موزه عکسخانه تهران
گردشگری › آثار تاریخی
- 97/09/13
موزه عکسخانه ایران
موزه عکسخانه تهران که مربوط میشود به عکاسی ، امروزه بیش از هرزمان دیگری در کانون توجه قرار دارد و با گسترش فناوری های دیجیتال و به مدد گوشی های همراه شاید بتوان مدعی شد که هر کس فرد یک عکاس آماتور و غیر محسوس است !
اما اگر دلتان میخواهد درمورد تاریخ عکاسی چه در ایران چه در جهان بیشتر بدانید به شما پیشنهاد موزه عکسخانه ورودیمیدهیم تا از موزه ی عکسخانه تهران دیدن کنید . جایی که تاریخ عکاسی به زبان تصویر با شما سخن میگوید !
موزه عکسخانه ایران که در میدان هفت تیر، خیابان بهار شیراز، میدان بهارشیراز واقع شده است، بدست سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران و با کوشش بهمن جلالی ساخته شده است و اولین موزه تخصصی کاربردی در ایران و خاورمیانه است که برای فعالیت‌های عکسخانه در نظر گرفته شده است.
معرفی موزه‌ي عکسخانه‌ی شهر
موزه‌ی عکسخانه‌ی شهر به عنوان اولین موزه‌ي تخصصی تاریخ عکاسی در خاورمیانه شناخته شده است. این موزه وابسته به سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران است.
ملیات تغییر کاربری و به‌سازی ساختمان این موزه از سال 1373 آغاز و در 28 اردیبهشت 1374 هم‌زمان با روز جهانی موزه در فضایی با مساحت 250 مترمربع افتتاح شد.
موزه‌ی عکسخانه‌ی شهر با موضوع تخصصی تاریخ عکاسی ایران گنجینه‌ای از عکس و سایر میراث تصویری عکاسی (کارت پستال، نگاتیوهای شیشه‌ای و ... )، دوربینها و سایر ابزار و ادوات عکاسی است. فضای داخلی موزه‌ی عکسخانه‌ی شهر در سال 1394 بازسازی و مرمت شد. تغییرات فراوانی در فضای داخلی آن اتفاق افتاد و کتابخانهي آن به فضایی مستقل و تازه اضافه شده نقل مکان کرد. پس از این نوسازی و طرح توسعه‌ی جدید مساحت موزه‌ی عکسخانه‌ی شهر به 275 مترمربع افزایش یافت
مجموعه اشیا موزه‌ای
مجموعه آثار موزه شامل دو بخش است: دوربین ها، ابزار و ادوات مختلف عکاسی و بخش دیگر شامل عکس‌ها، کارت پستال‌ها و نگاتیوهای شیشه‌ای.
دوربین ها و ابزار و ادوات عکاسی
انواع مختلف دوربین‌های عکاسی قدیمی با سه قطع بزرگ، متوسط و کوچک در این موزه نگهداری و نمایش داده میشود از جمله:
دوربین‌های استودیویی
دوربین‌های جعبه‌ای
دوربین‌های فانوسی
دوربین‌های استریوسکوپ یا جهان‌نما
دوربین‌های فیلم فوری
انواع دوربین‌های رفلکس و غیر رفلکس تک لنزی و دولنزی
دوربین‌های دولنزی انعکاسی
دوربین‌های مینیاتوری
علاوه بر این‌ها سایر ابزار و ادوات عکاسی از جمله آگراندیسمان، کاغذهای عکاسی، مواد چاپ و ظهور، مخازن فیلم و قیدهای کنتاکت، انواع نورسنج، سه پایه، لنز، فلاش و ابزار رتوش و هم‌چنین تعداد محدودی از اولین نمونه‌های دوربین فیلم‌برداری و نیز پروژکتورهای پخش فیلم و اسلاید نیز در این مجموعه بدیع و باارزش به چشم می خورد.
مجموعه عکس ها و نگاتیو ها
تعداد بسیار زیادی از اولین نمونه عکس‌های تاریخ عکاسی ایران در این موزه جمع آوری شده که بخش عمده آن متعلق به دوران قاجار و دوران پهلوی اول است. اختراع رسمی عکاسی در سال 1839 میلادی در آکادمی علوم فرانسه به ثبت می رسد و سه سال بعد وارد ایران می شود. این پدیده‌ی فنی و هنری خیلی زود به ایران آمد و به عبارتی ساده‌تر می‌توان گفت عکاسی در ایران تقریباً قدمتی معادل کشورهای اروپایی دارد و در حال حاضر تعداد زیادی از عکس‌های قدیمی آن دوران در موزه‌ی عکسخانه‌ی شهر نگهداری میشود.
تعداد بسیاری از نگاتیوهای قدیمی با ابعاد بزرگ و کوچک نیز در موزه موجود است که در این میان نگاتیوهای شیشه‌ای ارزش فراوانی در تاریخ عکاسی دارند، از مجموعه نگاتیوهای شیشه‌ای موجود در موزه می‌توان به مجموعه‌ی محمدحسن میرزا آخرین ولیعهد قاجار و هم‌چنین مجموعه نگاتیوهای شیشه‌ای احمدخان ملک ساسانی اشاره کرد.
موضوع‌های عکس‌ها و نگاتیوها مختلف است از جمله پرتره‌های خانوادگی ( کودکان و ... ) مناظر و ابنیه تاریخی، مبارزین و مجاهدین، مردم عادی و ... که برخی دارای نوشته و مهر عکاس اند از جمله‌ی این عکاسان معیرالممالک، عبدالله میرزا قاجار، میرزا ابراهیم خان صنیع السلطنه، میرسیدعلی، آنتوان سوریوگین، روسی خان، ماشاالله خان، برادران خاچاطوریان، آقایانس، خانواده چهره نگار و ... هستند و البته تعداد بسیاری از عکس‌ها و نگاتیوها بدون هیچ نام و نشانی از عکاس و افراد درون تصویر به یادگار مانده‌اند. در میان تصاویر چاپی قدیمی علاوه بر عکس‌ها، کارت پستال‌های های قدیمی نیز به چشم می‌خورد که گاه خود یک مجموعه‌ی با ارزش را تشکیل می‌دهند از جمله کارت پستال‌های مشروطه و ... .
چگونگی جمع آوری اشیا موزه
مجموعه‌ی اشیاء موزه به تناوب خریداری و یا توسط افراد علاقه‌مند به موزه اهدا شده است که تک تک اشیا پس از تأیید با ورود به مجموعه به ثبت موزه‌ای رسیده و شناسنامه‌دار شده‌اند. اتفاقاً یکی از مواردی که در شناسنامه‌ي اموال آورده شده نام اهداکننده یا فروشنده آن شئی است که برای همیشه ثبت می شود، در واقع این مستندسازی اشیاء برای ایجاد یک سیستم مطمئن به منظور حفاظت از اموال صورت می‌گیرد که از بُعد پژوهشی و تحقیقاتی نیز منبع اصلی است زیرا عکس‌ها و تک تک اشیای موجود دارای ارزش تاریخی، هنری و سایر جنبه‌های مختلف تحقیقاتی هستند.
بخش های موزه
بخش‌های مختلف موزه عبارتند از :
- فضاهای مخصوص پرسنل و فعالیت‌های اداری .
- فضاهای انبار و مخزن موزه برای اشیایی که در معرض نمایش نیستند و البته به صورت دوره‌ای با اشیاء درون سالن‌های نمایشگاهی جابه‌جا می‌شوند.
- فضاهای نمایشگاهی شامل نمایشگاه شماره 1 و نمایشگاه شماره 2 است. این دو نمایشگاه محل قرارگیری اشیاء موزه، شامل عکس‌های قدیمی و دوربینها است. این دو نمایشگاه چیدمان مشخصی برحسب نوع و سیرتاریخی دارند.
علاوه بر نمایشگاه‌های ثابت موزه، برگزاری نمایشگاه‌های متغیر یا دوره‌ای نیز از جمله فعالیت‌های موزه است.
- سالن کنفرانس نیز در فضای میانی نمایشگاه شماره 2 است و محلی برای گردهمایی‌ها و گفت‌وگوهایی مرتبط با موضوع موزه.
- کتابخانهي تخصصی موزه با بیش از 600 عنوان کتاب فارسی و لاتین در زمینه‌ی عکاسی. در واقع یکی از اهداف موزه عکسخانه شهر گردآوری، عرضه کتب، مجلات و نشریات تخصصی منتشر شده اعم از فارسی و انگلیسی در زمینه عکاسی است.
موزه نیز تعدادی عنوان کتاب با موضوع و هویت اصلی خودش چاپ کرده است. که در بخش انتشارات معرفی می شوند.
