شمس العماره اولین آپارتمان ساخته شده در ایران
خواندنی › تاریخ
- 97/08/20
حتما شما هم بارها و بارها در مورد شمس العماره شنیده اید، اما تا کنون سعی کرده اید که یکبار برای دیدن این بنا سری به کاخ گلستان تهران بزنید. یعنی همانجایی که بنای تاریخی خورشید در آن واقع شده است.ناصرالدین شاه پس از سفرهای بسیار به فرنگستان با خود می اندیشد که چرا آنها ساختمان های بلند و چند طبقه دارند و ما نداریم! به همین دلیل در حدود سال 1282 هجری قمری فکرش را با دوستعلی خان نظام الدوله معیرالممالک در میان گذاشت و از او خواست تا چنین بنایی را در کاخ گلستان بسازد تا هم خودش و هم همسرانش بتوانند با قرار گرفتن در طبقات فوقانی این ساختمان نظاره گر رفت و آمد مردم و وضعیت شهر باشند.
می گویند شمس العماره اولین آپارتمان ایران است. با اینکه بناهای بسیار بلندتری مانند ساختمان و گنبد سلطانیه قبل از این عمارت در ایران وجود داشته اند اما ویژگی بارز شمس العماره این است که فقط به یک سری راه پله ختم نمی شود.
ناصرالدین شاه در ساختمان های فرنگ دیده بود که راه پله ها بعد از یک یا دو چرخش به یک عمارت می رسند و دوباره راه پله است و عمارت و...، یعنی همان چیزی که ما امروزه آپاتمان می نامیمشان.
شمس العماره اولین بنای پنج طبقه تهران است و علی رغم شباهت هایی که با کاخ عالی قاپوی اصفهان دارد. متاثر از معماری اروپائی است که توسط شاه و درباریان او ساخته شد. در محوطه باغ گلستان یک حوض بزرگ در مقابل شمس العماره وجود داشت که در دوره های بعد به باغچه تبدیل شد. سر در شمس العماره از خیابان ناصریه را "باب عالی" یا "عالی قاپو" می نامیدند.
برجسته بودن این سازه، بلندی، تزیینات و طراحی آن را باید جزو ویژه گی های بارز شمس العماره دانست. بنایی که کار ساختش در سال 1282آغاز و در سال 1284 به پایان رسید که تاریخ بنایش را بحساب جمل "کاخ شاهنشاه" می‌نامند.
برخی معتقدند ناصرالدین شاه دیدن طلوع و غروب آفتاب را خیلی دوست داشته و به همین خاطر نام بنای زیبایش را شمس العماره گذاشت و از بالای این ساختمان دل انگیزترین منظره خلقت را به تماشا می نشست.
شمس العماره هم از نظر نقشه و شکل ظاهری و هم از نظر آرایش داخلی یکی از بناهای تاریخی و زیبا و جالب تهران است و آینه کاریها و نقاشیها و گچ بریهای ازاره ها و دیوارها و سقف های آن از حیث نمایش شیوه های مختلف و متنوع تزئینات داخلی بناها در ایران بی نظیر است. به سبب اهمیتی که بنای شمس العماره داشت خیابان ناصریه را به خیابان شمس العماره می خواندند. دروازه یا سردر بزرگ کاشی کاری شده این خیابان نیز به نام این بنا مشهور بود.
خوب است بدانیم این بنا در پنج طبقه و با سرمایه معیرالممالک ساخته شد و مخارج آن از هر جهت با اثاثه و فرش و غیره به چهل هزار تومان بالغ گردید.
