بیماری سنگ صفرا و درمان آن
پزشکی و سلامت › پزشکی
- 97/09/03
سنگ کیسه صفرا
سنگ کیسه صفرا به دو دسته علامت دار و یا بدون علامت تقسیم می شود که اگر سنگ سبب انسداد مجرای خروجی کیسه صفرا شود، به آن علامت دار می گویند. در این نوع بیماری انسداد مجرای خروجی کیسه صفرا سبب ایجاد درد شدید و ناگهانی ناحیه فوقانی و راست شکم در زیر دنده های قفسه سینه می شود.
درد کیسه صفرا به شانه ی سمت راست و بین دو کتف هم بروز می کند که مدت زمان این درد از چند دقیقه تا چند ساعت است.
در صورتی که درد به هیچ عنوان بهبود پیدا نکند و همراه با زردی(پوست و سفیدی چشم) و تب ولرز باشد، باید بلافاصله به پزشک مراجعه شود.
علی رغم اینکه هنوز علت دقیقی برای تولید سنگ کسیه صفرا مشخص نشده است ولی موارد فوق به عنوان علت تشکیل سنگ ذکر می شود.
دلایل ایجاد سنگ صفرا
1- اگر صفرای مترشحه از کبد و ذخیره شده در کیسه صفرا،حاوی کلسترول زیاد باشد.در صورت افزایش بیش از حد ترشح کلسترول از کبد، کریستال های جامد کلسترولی در کیسه صفرا رسوب کرده و هسته های اولیه ی تولید سنگ را تشکیل می دهند.
2- بیلی روبین ماده شیمیایی است که از شکسته شدن و از بین رفتن سلول های قرمز خون ایجاد می شود. در بعضی از بیماری ها، تولید بیلی روبین افزایش می یابد که این افزایش در کیسه صفرا سبب تولید سنگ می شود.
3- زمانی که اختلال در تخلیه کیسه صفرا به هر دلیلی وجود داشته باشد، سنگ کیسه صفرا ایجاد می شود.
سابقه فامیلی به عنوان یک عامل خطر محسوب می شود همچنین علاوه بر این در دوران حاملگی نیز شانس ایجاد سنگ کیسه صفرا بالا می رود.
سنگ کیسه صفرادر کسانی که مصرف کلسترول بالا داشته و مبتلا به دیابت نیز هستند بیشتر دیده می شود همچنین بعضی از داروهای کاهنده چربی خون استعداد فرد را برای ابتلا به سنگ کیسه صفرا افزایش می دهد.
علائم سنگ کیسه صفرا
اکثر افراد مبتلا به سنگ کیسه صفرا هیچ علامت و نشانه ای ندارند به این دلیل است که سنگ ها در کیسه صفرا باقی می ماند و هیچ مشکلی ایجاد نمی کنند با این حال، گاهی اوقات سنگهای صفراوی ممکن است باعث کولسیستیت یا یک کیسه صفرا ملتهب، شوند.علائم اولیه درد است به طوری که ناگهانی رخ می دهند و به سرعت بدتر می شوند. این درد می تواند در سمت راست بدن، درست زیر دنده ها، بین استخوان شانه یا درست در خود شانه راست رخ دهد. علائم دیگر عبارتند از:
درد در سمت راست بدن، درست زیر دنده
درد پشت بین استخوان های شانه
درد در شانه سمت راستی
حالت تهوع
استفراغ
عرق کردن
بی قراری
علت و دلایل بروز سنگ کیسه صفرا
سنگ های صفراوی ممکن است هنگامی تولید شوند که مواد شیمیایی موجود در کیسه صفرا در تعادل نباشد، موادی مانند مانند کلسترول، بیلیروبینیت کلسیم و کربنات کلسیم.
چه کار کنیم که دچار سنگ کیسه صفرا نشویم
راه های کاملا مطمئنی برای پیشگیری ازایجاد سنگ کیسه صفرا وجود ندارد ولی توجه به عوامل خطر می تواند موجب کاهش علائم بالینی مربوط به آن شود که از جمله آن می توان به مصرف میزان متعادلی از چربی ،مصرف روزانه روغن زیتون مصرف متعادل مواد غذایی حاوی لستین مانند تخم مرغ، شیر، بادام زمینی، مصرف گوشت سفید، مصرف مایعات و دانه های گیاهی و مواد غذایی حاوی فیبر اشاره کرد.
روش های تشخیص سنگ کیسه صفرا چیست؟
برای تشخیص این بیماری از سونوگرافی، سی تی اسکن، ام آر آی، اسکن ایزوتوپ و ای ار سی پی استفاده می شود البته انجام همه آنها ضرورت ندارد و برحسب مورد تصمیم گیری می شود همچنین تست ها و آزمایشات خونی که نشانگر عفونت یا زردی و یا التهاب پانکراس باشد نیز بر حسب مورد از سوی پزشک درخواست می شود.
سنگ کیسه صفرا چه زمانی به جراحی نیاز دارد
درمان سنگ های صفرای علامت دار که در ابتدا به آن اشاره شد فقط جراحی و برداشتن سنگ همراه با خود کیسه صفرا است.
برداشتن کیسه صفرا عارضه ی خاصی ندارد و بعد از برداشیتن کیسه صفرا صفرای مازاد به جای انبار شدن در کیسه صفرا مستقیما به داخل روده ریخته می شود که این اقدام گاهی بعد از عمل تا مدتی بیمار را دچار اسهال می کند که این مشکل نیز موقتی است و بهبود می یابد.
وی در مورد درمان های دارویی در این بیماری گفت: درمان دارویی به علت امکان عود مجدد سنگ، معمولا توصیه نمی شود. ولی در مورد افرادی که تحمل بی هوشی و عمل جراحی را نداشته باشند، می توان از درمان های دارویی استفاده کرد
عوارض جانبی سنگ کیسه صفرا
اگر مجاری صفراوی یا دوازدهه توسط سنگهای صفراوی مسدود شود، جریان مایع گوارش به پانکراس نیز ممکن است مسدود شود. که باعث زردی و پانکراتیت حاد می شود. درمانش معمولا شامل جراحی برای برداشتن کیسه صفرا است ؛ افرادی که بر اثر این اتفاق، کیسه صفرا خود برداشته اند، احساس نفخ و سوء هاضمه میکنند، به ویژه هنگامی که وعده غذایی با چربی زیادی را می خورند. برخی ممکن است تعداد دفعات مدفوع را بیشتری داشته باشند.
رژیم غذایی افراد مبتلا به سنگ کیسه صفرا
برای افراد مبتلا به سنگ صفراوی که هنوز برای جراحی آماده نشده اند، یک رژیم غذایی کم چرب، برای جلوگیری از رشد سنگ صفرا تجویز می شود به تازگی نشان داده شده است که کمتر از آنچه قبلا تصور می شد، مفید است، زیرا کاهش وزن سریع می تواند باعث تولید سنگ های صفراوی شود. یک رژیم متعادل با غذای های عادی توصیه می شود. این کار سنگ های صفراوی را درمان نمی کند، اما می تواند تاثیر مثبتی بر علائم و درد آن داشته باشد.
اجتناب از غذاهای پر چرب با چربی اشباع شده می تواند به کاهش خطر ابتلا به سنگ های صفراوی کمک کند. اجتناب از خوراکی هایی مانند کره، پنیر سخت، کیک و بیسکویت. فکر می کنیم کلسترول نقش مهمی در تشکیل سنگ های صفراوی دارد ؛ اقدامات رژیم غذایی می تواند باعث جلوگیری از این وضعیت شود. مانند خوردن دانه های بیشتر و عدم مصرف الکل.
آیا یک فرد می تواند بدون کیسه صفرا زندگی می کند؟
انسان میتواند بدون کیسه صفرا زنده بماند. کبد به اندازه کافی صفرا تولید می کند تا رژیم غذایی معمولی را هضم کند. اگر کیسه صفرا یک فرد برداشته شود، صفرا به جای آنکه در کیسه صفرا نگهداری شود، از طریق کبد به روده کوچک ریخته می شود. یک بخش کمی از افرادی که کیسه صفرا را برداشته اند، برای مدتی مدفوعی شل تر و با دفعات بیشتری را تجربه می کنند، زیرا آنزیم های صفرا مدام به روده کوچک ریخته می شود.
راه های پیشگیری از سنگ کیسه صفرا
برخی از عوامل که باعث افزایش خطر ابتلا به سنگهای صفراوی میشوند، مانند سن، جنسیت و اصالت، قابل تغییر نیستند با این حال، رژیم گیاهخواری ممکن است، خطر ابتلا به سنگ صفراوی را کاهش دهد ؛ افراد گیاهخوار،خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرای بسیار کمتری دارند، در مقایسه با افرادی که گوشت مصرف می کنند.بسیاری از کارشناسان می گویند که رژیم کم چرب و مصرف زیاد میوه ها و سبزیجات، از جمله مقدار زیادی از فیبر، می تواند به حافظت از مردم در مقابل ایجاد سنگ های صفراوی کمک کند. کنترل وزن بدن، میتواند به جلوگیری از تشکیل سنگ های صفراوی کمک کند با این حال، رژیم های سخت و کاهش سریع وزن باعث افزایش خطر ابتلا به سنگ های صفراوی می شود. داشتن حد تعادل توصیه می شود.
درمان های خانگی و گیاهی برای سنگ کیسه صفرا
سرکه سیب برای درمان سنگ کیسه صفرا
2 قاشق چای خوری سرکه سیب
1 قاشق چای خوری آب لیمو
1 لیوان آب گرم
مصرف:
سرکه و آب لیمو را در آب مخلوط کنید و صبح بخورید.
هر وقت درد سنگهای صفراوی را تجربه کردید، به سرعت یک قاشق چای خوری سرکه سیب در یک لیوان آب سیب مخلوط کرده و بنوشید.
این محلول را هر روز صبح با معده خالی بخورید.
از این دستور آب سیب در هر زمان که درد کیسه صفرا را تجربه کردید، بنوشید.
زرد چوبه برای درمان سنگ کیسه صفرا:
مواد لازم
1/2 قاشق چای خوری زردچوبه
1/2 قاشق چای خوری عسل
مصرف
هر روز مخلوط زردچوبه با عسل را بخورید چون هم برای حفظ سلامتی مفید است و هم برای حذف سنگ صفرا.
چه مدت این کار را باید انجام دهید:این کار را هر روز برای داشتن کیسه صفرا سالم انجام دهید.
آب لیمو برای درمان سنگ کیسه صفرا:
مواد لازم
1 قاشق چای
خوری آب لیمو
یک لیوان آب ولرم
مصرف:
آب لیمو را به آب اضافه کنید و اولین چیزی که در صبح میخورید، این نوشیدنی باشد.
در طول روز به آب ،مقداری آبلیمو اضافه کنید و بخورید.
چقدر باید این کار را انجام دهید:
روزانه چهار لیوان مصرف کنید.
روغن کرچک برای درمان سنگ کیسه صفرا :
مواد لازم:
1فنجان روغن کرچک
پارچه
بسته پلاستیکی
کمپرس گرم
مصرف:
روغن کرچک را به آرامی گرم کنید و پارچه را در آن خیس کنید.
روغن اضافی را از پارچه برداشته و آن را در سمت راست شکم بگذارید، جایی که کیسه صفرا و کبد قرار دارند.
پارچه را با یک پلاستیک ،در اطراف شکم بپیچانید.
کمپرس گرم را رویش بگذارید و اجازه دهید ،30 تا 40 دقیقه بماند.
چقدر این کار را باید انجام دهید:
این روند را سه بار در هفته تکرار کنید.
چغندر قند برای درمان سنگ کیسه صفرا :
مواد لازم:
چغندرقند
آب
مصرف:
چغندر قند را به قطعات کوچک برش بزنید و با کمی آب مخلوط کنید، تا بتوانید مایع خوبی را تهیه کنید.
روزانه یک فنجان از آبش را بنوشید.
چقدر باید این کار را انجام دهید:
هر روز برای تسکین درد سنگ صفرا، از این نوشیدنی بخورید.
برگ نعناع برای درمان سنگ کیسه صفرا :
مواد لازم:
چند برگ نعناع (تازه یا خشک)
یک فنجان آب گرم
1/2 قاشق چای خوری عسل
مصرف:
برگ ها را به آب جوش اضافه کنید.
در فنجان را بپوشانید و بگذارید چند دقیقه بماند.
محلول را بچلانید تا برگ ها خارج شوند و قبل از خوردن، عسل را اضافه کنید.
چقدر باید این کار را انجام دهید:
توصیه می شود ،یک فنجان از این چای ،در بین وعده های غذایی مصرف کنید.
