روز جهانی کتاب و حق مؤلّف 23 آوریل
خواندنی › تاریخ
- 98/02/03
سازمان تربیتی، علمی و فرهنگی ملل متحد، یونسكو، طی مصوبه خود در سال 1991م، روز بیست و سوم آوریل )برابر با 3 اردیبهشت( هر سال را به عنوان روز جهانی كتاب و حق مؤلّف اعلام كرد. روز جهانی كتاب را نخست، اتحادیه بین المللی ناشران و دولت اسپانیا به بیست و هشتمین اجلاس كنفرانس عمومی یونسكو پیشنهاد كرد. سپس به پیشنهاد فدراسیون روسیه، عنوان حق مؤلف نیز به آن افزوده شد و توسط اعضا به تصویب رسید. علت نامگذاری23 آوریل به نام روز جهانی کتاب و حق مؤلّف
دلیل انتخاب بیست و سوم آوریل، ریشه در مراسمی در ناحیه كاتالونیای اسپانیا دارد كه در این روز، فروشندگان كتاب با هر كتابی كه می فروختند، گل سرخی هدیه می كردند.
دلیل دیگر، تقارن این روز با تولد یا مرگ برخی از نویسندگان معروف و شخصیت های ادبی جهان از قبیل ویلیام شكسپیر ادیب شهیر انگلیسی و میشل سروانتس نویسنده معروف اسپانیایی و... است.
هدف از اختصاص روزی برای بزرگداشت كتاب و حق مؤلف، جلب توجه سازمان ها و انجمن های دولتی و خصوصی به این آسان ترین و ارزان ترین روش كسب دانش، بیان احساس اندیشه و كهنترین وسیله ارتباطی معنوی بشر است كه به رغم ظهور و گسترش رسانه های پیشرفته و مدرن، هنوز هم وسیله های مؤثر، جذاب، قابل دسترسی و جایگزین ناپذیر است و میتواند بزرگترین عامل پیشرفت، گسترش دانش و فرهنگ و ایجاد دوستی و تفاهم بین ملت های جهان باشد.
حق مؤلف در ایران
- حقوق آثار ادبی و هنری (مالکیت ادبی هنری یا کپی رایت) حقوقی است که مطابق قانون برای پدیدآورنده یک اثرادبی و هنری شناخته می شود.
- ایران گرچه تابع نظام حق مولف است اما هنوز به معاهدات بین¬المللی کپی رایت نپیوسته است.
- نبود تناسب و هماهنگی بین نظام حق مؤلف ایران با قوانین جهانی از مهم‌ترین موانع پیوستن ایران به نظام کپی رایت
- ناقص و قدیمی بودن قوانین حق مؤلف و عدم پیش بینی شرایط جدید حقوق مولف به ویژه در حوزه فضای مجازی
- لایحه جامع حمایت از حقوق مالکیت ادبی و هنری و حقوق مرتبط، از سال90 تاکنون در انتظار تصویب
- بیم از زیان اقتصادی و ناتوانی دراستفاده مطلوب و ارزان از آثار و تالیفات روز دنیا در صورت پیوستن به کپی رایت
- بی توجهی به معاهدات بین المللی حق مؤلف مانع حمایت از کتاب‌های ایران در جهان و کمک به وابستگی به آثارغرب
پدیدآورندگان اثر ادبی یا هنری از دو نوع حق انحصاری برخوردارند: 1- حقوق مادی( شامل بهره برداری های مالی و اقتصادی از اثر)،2- حقوق معنوی(شامل حقوق مرتبط با شخصیت پدیدآورنده مانند حق بر نام و عنوان اثر).
