علت زردی در نوزادان
پزشکی و سلامت › بارداری و کودک
- 98/04/22
رنگ زرد نوزادان به علت تجمع رنگدانه‌های محلول در چربی (بیلی روبین) در پوست است که در مقادیر بالا و در شرایط مختلف برای نوزاد سمی می‌باشد. زردی معمولا در۶۰ درصد نوزادانی که به موقع متولد شده‌اند و در۸۰ درصد نوزادان نارس طی هفته اول دیده می‌شود.زردی معمولا از سر و صورت شروع شده و با افزایش سطح بیلی روبین به سمت اندام‌ها انتشار می‌یابد. زردی چهره نشانه وجود ۵ میلی‌گرم و زردی تا اواسط شکم نشانه ۱۰ تا ۱۵ میلی‌گرم و زردی اندام و کف دست و پا نشانه وجود ۲۰ میلی گرم بیلی روبین در دسی‌لیتر خون است. علل شایع زردی در نوزادان عبارتند از:
زردی فیزیولوژیک
از روز ۲ و ۳ شروع شده و به حداکثر میزان خود می‌رسد و سپس بتدریج کاهش می‌یابد و در روز پنجم تا هفتم و پس از ۱۰ تا ۱۴ روز به حد طبیعی برمی‌گردد. تغذیه بلافاصله نوزاد سطح بیلی روبین را کاهش می‌دهد.
عوامل مستعد کننده
دیابت مادر، نژاد، نارس بودن نوزاد، بعضی داروها، نوزاد مذکر، شیر مادر، تاخیر در دفع مدفوع نوزاد، سابقه زردی فیزیولوژیک در خواهر و برادر و کاهش وزن. در موارد زیر، زردی ممکن است به علت بیماری زمینه‌ای باشد: زردی در ۲۴ تا ۳۶ ساعت اول، افزایش سریع بیلی روبین، گسترش زردی تا اواسط شکم، زردی طولانی‌مدت بیش از ۲ هفته و سایر موارد مثل سابقه فامیلی، رنگ پریدگی، بزرگی کبد و طحال، عدم موفقیت روش فتوتراپی در کاهش زردی، استفراغ، خواب آلودگی، تغذیه ضعیف، کاهش وزن شدید، مدفوع بی‌رنگ و ادرار پر رنگ.
زردی ناشی از شیر مادر
در دو نوع زودرس و دیررس وجود دارد. نوع زودرس قبل از روز هفتم شروع می‌شود و عوامل مستعد کننده نوزاد عبارتند از کاهش مصرف شیر مادر و خوراندن آب قند و درمان آن، شیردهی مکرر ( بیش از ۱۰ بار در ۲۴ ساعت ) و منع مصرف آب و آب قند است. نوع دیررس بعد از هفته اول شروع می‌شود و درمان آن قطع شیر مادر برای ۱ تا ۲ روز و جایگزینی آن با شیر خشک و فتوتراپی است.
درمان عمومی
بر اساس شدت افزایش بیلی روبین از روش‌های زیر استفاده می‌شود: فتوتراپی، تعویض خون و تجویز دارو. در شرایطی که میزان بیلی روبین درحدی است که نیاز به تعویض خون باشد نمی‌توان از فتوتراپی استفاده کرد.
کرن ایکتروس
بیلی روبین محلول در چربی برای دستگاه اعصاب مرکزی در حال رشد، سمی است و در سلول‌های مغز رسوب می‌کند و اگر مقدار بیلی روبین بیشتر از ۲۵ میلی‌گرم در دسی‌لیتر شود باعث بروز بیماری کرن ایکتروس می‌گردد.
علائم زودرس عبارتند از
برجستگی ملاج، خمیدگی سر و پا‌ها به سمت عقب، خونریزی ریوی، تب، سفتی عضلات، فلج عضلات بالابرنده کره چشم و تشنج. در نوزادانی که زنده می‌مانند سفتی عضلات برطرف می‌شود اما ممکن است در آینده سبب کری عصبی، فلج مغزی، عقب‌ماندگی ذهنی، تغییرات مینای دندان‌ها و تغییر رنگ دائمی آنها شود. تنها راه درمان کرن ایکتروس، تعویض خون نوزاد می‌باشد.
