چگونه با کودکانی که عادت به کشیدن موی دیگران دارند برخورد کنیم
سبک زندگی › فرزندان
- 97/10/19
مو کشیدن کودکان عادت بدی است که خیلی از انها دارند. یعنی وقتی عصبانی می شوند موهای دیگران و مخصوصا خود را می کشند. شما باید این عادت را با روشهای مختلف از آنها دور کنید. اجازه ندهید کودکان تصور کنند با مو کشیدن و داد و بیداد میتوانند به همه اهدافشان برسند. با این تفکر دیگر تا اخر عمر باید اطاعت گوی انها شوید. مو کشیدن کودکان یکى از راه‌هایى است که کودک سعى در کنترل محیط اطرافش دارد. کشیدن مو، در کودکان، مانند لگد زدن، گاز گرفتن، نیشگون گرفتن و زدن، یکى از راه‌هایى است که کودک به وسیله آن سعى در کنترل محیط اطرافش دارد. دلایل زیادى براى این رفتار‌ها وجود دارد، اما واضح‌ترین آنها این است که کودک فهمیده که چه کارهایى واکنش دیگران را به همراه دارد.برای کودکان نوپای کم سن و سال (12تا 18 ماه)، این کار ساده‌ترین راه ممکن و بهترین شیوهٔ بیان است. آنها دریافته‌اند که چگونه به عکس العمل مورد نظرشان دست یابند و می‌خواهند که دوباره چنین عکس العملی را دریافت کنند. مثل روشن کردن چراغ، ضربه زدن به یکی از اسباب بازی‌هایی که چیزی از آن بیرون می‌زند. کودک موی برادر بزرگش را کشیده و او هم جیغ می‌کشد، بامزه است!
دلیل دیگر مو کشیدن کودکان این است که کودک می‌خواهد کاری کند که چیز‌های بد از سر راهش کنار برود. یکی سینه خیز رویش رفته یا اسباب بازی او را برداشته است. او هم می‌رود سراغش، مو‌هایش را می‌کشد و آن کار بد دیگر تکرار نمی‌شود.
یکی از مهم‌ترین راه کارهای جلوگیری از رفتار نادرست کودکتان این است که او را مجاب کنید که این شیوه، فایده‌ای نخواهد داشت. اگر از این کارِ او چشم‌پوشی کنید، موثر خواهد بود (در غیر این صورت کودک تصور می‌کند که با کشیدن موی هر کسی می‌تواند به خواسته خود برسد) و همین طور که با گذشت زمان به این مسأله پی می‌برد که کشیدن مو او را به خواسته‌اش می‌رساند، رفتار او بد‌تر می‌شود. اگر زیادی در این مورد استدلال کنید. ممکن است بازیچهٔ دست او قرار بگیرید. کودک شما پیچیدگی تعامل اجتماعی را نمی‌فهمد. چیزی که او دستگیرش شده، این است که اگر موی کسی را بکشد، شما به او (کودکتان) دلسوزی خواهید کرد و روی پا‌هایتان خواهید نشاند. به جای این کار، بیهودگی و بی‌نتیجگیِ آن را به او ثابت کنید. اگر کودکتان موهای خواهرش را به قصد گرفتن اسباب بازی او کشید، اسباب بازی را به خواهرش برگردانید و برایش توضیح بدهید که «ما موی کسی را نمی‌کشیم.» برای اثربخشی این شیوه باید سریع وارد عمل شوید، زیرا کودکان مخلوقاتی لحظه‌ای هستند.
والدین باید دقت کنند که چه زمانی کودک به رفتار نادرست تکرار شونده مبادرت می کند، پیک رفتاری او را شناسایی کنند. از طرف دیگر تنبیه و تشویق اصولی و بجا، درخواست کردن به جای امرکردن، قاطعیت و خودباوری والدین، الگوی مناسبی در اختیار کودک گذاشتن و مشارکت و همراهی کودک در انجام کارهای مورد علاقه اش راهکارهایی است که یک مشاور می تواند به والدین پیشنهاد کند تا در ترک عادت های نادرست به کودک خود کمک کنند. در واقع ما همیشه تاکید می کنیم که برای ایجاد یک عادت رفتاری چه مثبت و چه منفی کافی است در مقابل آن واکنش نشان دهیم. رفتار خشن، داد و بیداد و هیجانی شدن والدین به محض دیدن رفتاری از کودک باعث اصرار کودک و جلب توجه او به کارش می شود و همین واکنش نادرست باعث می شود آن کار را ادامه دهد.
بهتر است به جای دستور مستقیم، به صورت غیرمستقیم کودک را از ادامه رفتار بازداریم. در مواردی بهتر است رفتار کودک نادیده گرفته شود و منظور این است که نه زبانی و نه با تغییر حالت و رفتار واکنشی نشان ندهیم. بچه ها پیام های غیرکلامی ما را خیلی زود می گیرند. بنابراین می توان طوری برخورد کرد که انگار کودک کار بدی انجام نداده است و سپس او را صدا زد و به کار دیگری مشغول کرد.این در حالی است که والدین فکر می کنند با تحکم و داد و فریاد و دستور دادن می توانند کودک را از ادامه رفتار یا عادت نادرست منع کنند.رفتارهای این چنینی بیشتر او را مضطرب و به ادامه انجام کار حریص می کند.
وقتى كودك موى كسى را مى‌كشد، ابتدا مشتش را باز كنيد و فرد قربانى را نجات دهيد. سپس دستش را محكم بگيريد و بگوييد: " ما، مو نمى‌كشيم ! مو كشيدن درد دارد ! ". بعد اگر خواستيد مى توانيد از روش مهلت دادن ، استفاده كنيد. او را بر روى صندلى بنشانيد و خودتان هم كنارش بايستيد. اما هرگز در اين يكى، دو دقيقه با او صحبت نكنيد. وقتى مهلت يكى دو دقيقه اى تمام شد، درباره وضعيتى كه پيش آمده با او صحبت كنيد. حتى اگر هنوز مهارت زبانى او كامل نشده و نمى‌تواند صحبت كند، اين كار را بكنيد. زيرا نشان مى‌دهيد كه مشكلات را بايد با صحبت كردن حل كرد نه چيز ديگرى ( مثل مو كشيدن ). از او سؤال كنيد "مى دانى چه كارى كردى كه اشتباه بود؟" بعد از جوابش ادامه دهيد "به نظرت چرا اشتباه بود؟" نگران نشويد اگر مى‌گويد " چون بايد تنبيه مى‌شدم". از نظر رشدى اين پاسخ عاديست. شما ادامه دهيد "بله اگر مو بكشى تنبيه مى‌شوى اما ما بايد به يك چيز ديگر هم فكر كنيم. ما نبايد موى ديگران را بكشيم چون ممكن است به آنها صدمه بزنيم!". منتظر معجزه نباشيد كه پس از اين مكالمه همه چيز درست شود. كودكان به سختى موضوعى را ياد مى‌گيرند و انقدر بايد اين اتفاق تكرار شود تا در نهايت بفهمند كه با اين كار نتيجه‌اى نمى‌گيرند. مقاومت كنيد و تسليم نشويد. به مرور زمان كه مهارت كلامى او بهتر شد، به او ياد دهيد كه از صحبت كردن براى حل مشكلش استفاده كند.
