چرا نوزادان دچار کم خونی می شوند و علائم آن چیست
پزشکی و سلامت › بارداری و کودک
- 97/09/17
علل کم خونی نوزادان
گاهی کودک تغذیه خوبی ندارد و گاهی هم خود مادر دچار کم‌خونی است. در برخی موارد نیز در بدو تولد به دلیل آنکه جنین بالا‌تر از شکم مادر قرار می‌گیرد، ممکن است مقداری خون از طریق بندناف به جفت منتقل شود که این خود احتمال کم‌خونی در کودک را بالا می‌برد. کم‌خونی در نوزادان کم‌وزن و نارس هم بسیار شایع است.
بدن در حال تخریب گلبول‌های قرمز است.
گلبول‌های قرمز از دست می‌روند.
بدن گلبول‌های قرمز را خیلی آهسته تولید می‌کند.
کم‌خونی یک عارضه‌ی نسبتاً شایع مربوط به خون است که ممکن است دلایل زیادی داشته باشد. از جمله این دلایل می‌توان به اختلالات وراثتی، مشکلات تغذیه‌ای (مانند فقر آهن و ویتامین‌ها)، عفونت‌ها، برخی از انواع سرطان‌ها و یا قرار گرفتن در معرض برخی داروها و سموم اشاره کرد.
علائم کم خونی در کودکان
اکثر علایم کم خونی در کودکان، نتیجه‌ای از کاهش سطح اکسیژن در سلول‌ها یا "هیپوکسی" می‌باشند چرا که گلبول‌های قرمز دارای هموگلوبین بوده و اکسیژن حمل می‌کنند و کاهش تعداد آن‌ها سبب ایجاد "هیپوکسی" می‌شود. بسیاری از علائم این عارضه، در کم‌خونی خفیف خود را نشان نمی‌دهند چرا که بدن معمولاً می‌تواند کمبود جزئی هموگلوبین را جبران کند.
رنگ‌پریدگی غیرطبیعی پوست
بالا رفتن ضربان قلب
کمبود نفس و تنگی نفس
کمبود انرژی و خسته شدن سریع (خستگی مفرط)
سرگیجه به‌خصوص به هنگام ایستادن
سردرد
حساسیت زیاد
تعویق و یا عدم وقوع یک دوره‌ی قاعدگی (آمنوره)
تورم و درد زبان (گلوسیت)
زردی به معنی زرد شدن پوست، چشم‌ها و دهان
بزرگ شدن کبد و طحال (هپاتومگالی و اسپلنومگالی)
به تأخیر افتادن و کند شدن رشد و نمو
اختلال در فرایند ترمیم زخم‌ها
علائم کم خونی می‌تواند نشانه‌ای از دیگر اختلالات خونی و یا برخی از بیماری‌ها باشند. از آنجایی که کم خونی معمولاً خود نشانه‌ای از وجود دیگر بیماری‌ها است، مهم است که پزشک کودک شما در مورد تمامی علائمی که در بدن کودک بروز کرده است اطلاع داشته باشد.
بروز اختلال در وزن‌گیری، عدم تحمل خوراکی‌ها، کم شیرخوردن، اختلال در خواب، بی‌قراری مداوم، بدخلقی و...
تشخیص کم خونی کودکان
معمولاً پزشکان کم خونی در کودکان را در طی یک آزمایش خون معمولی که به منظور معاینه‌ی فیزیکی عمومی گرفته شده است تشخیص می‌دهند. آزمایش خون کامل (CBC) می‌تواند نشان دهد که گلبول‌های قرمز کمتر از مقدار طبیعی در خون وجود دارند.
آزمایش اسمیر خونی: در این آزمایش، یک لکه خون را بر روی لام قرار داده و با استفاده از میکروسکوپ، گلبول‌های خونی را تحت بررسی قرار می‌دهند. این آزمایش در برخی از موارد می‌تواند علت کم‌خونی را مشخص کند.
تست آهن: این آزمایشات ممکن است به شکل آزمایش کامل آهن در سرم و یا تست فریتین انجام شوند و در تشخیص کم‌خونی ناشی از فقر آهن کمک می‌کنند.
الکتروفورز هموگلوبین: این آزمایش انواع غیرطبیعی هموگلوبین را مشخص کرده و به تشخیص کم خونی داسی شکل، تالاسمی و دیگر انواع وراثتی کم‌خونی کمک می‌کند.
آسپیراسیون و بیوپسی مغز استخوان: این آزمایشات می‌توانند تولید طبیعی و کافی گلبول‌های خونی در مغز استخوان را مشخص کنند. این روش، تنها راه تشخیص قطعی کم خونی آپلاستیک بوده و در مواردی که یک بیماری مانند لوسمی در حال تأثیرگذاری بر روی مغز استخوان است نیز برای تشخیص کم‌خونی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
شمارش رتیکولوسیت‌ها: اندازه‌گیری تعداد سلول‌های خونی، این آزمایش به پزشک کمک می‌کند تا ببیند آیا تولید سلول‌های خونی در سطح طبیعی است یا خیر.
ممکن است پزشک از شما سؤالاتی را در مورد سابقه‌ی فامیلی کم خونی و همچنین علائم و داروهای مورد مصرف نوزاد بپرسد. همچنین ممکن است پزشک آزمایشات دیگری را برای تشخیص برخی از بیماری‌های خاص که ممکن است باعث بروز کم‌خونی شده باشند تجویز کند.
درمان کم خونی نوزادان
نحوه‌ی درمان کم خونی در کودکان به علت آن بستگی دارد. برای کم خونی ناشی از فقر آهن ممکن است پزشک داروهایی را به شکل قطره (برای نوزادان) و شربت یا قرص (برای کودکان مسن‌تر) تجویز کند. داروهای تجویز شده معمولاً باید به مدت 3 ماه مورد مصرف قرار بگیرند تا ذخایر آهن در بدن نوزاد بازسازی شود. همچنین ممکن است پزشک به شما توصیه کند تا غذاهای سرشار از آهن را در رژیم غذایی کودک خود قرار دهید و یا میزان مصرف شیر او را کم کنید.
بسته به علت کم خونی، درمان موارد شدیدتر یا مزمن این بیماری ممکن است با روش‌های زیر انجام شود:
انتقال گلبول‌های قرمز طبیعی از یک فرد سالم به بیمار
برداشتن طحال و یا استفاده از داروهایی برای جلوگیری از تخریب گلبول‌های قرمز خونی و یا خروج آن‌ها از خون
داروهایی برای مبارزه با عفونت و یا داروهایی برای تحریک مغز استخوان برای تولید گلبول‌های خونی بیشتر
در برخی از موارد کم خونی داسی شکل، تالاسمی و کم‌خونی آپلاستیک ممکن است عمل پیوند مغز استخوان لازم شود. در این عمل، سلول‌های مغز استخوان که از یک اهدا کننده گرفته می‌شوند، به سیاهرگ کودک یا نوزاد تزریق می‌شوند. این سلول‌ها سپس از طریق جریان خون به مغز استخوان‌ها رفته و در آن جا سلول‌های خونی را تولید می‌کنند.
