با خواص سنبل الطیب آشنا شویم
پزشکی و سلامت › طب سنتی
- 97/10/14
تسکین و درمان میگرن با سنبل الطیب
ریشه‌ی گیاه سنبل‌الطیب از نظر قدرت پیشگیرنده در برابر میگرن بسیار موثر است. چگونگی کارکرد آن کاملا شناخته شده نیست، ولی دانشمندان معتقدند این داروی گیاهی میزان اسید گاما آمینوبوتیریک (GABA) را در مغز افزایش می‌دهد. ریشه‌ی سنبل‌الطیب به تنظیم سلول‌های عصبی کمک می‌کند و با اثر آرام کنندگی‌اش می‌تواند علائم میگرن را تسکین دهد.
میزان مصرف مناسب سنبل الطیب برای تسکین میگرن:
الف. دمنوش: یک قاشق چای خوری ریشه‌ی خشک شده‌ی سنبل‌الطیب به ازای هر فنجان آب جوش. این ریشه را در آب جوش بریزید و اجازه دهید به مدت 10دقیقه دم بکشد، سپس آن را صاف، و آن‌گاه نوش جان کنید. همچنین برای خوش‌طعم کردن دمنوش، می‌توانید یک قاشق چای خوری عسل نیز به آن بیفزایید.
ب. تنتور: یک تا یک و نیم قاشق چای خوری (یا ۴ الی ۶ میلی‌لیتر تنتور سنبل‌الطیب)
پ. عصاره‌ی مایع: نصف الی یک قاشق چای خوری (یا 1 الی 2میلی‌لیتر)
ت. عصاره‌ی پودر شده‌ی خشک: 250تا 600میلی‌گرم
سنبل الطیب تسکین درد ماهیچه ها
ریشه‌ی سنبل‌الطیب، هنگامی که به صورت خوراکی مصرف شود، مانند یک داروی آرام‌بخش و مسکن طبیعی، با اثرگذاری بر دستگاه عصبی، باعث تسکین درد ماهیچه‌ها می‌شود. طی مطالعه‌ای که نتایج آن در 2005، در “نشریه‌ی علمی داروشناسی قومی” به چاپ رسید، پژوهشگران دانشکده‌ی پزشکی دانشگاه آغا خان پاکستان، تاثیرات ضد اسپاسمی ریشه‌ی سنبل‌الطیب را روی حیوانات آزمایش کردند. عصاره‌ی ریشه‌ی سنبل‌الطیب به شکل قابل توجهی تنش و اسپاسم ماهیچه‌های گوارشی را در خرگوش‌ها و خوکچه‌های هندی کاهش داد، و همچنین عملکرد ضد فشار خون قدرتمندی را بر سطوح فشار خون از خود نشان داد. ریشه‌ی سنبل‌الطیب ممکن است از طریق کانال‌های پتاسیم بر سلول‌ها تاثیر بگذارد، و بتواند بر درمان بیماری‌های اثرگذار بر ماهیچه‌های گوارشی، و قلبی و عروقی تاثیر مثبت داشته باشد.
میزان مصرف مناسب سنبل الطیب برای تسکین درد ماهیچه ها
الف. یک قاشق چای خوری ریشه‌ی خشک شده‌ی سنبل‌الطیب به ازای هر فنجان آب جوش. اجازه دهید این ریشه‌های خشک شده به مدت 10دقیقه در آب جوش دم بکشند.
ب. قرص یا پودر: 300الی 600میلی‌گرم
سنبل الطیب تسکین اضطراب
عصاره‌ی ریشه‌ی سنبل‌الطیب ممکن است از طریق ایجاد آرامش، کاهش اضطراب، و احتمالا آرام کردن دستگاه عصبی به کاهش درد ماهیچه‌ها و تنش ماهیچه‌ها کمک کند. ریشه‌ی سنبل‌الطیب به عنوان منبعی برای مواد شیمیایی به نام والپوتریات به شمار می‌آید که ممکن است بر سطوح اسید گاما آمینوبوتیریک و ملاتونین در بدن تاثیرگذار باشند، و هم‌زمان باعث تحریک گیرنده‌های مواد مخدر و سروتونین در دستگاه عصبی شوند. وجود اسید گاما آمینوبوتیریک اضافی در بدن باعث آرامش و کاهش سطوح استرس می‌شود. به همین دلیل، ریشه‌ی سنبل‌الطیب به عنوان یک داروی گیاهی آرام‌بخش مشهور است. به نظر می‌رسد، این اثر شباهت زیادی به تاثیرات بنزودیازپین‌هایی داشته باشد که به صورت گسترده به عنوان داروهای آرام‌بخش برای افسردگی و گاهی اوقات برای اضطراب تجویز می‌شوند و همچنین بر تحریک گیرنده‌های اسید گاما آمینوبوتیریک اثر دارند.
میزان مصرف مناسب سنبل الطیب برای تسکین اضطراب
(به همان صورت که در تسکین میگرن گفته شد)
الف. دمنوش: یک قاشق چای خوری ریشه‌ی خشک شده‌ی سنبل‌الطیب به ازای هر فنجان آب جوش. این ریشه را در آب جوش بریزید و اجازه دهید به مدت 10 دقیقه دم بکشد، سپس آن را صاف و آن‌گاه نوش جان کنید. همچنین برای خوش‌طعم کردن دمنوش، می‌توانید یک قاشق چای خوری عسل نیز به آن بیفزایید.
ب. تنتور: یک تا یک و نیم قاشق چای خوری (یا 4 الی 6میلی‌لیتر تنتور سنبل‌الطیب)
پ. عصاره‌ی مایع: نصف الی یک قاشق چای خوری (یا 1 الی 2میلی‌لیتر)
ت. عصاره‌ی پودر شده‌ی خشک: 250تا 600میلی‌گرم
سنبل الطیب رفع بی خوابی
استفاده از سنبل‌الطیب برای درمان بی‌خوابی باعث می‌شود میزان زمان خواب عمیق و مرحله‌ی حرکت تند چشم در خواب (REM) افزایش یابد. سنبل‌الطیب همچنین به شکل قابل توجهی تاخیر در خواب – طبق توصیف پژوهشگران، مدت زمانی که طول می‌کشد تا فرد به خواب برود – را بهبود می‌بخشد. طبق یافته‌های یک مطالعه، سنبل‌الطیب زمان طبیعی مورد نیاز را برای به خواب رفتن، در شرکت کنندگان این مطالعه، به نصف کاهش داد. طی یک آزمایش دو سو کور، 44درصد از افراد مبتلا به بی‌خوابی که از سنبل‌الطیب استفاده کرده بودند، گزارش دادند کیفیت خواب‌شان “عالی” شده است، و 99درصد از آن‌ها نیز اظهار کردند وضعیت خواب‌شان به شکل قابل توجهی بهبود یافته است.
میزان مصرف مناسب سنبل الطیب برای تسکین بی خوابی
300میلی‌گرم الی 900میلی‌گرم – بهتر است اولین بار، سنبل‌الطیب را هنگام شب، 30دقیقه الی دو ساعت پیش از خواب، امتحان کنید. اگر احساس کردید، سرعت اثربخشی آن به اندازه‌ی کافی مطلوب نیست، بهتر است آن را کمی زودتر – مثلا هنگام عصر – مصرف کنید تا بدن‌تان زمان بیش‌تری برای جذب سنبل‌الطیب در اختیار داشته باشد.
سنبل الطیب سندرم پای بی قرار (RLS)
سندرم پای بی‌قرار به عنوان یک اختلال عصبی طبقه‌بندی می‌شود. فرد مبتلا به سندرم پای بی‌قرار هنگام خوابیدن، کشیدگی و ضربان در پاهای‌اش احساس می‌کند. این فرد غالبا نمی‌تواند خواب کامل و آرامی داشته باشد و در نتیجه، در طول روز احساس خستگی مفرط می‌کند. سنبل‌الطیب به آرامش ماهیچه‌های پا و سرعت بخشیدن به فرایند به خواب رفتن کمک می‌کند. رسیدن به آرامش، یک لازمه‌ی کلیدی برای افراد مبتلا به سندرم پای بی‌قرار است، و سنبل‌الطیب یقینا به عنوان داروی گیاهی به شمار می‌رود که می‌تواند چنین شرایطی را فراهم کند.
میزان مصرف مناسب سنبل الطیب برای تسکین سندرم پای بی قرار
250میلی‌گرم الی 900میلی‌گرم
نکته: چنان چه به سندرم پای بی‌قرار مبتلا هستید، پیش از تصمیم به مصرف مرتب سنبل‌الطیب برای بهبود کیفیت خواب، با پزشک مشورت کنید.
سنبل الطیب می تواند استرس را بهبود بخشد
سنبل الطیب سطح گابا را که در زمان ابتلا به استرس کوتاه مدت و بلند مدت کم‌تر است، در مغز افزایش می‌دهد.
در یک مطالعه روی 27بیمار که شب‌ها به طور منظم در اثر افکار مزاحم مربوط به استرس بیدار می‌ماندند، مشخص شد که 89٪ از این بیماران بعد از1ماه استفاده از این گیاه دارویی خواب بهتری را تجربه کردند.
سنبل الطیب همچنین ممکن است در طول شرایط استرس‌زا ضربان قلب را کاهش بدهد. این گیاه دارویی (در مقایسه با کاوا و گروه کنترل) ضربان قلب را بیش‌تر کاهش داد و فشار خون را نیز (نسبت به گروه کنترل) در واکنش به استرس در یک مطالعه‌ی 2 هفته‌ای روی 56فرد سالم پایین آورد.
یک مطالعه‌ی 4 روزه روی 24داوطلب سالم نشان داد که ترکیبی از بادرنجبویه و سنبل الطیب استرس بالا رفته در شرایط آزمایشگاهی را با 600میلی‌گرم در مقایسه با دارونما بهبود داد، اما اضطراب را در دوز بالاتر (1800میلی‌گرم) مدیریت کرد.
سنبل الطیب استرس جسمی و روانی را با حفظ سطح سروتونین و نوراپی‌نفرین در برخی نواحی مغز که با ترس و اضطراب (هیپوکامپ و آمیگدال) مرتبط هستند، در موش‌ها کاهش داد. کمبود این انتقال‌دهنده‌های عصبی با اختلالات افسردگی و اضطراب ارتباط دارد.
در موش‌ها، سنبل الطیب سطح کورتیکوسترون را در خون کاهش داد، نوعی هورمون که در واکنش بدن نسبت به استرس نقش دارد.
سنبل الطیب می تواند درد و گرفتگی قاعدگی را کاهش دهد
سنبل الطیب می‌تواند اسپاسم عضلانی را سرکوب کند. در مطالعات مبتنی بر سلول مشخص شد این گیاه دارویی مانع انقباض عضلات رحم انسانی است.
به همین دلیل، معمولا برای درمان دوره‌های دردناک قاعدگی توسط زنان استفاده می‌شود.
یک مطالعه 3روزه (DB-RCT) روی 100دانش‌آموز دختر، نشان داد که گیاه دارویی سنب الطیب در کاهش درد و گرفتگی ناشی از قاعدگی در مقایسه با دارونما موثر است.
سنبل الطیب علائم یائسگی را بهبود می دهد
در یک مطالعه (RCT) روی 100زن یائسه که دچار مشکل کم‌خوابی و بی‌خوابی بودند، 30٪ از شرکت‌کننده‌هایی که سنبل الطیب مصرف کردند پس از 4هفته بهبود را در شرایط خواب‌شان تجربه کردند.
ریشه سنبل الطیب می تواند سلامت قلب را بهبود بخشد
در مطالعات مبتنی بر سلول، مشخص شد سنبل الطیب رگ‌های خونی را تقویت می‌کند و خاصیت ارتجاعی آن‌ها را بهبود می‌دهد، و همین به نفع سلامت قلب است.
علاوه بر این سنبل الطیب ممکن است فشار خون (فشار خون بالا) را کاهش دهد. در مطالعات حیوانی ثابت شد که این گیاه دارویی رگ‌های خونی را عریض و ریلکس می‌کند.
سنبل الطیب می تواند حافظه و عملکرد شناختی را بهبود بخشد
افراد سالمند بیش‌تر از همه در معرض مشکل از دست دادن حافظه و سایر انواع اختلالات شناختی پس از جراحی هستند. مطالعه‌ای روی 61بیمار بین 30و 70ساله نشان داد که سنبل الطیب خطر ابتلا به مشکلات شناختی را در طول مدت یک ماه پس از انجام جراحی قلب در مقایسه با دارونما کاهش می‌دهد.
مطالعه روی موش‌های مسن‌تر نشان داد که والرنیک اسید با کاهش استرس اکسیداتیو در مرکز حافظه‌ی مغز (هیپوکامپوس) به میزان قابل‌توجهی حافظه را بهبود می‌بخشد.
سنبل الطیب می تواند از بروز آسیب کلیوی جلوگیری کند
در یک مطالعه مشخص شد که سنبل الطیب در موش‌ها با سطح کلسترول بالا، از عفونت کلیه‌ی ناشی از مقدار زیادی چربی در رژیم غذایی جلوگیری می‌کند.
انواع سنبل الطیب
سنبل‌الطیب را می‌توانید به اشکال مختلفی تهیه و مصرف کنید؛ از جمله به صورت کپسول، قرص، دمنوش رقیق، به صورت دمنوش کیسه‌ای (مانند چای کیسه‌ای) قطره‌ی گیاهی، و به شکل پودر.
پیش از مصرف، حتما به نوشته‌های روی بطری یا جعبه‌ی این محصولات دقت کنید تا از میزان مصرف مناسب و کافی برای بیماری مربوط به خودتان آگاه شوید.
مضرات احتمالی سنبل الطیب
سازمان غذا و داروی آمریکا سنبل‌الطیب را در فهرست محصولات خوراکی شناخته شده‌ی بی‌ضرر قرار داده است. مصرف سنبل‌الطیب احتمالا بی‌ضرر باشد، ولی نباید مصرف آن را بیش از هشت هفته‌ی پیاپی ادامه دهید. مصرف طولانی‌مدت سنبل‌الطیب ممکن است به ایجاد عوارض جانبی ذیل منجر شود.
الف. ناراحتی معده
ب. سرگیجه
پ. خارش پوست
ت. از بین رفتن کیفیت خواب
از مصرف سنبل‌الطیب بیش از هشت هفته‌ی پیاپی خودداری کنید. ایجاد وقفه در مصرف سنبل‌الطیب به کاهش احتمال ابتلا به عوارض جانبی فوق کمک می‌کند. درست مانند هر گیاه دارویی یا ماده‌ی خوراکی دیگر، برای رسیدن به بهترین نتایج، توصیه می‌شود چرخه‌ی استفاده از سنبل‌الطیب را نیز در زمان‌های مشخص متوقف کنید.
سنبل الطیب برای چه افرادی ضرر دارد
الف. زنان باردار یا شیرده
ب. کودکان زیر سه سال
پ. افرادی که الکل یا داروهای آرام‌بخش مصرف می‌کنند
ت. افرادی که مکمل‌های جینکو مصرف می‌کنند
ث. سنبل‌الطیب ممکن است تمرکز را با دشواری مواجه کند، از این رو هنگام رانندگی، کار با دستگاه‌های مختلف، یا انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری و بیداری داشته باشد، از مصرف آن خودداری کنید.
پیش از مصرف ریشه‌ی سنبل الطیب یا هر گونه داروی گیاهی آرام‌بخش دیگر با پزشک یا متخصص داروهای گیاهی مشورت کنید، زیرا این قبیل داروها ممکن است بیماری‌هایی را که از قبل به آن‌ها مبتلا هستید، وخیم‌تر کنند. اثرات این داروها بر افراد مختلف ممکن است متفاوت باشند.
