12 علت اصلی خارش گوشه چشم و روش های درمان آن
پزشکی و سلامت › پزشکی
- 98/11/26
شاید بعضی اوقات دچار خارش گوشه چشم شده اید ، در گوشه چشم هر فرد (گوشه ای از چشم که به بینی نزدیک است) مجاری اشک آور هستند. یک مجرا در پلک بالایی و یک مجرا در پلک پایینی وجود دارد. این مجراها و دهانه های کوچک اجازه می دهند که اشک های اضافی از سطح چشم به داخل بینی وارد و تخلیه شوند. دلیل این که وقتی گریه می کنید بینی شما دچار آبریزش هم می شود این است. علاوه بر موارد بالا گوشه چشم حاوی گونه ای از اشک است ، قسمتی صورتی رنگ در گوشه چشم. گوشه چشم غده هایی ساخته شده است که روغن را ترشح می‌کند تا چشم را مرطوب نگه دارد و از چشم ها در برابر باکتری و خشکی چشم محافظت کند.در اکثر موارد شرایطی که باعث خارش گوشه چشم ها می شود در آن حدی که فکر کنید بر دید شما و یا سلامت چشم شما تأثیر می گذارد جدی نیستند. اما برخی از علتهای خارش چشم مانند التهاب بیش از حد چشم ممکن است بر سلامت دید و چشمان شما تاثیر بگذارد. در بعضی موارد ممکن است خارش در گوشه های داخل چشم در نزدیکی مجرای اشکی یا در گوشه های خارجی چشم وجود داشته باشد.
1. خارش گوشه چشم به علت خشکی چشم
غدد کنار چشم برای مرطوب شدن چشم و سالم نگه داشتن آن ها اشک تولید می کنند. هنگامی که برای مرطوب نگه داشتن چشم ها اشکی وجود نداشته باشد چشم ها خشک می شود و گوشه های چشم دچار خارش می شود. خشکی چشم ها با افزایش سن شایع تر شده چراکه غدد کناری چشم اشک کمتری تولید می کنند.
مواردی که باعث خشک شدن چشم ها می شود:
- استفاده نادرست از لنز ها
- هوای سرد و باد
- برخی داروهای خاص همانند آنتی هیستامین ها و قرص های ضد بارداری
- بیماری های همچون دیابت، بیماری تیروئید و سندروم
علاوه بر خارش چشمها با مشکل قرمزی، درد و حساسیت به نور بر اثر خشکی چشم مواجه خواهید شد.
سندرم چشم خشک :
در این عارضه لایه اشکی که چشم ها را نرم و محفاظت می کند، دچار اختلال و چشم دچار خشکی و خارش می شود. ( سندرم خشکی چشم ) به علل مختلفی مثل استفاده از لنز، یائسگی و سندرم شوگرن رخ می دهد. مصرف برخی از دارو ها مثل دیورتیک ها، آنتی هیستامین ها، ضد افسردگی ها، دارو های اضطراب و دیگر مشکلات روانی، دارو های آکنه، مسدود کننده های بتا و بعضی از قطره های چشمی هم موجب خشکی و خارش چشم می شود. اگر دارو علت زمینه ای خارش و خشکی چشم باشد، پزشک آن را تغییر می دهد یا از پماد، ژل، قطره های روان کننده و اشک مصنوعی تجویز می کند. مصرف کورتیکواستروییدها به مدت کوتاه می تواند التهاب را تخیف دهد. پلاک های پانکتال حوضچه اشک کنار چشم را مسدود می کنند تا اشک بیشتری تولید شود.
2. خارش گوشه چشم به علت آلرژی
آلرژی باعث یک واکنش التهابی در بدن می‌شود که می‌تواند علائم زیادی را به همراه داشته باشد. خارش ، پف کردن، قرمزی چشم، احساس سوزش، تخلیه آبکی اشک از گوشه چشم ها از علائم آلرژی می باشد. البته علائم آلرژی نه تنها در گوشه چشم بلکه بر پلک ها نیز تاثیر می گذارد.
آلرژی هایی که می تواند باعث سوزش چشم شوند از موارد زیر نشات می گیرند :
- منابع بیرونی مثل گرده
- منابع داخلی مثل گرد و غبار، کپک یا وجود حیوانات خانگی
- محرک های موجود در هوا مانند دود سیگار و حتی دود ناشی از اگزوز موتورها
- اختلال در عملکرد غده میبومین که باعث عدم تولید لایه روغنی اشک می شود.
هنگامی که غدد کنار چشم توانایی تولید اشک روغنی را ندارند در نتیجه چشمها خشک می‌شوند و غدد کنار چشم بیرون زده و متورم می شوند. با توجه به اینکه نوزادان اکثراً مجرای اشکی بسیار باریکی دارند گاهی اوقات بر اثر انسداد این مجرا عفونت چشم اتفاق می افتد. با بزرگ شدن کودکان معمولاً این اتفاق بسیار نادر است چرا که مجرا دیگر باریک نیست.
3. خارش چشم به علت بیماری چشم صورتی
چشم صورتی در اصطلاح عام در مورد چشم هایی است که دارای التهاب می باشند که بر اثر آن ، چشم منجر به عفونت آلرژیک می گردد. چشم صورتی همراه با خارش اطراف مجاری اشک می باشد.
علائمی که باعث چشم صورتی می شود :
- صورتی و قرمز شدن سفیدی چشم ها
- ترشحات چرکی در گوشه چشم ها
- افزایش تولید اشک
- پف چشم در اطراف پلک ها
- نمایان شدن رگ های خونی در سفیدی چشم.
موارد بالا علاوه بر این که باعث ایجاد لکه قرمز در سفیدی چشم می شوند ممکن است دچار خارش و یا تحریک چشم هم شوند.
4. خارش چشم به علت وجود جسم خارجی
گاهی اوقات خارش ، ناشی از یک وضعیت پزشکی نیست بلکه ممکن است از گرد و غبار یا ماسه یا افتادن مژه در چشمان شما باشد که می تواند به طور موقت مجرای اشک را مسدود کرده و باعث خارش چشم شود. اگر این عارضه سطحی باشد می توان با آبکشی آن را خارج کرد. سرتان را نزدیک سینک ببرید و به مدت 10 تا 15 دقیقه روی چشم مورد نظر آب بریزید. اگر جسم عمیق تری به داخل چشم رفته باشد پزشک با بی حس کردن و خارج کردن آن با وسایل مخصوص، وضع چشم را بهبود می بخشد.
5. خارش گوشه چشم به دلیل لنزهای طبی و زیبایی
لنز های طبی می تواند بدون استفاده از عینک باعث بهبود بینایی شود و در مواردی هم باعث زیبایی چشم ها شود اما باعث مشکلات بیشماری در چشم می شوند. اگر که طریقه نگهداری آنها را به درستی انجام ندهید باعث خشکی چشم می‌شوند و در نهایت باکتری های زیادی را در چشم تولید خواهند کرد.
6. خارش چشم به دلیل تب یونجه و آلرژی ملتحمه
ممکن است ماده آلرژی زایی پوشش نازک روی سفیدی چشم و داخل پلک را ملتهب کند و ایجاد خارش، قرمزی، تورم و گاهی اشک کند. تب یونجه زمانی بروز می کند که گرده های گیاهان واکنش آلرژیک ایجاد می کنند. از دیگر عوامل آلرژی می توان به ذرات ریز داخل مو های حیوانات ، کپک ها، غذا ها و داروها اشاره کرد. ممکن است آلرژی، علاوه بر خارش چشم باعث عطسه و آبریزش بینی هم شود. این نشانه ها گاهی با سرماخوردگی اشتباه گرفته می شوند. در صورت ابتلا به سرماخوردگی دچار خارش چشم نمی شوید، اما ممکن است تب داشته باشید. نشانه های سرماخوردگی حدود یک هفته ادامه دارند، اما نشانه های آلرژی با حذف عامل آلرژی رفع می شوند. همیشه حذف عامل محرک، ممکن نیست، به ویژه اگر عامل شناسایی نشده باشد. مصرف آنتی هیستامین ها با انسداد ترشح هیستامین از بروز خارش و دیگر نشانه های آلرژیک جلوگیری می کنند. ( کورتیکو استرویید ها ) به کاهش تورم و التهاب کمک می کنند. زدن عینک های ایمنی که کاملا اطراف چشم را در بر می گیرند از بروز خارش چشمی ناشی از ذرات ریز جلوگیری می کند. مالیدن کمی وازلین یا روغن به اطراف سوراخ های بینی می توانید به خروج ذرات گیر افتاده در بینی کمک کنید.
7. خارش چشم به علت خستگی چشم
وقتی زمان زیادی بدون استراحت به چیزی مثل صفحه کامپیوتر، موبایل یا تبلت خیره می شوید، دچار ( خستگی چشم ) خواهید شد. نشانه خستگی چشم، خارش، درد و سوزش است که ممکن است خشکی، پر آبی و حساسیت به نور را هم شامل شود. برای پرهیز از این حالت هر ساعت چند دقیقه چشمانتان را ببندید، روی چیز دیگری متمرکز شوید یا پلک بزنید.
8. کراتیت ، التهاب قرنیه و بلفاریت
از جمله نشانه های کراتیت می توان به خارش، احساس وجود جسمی در چشم، قرمزی، درد و ترشح اشاره کرد. التهاب قرنیه ممکن است در اثر استفاده طولانی مدت از لنز، جراحت خفیف یا عفونت ویروس هرپس –عامل تبخال، باکتری یا قارچ ایجاد شود. به جز برداشتن عامل التهاب –مثلا لنز، نیازی به درمان دیگری نیست. در صورت بروز عفونت، پزشک از دارو استفاده می کند. از جمله نشانه های «بلفاریت» -التهاب لبه یا حاشیه پلک- می توان به خارش، پوسته های ریز روی مژه و چسبندگی پلک به هنگام بیدار شدن اشاره کرد. ممکن است احساس کنید در چشمتان شن وجود دارد. رعایت کردن بهداشت پلک ها، بلفاریت را بهبود می دهد. قرار دادن کمپرس گرم –مثلا قرار دادن حوله در آب داغ- به مدت 5 دقیقه روی چشم بسته و سپس ماساژ آهسته آن از جمله این روش هاست. با این کار روغن غده های داخلی پلک خارج می شود وپوسته های روی پلک پاک می شوند.
9. تغییرات هورمونی و خارش چشم
تغیررات هورمونی ناشی از یائسگی، بارداری و مصرف قرص های ضد بارداری می تواند باعث خشکی و خارش چشم شود، به ویژه اگر سن بالا رفته باشد. قطره های اشک مصنوعی به طور موقت این وضعیت را بهبود می دهند. قرار دادن کمپرس گرم روی چشم باعث از بین رفتن خشکی چشم می شود. به مدت 5-10 دقیقه حوله ای که در آب داغ خیس کرده اید را روی چشم قرار دهید. داشتن رژیم غذایی سالم که حاوی امگا 3 و امگا 7 باشد، محافظت چشم از باد و غبار، نوشیدن مایعات کافی به منظور حفظ رطوبت بدن و استفاده از دستگاه مرطوب کننده هوا می تواند به رهایی از این وضع کمک کند. در صورتی که خشکی و خارش چشمتان دایمی است به پزشک مراجعه کنید.
10. اگزمای اتوپیک/اگزمای تماسی پلک یا درماتیت
برخی از مبتلایان به «اگزمای اتوپیک» در اطراف پلک دچار خارش شدید می شوند که با التهاب و آبریزش بینی همراه است. در درماتیت - اگزمای تماسی پلک - هر چیزی می تواند باعث التهاب شود ؛ صابون، لوازم آرایشی، گرد و غبار، کلر و مواد شیمیایی، دما و رطوبت بالا یا مالش. خارش ممکن است با پوسته ریزی و قرمزی هم همراه باشد. می بایست از هر چیز که باعث تحریک اگزما می شود دوری کنید. بعد از شستن دست ها، چشم را با آب ساده بشویید. برای شستشوی پوست از شوینده های کرم دار استفاده کنید. درمان این عارضه با کورتیکواسترویید های خفیف، پماد، کرم یا در مواقع شدید داروی خوراکی انجام می شود.
11. خارش گوشه چشم بر اثر روزاسه آکولار
برخی از مبتلایان به بیماری پوستی روزاسه ممکن است روزاسه آکولار هم داشته باشند که در آن چشم ها دچار خارش، سوزش و قرمزی می شوند. این عارضه معمولا افراد بین سنین 30 و 50 را درگیر می کند. مراقبت منظم از چشم ها و مصرف دارو می تواند از بروز علایم جلوگیری کند. این عارضه هر چند وقت یک بار عود می کند و بعد خاموش می شود.
12. خارش چشم از علائم سندرم شوگرن
این عارضه یک اختلال خود ایمنی است که در آن غده های اشک و بزاق مورد حمله سیستم ایمنی بدن قرار می گیرند. ممکن است همراه با این بیماری، بیماری های خود ایمنی دیگری مانند آرتریت روماتویید، لوپوس یا اسکلرودرمی بروز کند. خشکی و خارش چشم، خشکی دهان –که صحبت کردن و خوردن را دچار مشکل می کند- از علایم «سندرم شوگرن» است. درمان قطعی برای این عارضه وجود ندارد. اشک مصنوعی و روان کننده های چشمی، پماد، داروهای کورتیکواستروییدی و پلاک های پانکتال از جمله داروهای سندرم شوگرن است. استفاده از عینک های ویژه ای که واشر آن مرطوب است، هم از عوامل تحریک چشم حفاظت می کند و هم آن را مرطوب نگه می دارد.
