علل بروز التهاب مغز یا آنسفالیت چیست
پزشکی و سلامت › پزشکی
- 97/10/27
مننژيت (التهاب پرده مغز)
مننژيت التهاب يا عفونت لايهٔ غشائى پوشانندهٔ مغز و نخاع است. عفونت ممکن است باکتريائى يا ويروسى باشد. موجودات ذره‌بينى مى‌توانند از طريق جريان خون، از راه گوش‌هاى عفونى‌شده، سينوس‌هاى عفونى داخل جمجمه، و از طريق شکستگى جمجمه بعد از صدمه به سر، به مننژ برسند. مننژيت در دورهٔ کودکى شايع‌تر است ولى ممکن است در هر سنى بروز کند.
علائم مننژيت تب، سردرد، سفتى گردن، تهوع و استفراغ، عدم تحمل نسبت به نور روشن (ترس از نور) است. در مننژيت باکتريائى شروع علائم بسيار سريع‌تر از مننژيت ويروسى است. در موارد نادر بثورات جلدى قرمز و عمقى بروز مى‌کند.
مننژيت عفونت خطرناکى است که بايد در بيمارستان درمان شود. نوع مننژيت با آزمايش مايع نخاعى مشخص مى‌گردد. مننژيت باکتريائى اغلب به مدت دو هفته با آنتى‌بيوتيک وريدى درمان مى‌شود. مننژيت ويروسى به آنتى‌بيوتيک‌ها پاسخ نمى‌دهد ولى معمولاً خودبه‌خود بعد از 2 تا 3 هفته بهبود مى‌يابد. اقدامات حمايتى عبارتند از: استراحت در بستر، مصرف فراوان مايعات، تجويز دارو براى مهار تب، سردرد، و افزايش فشار داخل مغزى.
التهاب مغز (آنسفاليت)
آنسفاليت التهاب سلول‌هاى مغزى است که اغلب در اثر ويروس‌ها ايجاد مى‌شود. التهاب مغزى ممکن است اوليه يا ثانويه به ساير بيمارى‌ها باشد. التهاب مغز تبخالى و التهاب مغز اسبى که ويروس آن توسط پشه انتقال مى‌يابد، نمونه‌هاى التهاب مغزى ويروسى اوليه هستند. التهاب مغزى ثانويه ممکن است 5 تا 10روز بعد از مرحلهٔ حاد سرخک، آبله مرغان، سرخجه، آبله و حتى بعد از مايه‌کوبى (واکسيناسيون) بروز کند. در التهاب مغزى ثانويه ويروس احتمالاً به‌طور مستقيم به بافت مغز حمله نمى‌کند بلکه توسط واکنش ايمنى روى آن تأثير مى‌گذارد. يک نوع التهاب مغزى نادر که به‌وسيلهٔ يک ويروس کُند اثر ايجاد مى‌شود (بيمارى کروتزفلد جاکوب ـ Creutzfeldt Jacob) سال‌ها طول مى‌کشد تا در بزرگسالان خود را به‌صورت زوال عقلى نشان دهد.
علائم التهاب مغزى ويروسى ممکن است خيلى ملايم و تنها شامل تب خفيف و درد عضلانى باشد که شبيه علائم آنفلوانزا است. در موارد شديد بى‌قرارى و تحريک‌پذيري، خواب‌آلودگي، گيجي، ضعف عضلاني، و اختلالات تکلمى و شنوائى وجود دارد. به ندرت تشنج، اغماء و مرگ بروز مى‌کند. بعضى از بيماران کليهٔ علائم مننژيت ـ تب، سردرد، استفراغ و سفتى گردن ـ را نيز نشان مى‌دهند. تشخيص التهاب مغزى بعد از آزمايش مايع نخاعي، ثبت امواج الکتريکى مغز (الکتروآنسفالوگرام) و نشان دادن افزايش سطح پادتن عليه ويروس، داده مى‌شود.
درمان التهاب مغز (آنسفاليت)
در موارد شديد داروهاى ضد ويروس مثل آسيکلووير (Acyclovir) و انتروفرون (Interferon) وجود دارند که شدت التهاب مغزى را کاهش مى‌دهند و از آسيب عصبى دائمى جلوگيرى مى‌کنند. اکثر بيماران بعد از چند هفته کاملاً بهبود مى‌يابند. بيشترين خطر مرگ و معلوليت شديد در اثر بيمارى در کودکان و سالخوردگان است.
علل بروز آنسفالیت:
علل ایجاد انسفالیت ناشناخته است، ولی مهم‌ترین عامل بروز این بیماری، عفونت ویروسی است. عوامل دیگر آن: باکتری‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها هستند.
علائم آنسفالیت
تب، سردرد، کمبود اشتها، کمبود انرژی، احساس بیماری کلی،
تشخیص آنسفالیت
پزشکان برای تشخیص آنسفالیت از آزمایشات مختلفی استفاده می کنند که شامل موارد زیر است:
آزمایشات تصویری، مثل سیتی اسکن یا MRI، برای تشخیص التهاب مغز، خونریزی یا سایر مشکلات و ناهنجاری ها.
الکتروسفالوگرام (EEG)، که پیام های الکتریکی مغز را برای تشخیص امواج غیرعادی مغز، ثبت می کند.
آزمایش خون برای تایید وجود باکتری یا ویروس در خون و اینکه آیا فرد در واکنش به میکروب، پادتن ترشح کرده است یا خیر.
سوراخ کردن کمر که در آن مایع مغزی نخاعی (مایعی که اطراف مغز و نخاع را در بر می گیرد) به منظور یافت علائم عفونت بررسی می شود.
