كنی، فكر می‌كنی با دیگر بچه‌ها درباره چه چیزی می‌توانی صحبت كنی؟» به واسطه آموزش مهارت‌های اجتماعی که شامل آموزش جسارت ورزی، افزایش اعتماد به نفس و مهارت‌های ارتباطی است می‌توانیم به کودک خجالتی کمک کنیم ارتباط موثر و بهتری با همسالان خود برقرار کنند. باید اعتماد به نفس این کودکان را تقویت کنیم.
به کودک خود عنوان خجالتی را نسبت ندهید
گفتن این‌كه فرزندتان خجالت می‌كشد یا خجالتی است، به او این پیام را می‌دهد كه چیزی غیرطبیعی در وجودش هست و شما از این بابت شرمنده یا نگران هستید.این‌ها همان جملاتی است كه مادر و پدر یك كودك خجالتی معمولا زمان روبه‌رو شدن با دیگران به زبان می‌آورند غافل از این‌كه این كار اشتباه است. همین موضوع موجب می‌شود تا كودك احساس گناه و تقصیر كند. این احساس گناه به جای آن‌كه كودك را در رویارویی با حس خجالت، توانمند كند، بدتر او را گوشه‌گیر و ساكت می‌كند. اگر می‌خواهید فرزندتان هنگام روبه‌رو شدن با فامیل‌های نسبتا دور، كمتر ترسیده و خجالت بكشد، بهترین راه آن است كه به كودك توضیح دهید باید انتظار چه چیزی را داشته باشد مثلا بگویید :«مادر برزرگ دوست دارد تو را ببوسد، تو هم مادر بزرگ را ببوس.» اگر به كودك بگویید: «خجالت نكش» او حتما بیشتر خجالت خواهد كشید.
با کودک کمرو و خجالتی خود همدردی کنید
با فرزندتان به او كمك می‌كند كه مهارت‌های اجتماعی خود را افزایش دهد و با دیگران ارتباط برقرار كند. به كودك‌تان نشان دهید، احساس او را درك می‌كنید. وقتی در یك جشن تولد وارد یك اتاق پر از كودك می‌شوید به او بگویید: «می‌دانم سخت است وارد جمع بچه‌هایی بشوی كه این همه سرو صدا می‌كنند.» این جمله به او كمك می‌كند حس راحتی بیشتری داشته باشد و بتواند رفتار بهتری از خود نشان دهد.
عشق و علاقه خود را به کودک خجالتی ابراز کنید
كودك خجالتی شما باید اطمینان داشته باشد كه شما او را همان‌طور كه هست، دوست دارید. او راه و روش خودش را برای روبه‌رویی با موقعیت‌های جدید دارد و دوست دارد اول مشاهده كند و بعد وارد بازی شود. شما باید به این ویژگی‌ها احترام بگذارید . همین كه فرزند خود را در آغوش بگیرید، نشان می‌دهد او با همان ویژگی‌هایش شایسته دوست داشتن شما‌ست. محبت شما به فرزندتان به او اعتماد به نفس می‌دهد.كودك خجالتی باید اطمینان داشته باشد كه شما او را همان‌طور كه هست، دوست دارید.
