هنر سوخت روی چرم ابداع تیموریان

گردشگریصنایع و سوغات

- 97/11/27
هنر سوخت روی چرم ابداع تیموریان

هنر سوخت


هنر سوخت روی چرم یعنی کاربرد رنگهای تیره از چرم بر روی بوم مورد نظر و نصب و چسباندن آنها در کنار همدیگر . درحال حاضر ازاستادان پیش کسوت در این هنر چند تن باقی مانده اند. دراین نوع هنر، گاهی از همه تزئینات رایج روی چرم نیز استفاده می شود. کیفیت یک اثر سوخت به کاربرد مواد اصیل و طبیعی در رنگها ،استفاده از طلای خالص و پرورده شده ونیز استفاده از چرمهای مرغوب و درست دباغی شده در آن می باشد.همچنین زیبائی واصالت طرح مورد استفاده نکته حائز اهمیت دیگری در این زمینه می باشد.

تاریخچه هنر سوخت


هنر سوخت ابتدا در جلد سازی به کار گرفته شد. جلدهای سوخت به همراه جلدهای ضربی در دوره تیموریان ابداع شدند اما آنچه مسلم است این هنر در دوران صفوی اوج گرفت و جلدهای چرمی سوخت بسیاری در انواع و رنگ های مختلف از این دوران به یادگار مانده است. بعد از این جلد های چرمی ، هنرمندان اصفهانی درصدد آن برآمدند تا از این هنر برای تهیه تابلو نیز استفاده کنند.
میرزا آقا امامی از هنرمندان اواخر دوره قاجار، طرح هایی را روی چرم به صورت سوخت به اجرا در آورد. آثار وی علاوه بر موزه هنرهای ملی و موزه سعد آباد ، در نزد مجموعه داران خصوصی نگهداری می شوند.
هنر سوخت روی چرم ابداع تیموریان

نحوه کار در هنر سوخت


برای تهیه جلد یا تابلو سوخت ابتدا چرم را به طور کامل دباغی می کنند تا چربی ها و مواد زائد آن گرفته شود. سپس طرح مورد نظر را با رنگ سفید یا رنگی دیگر که بر روی چرم مشخص باشد را بر روی آن می کشند. سپس قالب های داغ را بر روی قسمت های مورد نظر طرح قرار می دهند. قبل از این کار جایی را که باید قالب گذاشته شود را نم دار می کنند. بعد از گذاشتن قالب داغ آن را با چکش بر روی چرم می کوبند تا نقش به صورت فرورفتگی و برجستگی نمایان گردد. این قالب های داغ محل مورد نظر را به صورت سوخته و قهوه ای رنگ در می آورد. به همین سبب به این اثر سوخت یا سوخته می گویند. بعد از اتمام کار برای زیبایی بیشتر برجستگی های ایجاد شده را با آب طلا تزئین می کنند. در گذشته از این روش برای تزئین جلد کتاب های نفیس همانند قرآن استفاده می کردند.

گاهی هنر سوخت را با هنر معرق تلفیق می کنند. به این صورت که بعضی قسمت های طرح را با « نقش بُر» بریده و خالی کرده و سپس در محل های خالی چرم های رنگی را که قبلا بریده و آماده کرده اند قرار می دهند به طوری که هیچ درز و فضای خالی در اطراف آن باقی نماند. به این هنر «سوخت معرق» می گویند.
advertising