آشنایی با فوبیای حیوانات و نشانه ها و درمان آن
پزشکی و سلامت › روانشناسی
- 97/09/20
فوبیای حیوانات یعنی ترس از یک حیوان مشخص به صورت خاص و افراطی. ترسی غیر منطقی که حتی با تصور ذهنی یا دیدن عکس از آن حیوان نیز به وجود می آید و علائم اضطراب شدید را ایجاد می کند. متداول ترین حیواناتی که موجب فوبیا می شوند، عبارت اند از :- ترس از عنکبوت
- ترس از مار
- ترس از زنبور
- ترس از پرنده
- ترس از موش
- ترس از ماهی
- ترس از سگ
- ترس از حشره
- ترس از گربه
- ترس از سوسک
ممکن است فردی در تمام طول عمر به فوبیا دچار باشد، اما این مساله در زندگی وی مشکل خاصی به وجود نیاورد. به عنوان مثال کسی که نسبت به مرغ و خروس فوبیا دارد اما در یک شهر بزرگ زندگی می کند، معمولا با این حیوانات روبرو نخواهد شد در نتیجه مشکلی نیز برای او پیش نخواهد آمد.
نشانه های فوبیای حیوانات
فردی که به فوبیای حیوانات دچار است . از رویارویی با حیوان و یا در هر موقعیتی که منجر به مواجهه می شود، اجتناب می کند. فرد در مواجهه با حیوانی که فوبیا ایجاد می کند، در موارد شدید تر حتی در هنگام تصور کردن آن، ترس شدیدی را تجربه می کند و ممکن است دچار افزایش ضربان قلب، تنگی نفس و سرگیجه شود. معیار راهنمای تشخیصی-آماری اختلالات روانی برای فوبیای حیوانات به شرح زیر است:
- فرد از یک حیوان مشخص به صورت افراطی مضطرب می شود.
- علائم جسمانی و روانی ترس بلافاصله بعد از مواجه شدن با محرک اضطراب زا ایجاد می شود.
- فرد تمام تلاش خود را می کند تا از این موقعیت اجتناب کند.
- این علائم بیشتر از 6 ماه در فرد ادامه دارند و معمولا در عملکرد وی در زندگی اجتماعی و روابط بین فردی و شغلی تاثیر منفی می گذارد.
در مواقعی فوبی می تواند باعث بروز اختلالات دیگری چون افسردگی، وسواس فکری عملی شود. که این همزمانی می تواند برای فرد مشکلات دیگری را ایجاد نماید.
دلایل به جود آمدن فوبیای حیوانات
فوبیا اختلالی است که معمولا در سنین کودکی به وجود میآیدد و شکل میگیرد. به وجود آمدن فوبیا برای اولین بار در افراد بالای 35 سال معمولا نادر است. مهم ترین علل به وجود آمدن فوبیای حیوانات به شرح زیر است:
-ژنتیک و عوامل ارثی:
یکی از عللی که در ایجاد فوبیا نقش دارد، عوامل ژنتیک و ارثی است. تحقیقات نشان داده است، افرادی که در یکی از بستگان درجه یک آن ها اختلال اضطرابی وجود دارد، احتمال اینکه به فوبیا مبتلا شوند، بیشتر است.
-یادگیری مشاهده ای:
عامل دیگری که ممکن است مسبب ایجاد فوبیا باشد، مشاهده فوبیا در افراد نزدیک خانواده است. احتمال ابتلا به فوبیا در فردی که یکی از اعضای خانواده اش به فوبیا مبتلا باشد بیشتر است.
-تجربیات تلخ دوران کودکی:
در بسیاری از موارد نیز تجربه ترسناک عامل ایجاد فوبیا است. در بیشتر مواقع فرد مبتلا به فوبیا در کودکی مورد حمله حیوانی که در حال حاضر به آن فوبیا دارد، قرار گرفته است.
راه کار های درمان فوبیای حیوانات
افراد مبتلا به فوبیا حیوانات، آن حیوان را خیلی خطرناک ترو وحشت ناک تر از آنچه هست می پندارند. اولین گام در درمان این افراد، تغییر باور غلطشان در مورد حیوان ایجاد کننده فوبیا است. این تغییر با شناخت درمانی صورت می گیرد. روش های دیگر درمان فوبیا عبارت اند از:
-حساسیت زدایی منظم
این روش درمانی سه مرحله دارد:
1) تهیه لیست از حالت ها و موقعیت هایی که در فرد اضطراب ایجاد می کند؛ به ترتیب از محرکی که کمترین اضطراب را ایجاد می کند تا اضطراب آور ترین.
2) یادگیری روش های آرمیدگی و ریلکسیشن
3) تصور کردن سلسله مراتب لیست از محرکی که کمترین اضطراب را ایجاد می کند به ترتیب تا اضطراب آور ترین، در حالی که فرد در حالت آرامش قرار دارد.
مواجهه درمانی
این روش درمانی شباهت زیادی با روش حساسیت زدایی منظم دارد. فرد در معرض سلسله مراتب قرار می گیرد با این تفاوت که فرد احساس اضطراب را در هر مرحله حفظ می کند تا به تدریج این اضطراب برای فرد عادی شود.
برای آن که روش های درمانی تاثیر داشته باشند، فرد مبتلا باید نسبت به مساله خود و عامل ایجاد کننده آن شناخت پیدا کند. شرکت در جلسات درمانی با روان شناس و متعهد شدن به برنامه درمانی، باعث می شود فوبیا حیوانات به راحتی درمان شود.
