ایل کلهر بزرگ ترین و اصیل ترین ایل کرد و دومین ایل بزرگ ایران
گردشگری › فرهنگ و تمدن
- 97/10/09
کلهر از کهن ترین ایل های ایران
ایل کَلهُر یکی از بزرگترین و کهن ترین ایل های ایران است. زبان ایل کلهر کُردی با گویش کلهری است که خود به لهجه‌هایی تقسیم می شود. سکونت گاه آنان در غرب ایران ، در استان کرمانشاه در شهرستان های گیلان غرب، اسلام آباد غرب، بخشی از شهر کرمانشاه، سرپل ذهاب، قصر شیرین در استان ایلام شهرستان ایوان غرب، بخشی از شهرستان های چرداول و سیروان می باشد و از طرف مغرب به خاک کردستان عراق شهر های مندلی و خانقین می باشد. مسکن اولیهٔ ایل کلهر همراه با گوران بزرگ در نواحی دامنه‌های شاهو قلعهٔ پلنگان و دیگر نواحی این منطقه حضور داشته‌اند و در کردستان عراق نیز به طور سنتی در اطراف شهر زور خانقین کلار و دیگر نواحی گرمسیری جنوب کردستان عراق حضور داشته‌اند سپس طی یک سری حوادث و اتفاقات به جنوب شاهراه کرمانشاه - خانقین نقل مکان کرده و ساکن شده اند و مرکز اصلی ایل امروز در این جا می باشد ولی طوایف کلهر امروزه در تمام کردستان ایران و عراق به طور پراکنده و گاه متمرکز در تمام شهرهای کُردنشین ایران و عراق از جمله سقز، بوکان، مهاباد، ارومیه، ماکو، سنندج، ایلام، مهران و در عراق در سلیمانیه، کرکوک، کلار، حلبچه، نواحی گرمیان زندگی می‌کنند. اکنون قسمت اعظم ایل در استان کرماشاه ساکن است.
قدمت ایل کلهر
کتب قدیمی و سفرنامه‌های جهانگردان و روایتهای سنتی رایج در میان ایل کلهر این مدعا را به اثبات می‌رساند که، ایل کلهر در غرب ایران از جایگاه کهن و اصیلی برخوردار بوده است این قوم زمانی بر سرزمین بابل و روزگاری نیز بر بغداد مقر خلافت عباسیان و با نام سرزمین کلهرستان حاکمیت داشته اند. کلهرستان نام حکومتی است که کلهرها مقارن با حکومتهای صفویه و عثمانی و پس از تسخیر بغداد و تسلط بر بخشی از کردستان، لرستان و سپس تمامی عراق عرب و به فرماندهی ذوالفقارخان کلهر ایجاد نمودند و نام آن را کلهرستان نهاده و به مدت 15 سال ادامه داشت و در این مدت در تمامی نواحی مذکور به نام حکومت کلهر « ذوالفقارخان کلهر » خطبه خوانده و سکه زده شد.
علت نامگذاری ایل کلهر
علت نامگذاری این ایل اصیل با نام کلهر، باید در ساخت، ریشه و معنی آن دقیق شد لفظ کلهر با فتح کاف و ضم هاء از دو بخش «کل» و «هور» یا «هُر» تشکیل شده‌است. این کلمه که با تلفظ‌های متعدد در منابع آمده‌است از قبیل کلهور، کلهر و کلِر. در زبان محلی تلفظ سوم بیشتر رایج است. کَل به معنای آهوی کوهی نر می‌باشد واز خصوصیات آهوی کوهستان، همانا شجاعت و جنگندگی و جست وخیز فراوان آن است. قسمت دوم کلمه، هور یا هُر می‌باشد که در واژه نامه‌ها به معنای خورشید وآفتاب آمده‌است. مردمان این ایل در طول تاریخ با ناملایمات طبیعی دست و پنجه نرم کرده با شجاعت و جنگندگی همانند آهو و کل، کوه‌ها و صخره‌ها را در نوردیده ورام خواسته‌های خویش کرده‌اند ومهاجمانی که از صفحات غربی ایران قصد سوئی نسبت به کشورمان را داشته‌اند عقب رانده و آنها را به خاک مذلت نشانده‌اند.
