مراحل ازدواج به سبک ایرانی
سبک زندگی › ازدواج
- 98/01/26
ازدواج در ایران دارای رسوم و قواعدی است که برخی از آنها منحصر به فرهنگ ایرانی است. این رسوم در طول تاریخ به دفعات تغییر کرده‌اند و در میان اقوام، ادیان و مذاهب، و حتی طبقات اجتماعی گوناگون به فراخور متفاوت هستند. ازدواج در همه کشورها آداب و رسوم خاص خود را دارد. در ایران نیز برای ازدواج باید مراحلی را پشت سر گذاشت. در این بخش به معرفی مراحل ازدواج ایرانی از خواستگاری تا زندگی مشترک می پردازیم.
۱-خواستگاری
به معنی پیشنهاد ازدواج است و آقای داماد با دسته گل و شیرینی به همراه خانواده به منزل عروس می رود و پیشنهاد ازدواج را توسط بزرگترها مطرح می کند.
۲-بله برون
مهر برون و یا خرج برون نیز گفته می شود. بله برون بخشی از فرآیند ازدواج سنتی در ایران است و آن عبارت است از مجلسی مردانه که در آن مهریه و شیربهای عروس توسط خانواده عروس و داماد تعیین می شود. گونه زنانه همین مجلس «بله برون» نام دارد. پس از آنکه مراسم خواستگاری به پایان رسید و دو خانواده کم و بیش رضایت خود را اعلام کردند، خانواده داماد از خانواده عروس درخواست برگزاری جلسه «مهر برون» می کند. در گذشته رسم بر این بود که هرگاه خانواده داماد درخواست می نمود، خانواده عروس مخالفت نموده و یکی دو روز دیرتر قرار می گذاشتند.
علت این امر این بود که خانواده عروس نشان دهند عجله ای در شوهر دادن دختر خود ندارند. در روز تعیین شده، داماد به اتفاق چندتن از بزرگان خانواده به خانه عروس می رفتند. پدر عروس نیز ریش سفیدان خاندانش را دعوت می نمود. امروزه در مراسم زنان نیز حضور دارند. هدف از برگزاری این جلسه، توافق بر سر میزان مهریه عروس است. معمولاً محصول توافق دو خانواده بر برگه ای با خط خوش نوشته می شود و داماد زیر آن را امضا می کند. سایرین نیز با امضای خود آن را گواهی می نمایند. در قدیم رسم بر این بود که تا توافق صورت نگرفته، میهمانان فقط با چای پذیرایی می شدند و بلافاصله پس از حصول توافق، شیرینی نیز به مجلس آورده می شد. گاه برای کاستن از رسوم، این مجلس با شیرینی خوران ادغام می گردد و تاریخ جشن عقد نیز در همان مجلس مشخص می شود.
۳-نامزدی یا شیرینی خوران
این دوران، پس از توافق دو نفر برای ازدواج آغاز می شود. مجلس نامزدی معمولاً مجلسی زنانه است که در آن، خانواده داماد هدایایی از جمله شال و لباس به عروس پیشکش می کنند. در گذشته رسم بر این بود که طاقه شال را به همراه چند سینی تزئین شده و شاخه نبات پیش از ظهر به منزل عروس می فرستادند و زنان خانواده داماد بعد از غروب به منزل عروس می رفتند و چای و شربت و شیرینی می خوردند و حلقه نامزدی به دست عروس می انداختند.
۴-عقد
توافق یک زن و مرد جهت ایجاد زندگی مشترک است که قوانین خاصی بر این پیمان حکومت می نماید. جهت انعقاد عقد، طرفین بایستی کلماتی دایر بر پذیرفتن این پیمان را ادا کنند. سفره عقد یکی از سفره های سنتی ایرانی است که در مراسم عقد گسترده می شود و عروس و داماد بر سر آن می نشینند و به خطبه عقد گوش فرا می دهند. سفره عقد در اکثر شهرهای ایران رواج دارد و در آن شش ظرف قرار داده می شود که هرکدام محتوی چیزی است و نماد آرزویی برای عروس داماد است. این ظروف معمولاً شامل : گردو، بادام، فندق، نان و نبات و تخم مرغ می باشد. در میان اینها ظرف هایی از شیرینی و نان پنیر وسبزی، جام هایی از عسل و ماست در کنارهم قرار می گیرد که کنایه ای از شیرینی و ترشی در زندگی مشترک می باشد. تخم مرغ، نمادی است برای باروری و زایش اولاد ونان نمادی برای برکت ورزق وروزی و نبات، نشان شیرین کامی است.
۵-جهازبرون
چند روز قبل از برگزاری عروسی، مراسم جهازبرون صورت می گیرد. خانواده عروس و داماد عده ای از نزدیکان خویش را برای دیدن جهیزیه ی عروس دعوت می کنند. هنگامی که جهیزیه در خانه داماد جای می گیرد؛ فردی از طرف خانواده عروس، لیست اسبابی که آورده اند را نشان داماد می دهد و از وی بابت آنها رسیدی دریافت می کند که البته امروزه دیگر کمتر مشاهده می شود
۶-حنابندان
جشنی است که به مناسبت خداحافظی عروس در آخرین شب اقامت او در خانه پدری برگزار می شود. درشب حنابندان معمولاً زنان شرکت کننده دستشان را با آغشتن به ظرف حنایی که دور تا دور مجلس گرداننده می شود رنگ می کنند و معتقدند حنا اثری از بهشت و نشانه ای از شادی، مهر و نیکبختی دارد
۷- عروسی
در این مراسم آغاز زندگی مشترک یک زوج جشن گرفته می شود. این مراسم در کشورها و فرهنگ ها، ادیان و مذاهب، گروه های قومی و حتی طبقات اجتماعی گوناگون، به اشکال مختلفی برگزار می گردد.
