هفت تپه در استان خوزستان اولین شهر باستانی ایران
گردشگری › آثار تاریخی
- 97/11/15
هفت تپه شهر تمدن ایلامی ایران
هفت تپه یک محوطه باستانی در استان خوزستان در حدود 15 کیلومتری جنوب شرقی شهر شوش و در مجاورت شهرستان دزفول واقع شده و مجموعه‌ای از تپه‌های باستانی‌است که احتمالاً شهر تیکنی یا کابناک از تمدن ایلام را درخود جای داده‌است.گستردگی این محوطه باستانی به مراتب باعث جلب توجه کاوشگران مختلف قرار گرفته‌است. بنابر نظریه‌هایی از این شهر به عنوان یک مرکز مهم سیاسی در زمان حکومت ایلامیان و پادشاهی تپتی اهر در سده پانزده پیش‌از میلاد یاد شده‌است که پس‌از ویرانی آن، شهر شوش به مرکز قدرت تبدیل شده‌است، هرچند هنوز مدرکی محکم برای اثبات آن بدست نیامده‌است.
محوطه باستانی هفت تپه
پژوهشگران, حکومت ایلام را به سه دوره‌ی کهن, میانی و نو تقسیم بندی نموده اند.مهمترین گل نبشته دوران ایلامی که به زبان ایلامی کهن نوشته شده , عهدنامه ایلام با نرام سین (Naram-Sin) پادشاه اکدی است.این عهدنامه قدیمیترین مدرک کشف شده تاریخی در تاریخ ایران است.
بر اساس این یافته, نگارنده 1800 قبل از میلاد را هنگامه ورود ایرانیان به دوره تاریخی در نظر گرفته است.شهر باستانی کبنگ از جمله اولین شهرهای باستانی ایران است که در زبان عامیانه به هفت تپه مشهور است.بقایای این شهر ایلامی در جنوب شرقی شوش در استان خوزستان واقع است.کار حفاری این شهر در سال 1344 شمسی به سرپرستی دکتر عزت الله نگهبان آغاز شد.طبق کاوشهای دکتر نگهبان که طی 14 فصل انجام گرفت مشخص گردید که شهر باستانی هفت تپه بین سالهای 1505 تا 1350 قبل از میلاد رونق داشته.شاید بتوان یکی از کهن ترین آرامگاه های ایران را آرامگاه تبتی آهار در هفت تپه ی خوزستان دانست.
آرامگاه های هفت تپه
شهر هفت تپه شاید مرکز دینی بوده باشد چرا که در آن‌جا مجموعه وسیع مقبره-معبد و دو صفه ی بزرگ کشف شده است.در جوار معبد, دو مقبره از خشت پخته و دارای سقف طاق دار وجود دارد.مقبره ی بزرگتر به معبد متصل است که در زمان کاوش تعدادی اسکلت, ظاهرا از آن تپتی آخار (اهر) و همسرش در آن وجود داشت در حالی که در مقبره‌ی جانبی 23 اسکلت انسانی کشف شد که احتمالا متعلق به قربانیهای پیشکش شده به معبد بودند.البته دکتر نگهبان با این نظریه موافق نبوده و ایشان افراد کشته شده را قربانی در نظر نمی گرفتند بلکه افرادی بودند برای خدمت به تبتی آهار.
آرامگاه های هفت تپه از این لحاظ که فناوری سقف قوسی پوشش یافته بودند, بسیار حائز اهمیت‌اند.طاق هلالی ضربی متذکر این نکته است که معماران ایلامی با آگهی کامل از رموز مقاومت مصالح و کشش و رانش فشارهای طاق مبادرت به ساختن آن نموده و از جهات مختلف , در طرفین و سمت بالا و پایین آن را مهر و استوار نموده اند.
