عوارض و علل کمبود ویتامین دی در بدن
پزشکی و سلامت › پزشکی
- 98/02/23
ویتامین D
ویتامین D یک ویتامین قابل حل در چربی است که وقتی پوست در معرض نور خورشید قرار می گیرد، تولید می شود. تنها در تعداد کمی از غذاها از جمله محصولات غنی شده مانند شیر موجود است. ویتامین D به خاطر حمایت از متابولیسم کلسیم شناخته می شود.کمبود ویتامین دی به بدن کمک می کند تا کلسیم را از غذا و مکمل ها جذب کند تا از نگهداری سلول های سالم استخوان پشتیبانی کند.
نقش این ویتامین در بدن حمایت از سلامت ماهیچه ها، نقشی در سیستم ایمنی ، کمک به رشد سلولی را ایفا می کند و تورم را کاهش می دهد که می تواند منجر به بیماری هایی نظیر روماتیسم و ورم مفاصل و سرطان شود و همچنین تنظیم فشار خون و حمایت از سلامت قلبی و عروقی است.
عوارض کمبود ویتامین D در بدن
کمبود این ویتامین در بخش های مختلف بدن می تواند عوارض مختلفی را به همراه داشته باشد که در چند دسته تقسیم می شوند:
- ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است. اگر افراد یک عارضه گوارشی داشته باشند که بر روی جذب چربی بدنشان اثر بگذارد، ممکن است در جذب ویتامین های محلول در چربی (نظیر ویتامین D) نیز اختلال داشته باشند. این شامل عوارض روده ای چون کرون، سلیاک و حساسیت به گلوتن غیرسلیاک، بیمار التهابی روده است.
- تعریق سر یکی از علایم اولیه در کمبود ویتامین D است. درواقع، پزشکان سوالات متعددی را در این زمینه از مادرانی که نوزادشان تازه متولد شده اند، می پرسند. تعریق بیش از حد در نوزادان تازه متولدشده که به طور متداول ناشی از تحریک پذیری عصبی- عضلانی است، از علائم اولیه کمبود این ویتامین به شمار می رود.
- یکی از مهم ترین نشانه های کمبود این ویتامین در سیستم اسکلتی بدن به شکل شکستی های تنشی استخوانی خود را نشان می دهد. کلسیم و ویتامین D هر دو برای تقویت استخوان ضروری هستند. مکانیسم عمل آنها هم این گونه است که کلسیم نقش استخوان سازی دارد و ویتامین D به جذب کلسیم کمک می کند.
شکستگی های تنشی ناشی از کاهش تراکم استخوان است و نوعی شکستگی ناکامل است که در اثر نیروهای کم بر استخوان های کم تراکم وارد می شود. براساس مطالعه ای که در سال 2015 انجام شد در نیمی از بیماران مبتلا به شکستگی تنشی پس از انجام تست ویتامین معلوم شد که این افراد دچار کمبود ویتامین D هستند.
- افرادی که احساس درد مزمن و ضعف عمومی می کنند باید به کمبود ویتامین D هم مشکوک باشند. پژوهشگران دریافته اند که بین دردهای مزمن و کمبود این ویتامین ارتباط وجود دارد و با یک درمان کم هزینه می توان این مشکل را برطرف کرد.
- اگر زیاد مریض می شوید این فاکتور هم می تواند نشانه کمبود ویتامین D در بدن تان باشد. به گفته متخصصان ویتامین D پیتیدهایی را در سیستم ایمنی بدن فعال می کند که نقش آنها واکنش به میکروب ها و عوامل بیماری از است و در صورت کمبود این نوع ویتامین ضعف سیستم ایمنی بدن رخ می دهد.
- ویتامین D در عین حال تنظیم ژن هایی که در تقویت رشد طبیعی پیاز مو نقش دارند را برعهده دارند، بنابراین ریزش مو هم می تواند یکی از نشانه های کمبود این ویتامین باشد. ویتامین دی یکی از مواد مغذی است که روی رشد مو تاثیر می گذارد. اما در کنار آن ویتامین C و بیوتین هم نقش مهمی در تغذیه مو دارند و باعث می شوند مو قوت خود را حفظ کند و ریزش موها کاهش یابد. به طور خلاصه، نگه داشتن سطح این ویتامین ها در اندازه طبیعی خود، یکی از بهترین راه های مبارزه با ریزش مو بنا به دلایل تغذیه ای است.
- کمبود ویتامین D هم می تواند یک مشکل روانی باشد. مطالعات جدید نشان دهنده ارتباط بین کمبود این ویتامین و افسردگی است. دانشمندان دریافته اند افرادی که کمبود ویتامین D دارند 11 برابر بیشتر از افرادی که میزان نرمالی دارند، به افسرگی مبتلا می شوند.برخی محققان معتقدند که درواقع قرار گرفتن در معرض نور خورشید در بالا بردن خوش خلقی افراد افسرده نقش دارد. اما برخی متخصصان بر این باورند که این ویتامین می تواند برای بیماران افسرده ای که از کمبود شدید آن رنج می برند مفید باشد. سروتونین، هورمون مغزی که به میزان حوصله و خلق افراد بستگی دارد، در معرض نور روش افزایش و در زمان نزول نور آفتاب کاهش می یابد.
عواملی که باعث کمبود ویتامین دی در بدن می شود
- چاقی (شاخص توده بدنی بیشتر از 30) و اضافه وزن:
تحقیقات نشان می دهد که اضافه وزن با سطوح پایین ویتامین D مرتبط است. این ممکن است به این دلیل باشد که چربی زیادی بدن روی جذب ویتامین D تاثیر می گذارد. ویتامین D از خون سلول های چربی گرفته می شود. هرچه چربی بیشتری در بدن داشته باشد، ویتامین D کمتری در جریان پخش می شود.
- زندگی در عرض جغرافیایی بالا:
این به خاطر دسترسی کم تر به اشعه های ماورای بنفش UVB) - B) است.
- بیش از حد در خانه بودن:
کم و یا اصلا بیرون نرفتن از خانه به معنی نگرفتن اشعه های خورشید است.
- زندگی در منطقه بسیار آلوده:
آلودگی می تواند برخی از اشعه های خورشید را جذب کند, بنابراین دامنه آن را کم می کند تا نتواند باعث ساخته این ویتامین شود.
- استفاده از مقادیر زیاد کرم ضد آفتاب:
استفاده از ضد آفتاب کافی برای مسدود کردن اشعه uv ممکن است مانع جذب ویتامین دی شود اما افراد کمی آنقدر از ضد آفتاب استفاده می کنند تا اشعه uv را به طور کامل مسدود کنند.
- داشتن پوست تیره تر:
افراد با پوست تیره تر نیاز به نور آفتاب بیشتری برای جذب ویتامین D دارند.
- دمای محیط:
پوست گرمتر بهتر اشعه های خورشید را جذب می کند تا پوست های سرد.
- رژیم غذایی:
خوردن غذاهای غنی از ویتامین D یا غذاهایی که ویتامین D به آنها اضافه شده است ریسک کمبود این ویتامین را کم می کند.
- سلامت روده:
اختلالاتی که روده را تحت تاثیر قرار می دهد مانند بیماری کرون, می تواند توانایی روده برای جذب ویتامین D را از بین ببرد.
چند نشانه رایج در تشخیص فقر و کمبود آهن
1- خستگی
2- درد و ضعف عضلات عمومی
3- گرفتگی ماهیچه
4- درد مفاصل
5- دردهای مزمن
6- افزایش وزن
7- فشار خون بالا
8- خواب نا آرام
9- تمرکز ضعیف
10- سردرد
11- مشکلات مثانه
12- یبوست و یا اسهال
