انواع اختلالات شخصیتی از نشانه ها تا درمان
پزشکی و سلامت › روانشناسی
- 97/09/19
امروزه مشاوره اختلالات شخصیتی بسیار شناخته شده تر از قبل می باشد. اختلال شخصیت شامل الگوی بادوام ، کلی و پایدار فکری ، عاطفی ، و رفتاری است که از چیزی که مورد انتظار جامعه میباشد به دور است. این الگوی فراگیر رفتار و احساس انعطاف ناپذیر است در نوجوانی و اوایل بزرگسالی شروع می شود.دسته بندی اختلالات شخصیت
قبل از معرفی انواع اختلالات شخصیت، لازم است با دسته بندی علمی آن آشنا شوید در زیر دسته بندی اختلالات شخصیت و ویژگی هر کدام از دسته ها آورده شده است.
- اختلالت شخصیت کلاستر A (اختلالات پارانوئید، اسکیزوئید و اسکیزوتایپی) : افراد مبتلا به این نوع اختلالات اغلب نامتعارف به نظر می رسند.
- اختلالت شخصیت کلاستر B ( اختلالات شخصبت ضد اجتماعی، مرزی، نمایشی و خودشیفته) : افرادی غیر قابل پیش بینی، نامتعادل و هیجانی هستند.
- اختلالت شخصیت کلاستر C (اختلالات شخصیت دوری گزین، وابسته و وسواسی – جبری) : افرادی مضطرب و هراسان به نظر می رسند.
اختلالات شخصیت - اختلال شخصیت پارانوئید ( بد گمان)
مشخصه اصلی برای تشخیص اختلال شخصیت پارانوئید یا بدگمانی، شکایت و عدم اعتماد این افراد به دیگران و بدبینی مداوم و کلی آنهاست. افراد مبتلا به بیماری اختلال شخصیت پارانوئید مسئولیت احساسات و رفتار خود را به عهده نمی گیرند و همیشه دیگران مقصر اشتباهات خود می دانند. افراد مبتلا به پارانوئید هوس های شدید و افکاری را که نمی توانند در مورد خودشان قبول کنند به دیگران و اطرافیان نسبت می دهند. درمان اینگونه افراد بسیار مشکل است زیرا اگر متوجه شوند که دیگران قصد کمک به او را دارند و او را ضعیف می پندارند بسیار آشفته می شود. افراد پارانوئید و بد گمان معمولا از مکانیسم دفاعی فرا فکنی استفاده می کنند به این صورت که افکار و تکانه های خود را قبول نمی کنند و آن را به دیگران نسبت می دهند.
اختلالات شخصیت - اختلال شخصیت اسکیزوئید
این افراد معمولا گوشه گیر، نامتعارف و منزوی شناخته می شوند. این افراد در جامعه منزوی بوده و حالات عاطفی محدودی دارند. اسکیزوئید ها درون گرا یا به قول معروف سرشان در لاک خودشان است. این افراد معمولا سرد، بی تفاوت و غیر معاشرتی بوده و ترجیح می دهند به صورت انفرادی و در محیط هایی که رقابت وجود ندارد، کار کنند. از نظر جنسی هم افزاد اسکیزوئید دچار مشکل می شوند و در بعضی مواقع زندگی جنسی خود را در خیال طی می کنند. علاقه به کارهای انفرادی که نیازمند داشتن نقش فعال نیست، دارند. مردان اسکیزوئید ممکن است تن به ازدواج ندهند اما زنان اسکیزوئید برعکس می باشند.
اختلالات شخصیت - اختلال شخصیت اسکیزوتایپی
افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپی بسیار غیر معمول به نظر می رسند و افکار و عقاید مخصوص به خود را دارند. این افراد مدام در تفکرات ماورایی خود هستند و واقعیت را به سخره می گیرند. نحوه صحبت کردن آنها به نحوه ی است که شاید تنها خودشان متوجه منظورشان شوند. این افراد دارای افکار خرافاتی می باشند و فکر می کنند که قدرت فکری ویژه دارند و می توانند غیب گویی کنند و به صورت خیالی با افراد رابطه بگیرند.
اختلالات شخصیت - اختلال شخصیت ضد اجتماع
نام دیگراختلال شخصیت ضد اجتماع اختلال شخصیت مردم ستیز می باشد. این افراد قوانین و هنجار های اجتماعی را رعایت نمی کنند. فرد برخلاف قوانین موجود عمل می کند. این اختلال بیشتر در مناطق فقیر نشین و پرجمعیت بیشتر دیده می شود. مسائلی مانند فکر کردن به خودکشی و دروغ گفتن، دعوا و درگیری ، فرار از خانه یا مدرسه و انجام اعمال غیر قانوی از جمله مواردی است که از اویل کودکی با این افراد همراه می باشد. افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی به مسائل رفتاری توجهی ندارند و رفتارهایی مانند کودک آزاری ، همسر آزاری و بی قید و بندی جنسی در افراد مبتلا به اختلال شختصیت ضد اجتماعی دیده می شود.
اختلالات شخصیت - اختلال شخصیت مرزی
افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی داراری عواطف و رفتار ناپایداری هستند. این افراد در دسته افراد روان پریش قرار می گیرند. اختلال شخصیت مرزی در زنان بیشتر از مردان دیده می شود. در این افراد عدم ثبات رفتاری به راحتی قابله مشاهده است، این افراد در یک لحظه خوشحال، در لحظه بد افسرده، لحظه ای نزاع طلب و لحظه ای دیگر هیچگونه احساسی ندارند و چرخش سریع احساسات در رفتار آنان خیلی واضح و قابل مشاهده است. این افراد اغلب احساس پوچی و بی حوصلگی می کنند. حملات روان پرشی کوتاه مدت نیز در این افراد دیده می شود. رفتار افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی غیر قابل پیش بینی بوده و از تنهایی بشدت هراس دارند و نمی توانند تنهایی را تحمل کنند. به دلیل فرار از تنهایی به دنبال رابطه می گردند و حتی ممکن است مجبور شوند با افراد غربیه ارتباط برقرار کنند و دچار بی بند و باری شوند.
اختلالات شخصیت - اختلال خودشیفته یا نارسیستیک
افراد مبتلا به اختلال شخصیت خودشیفته یا نارسیستیک خود را بسیار شخصیت مهمی تلقی می کنند و به شکلی افراطی و اغراق آمیز احساس شایستگی وتوانمندی می کند. این افراد خود را شخصیت منحصر به فردی می دانند معتقدند که دیگران باید به شیوه هایی خاص با آنها رفتار کنند. این افراد انتقاد پذیر نیستند و نمی توانند با دیگران همدلی کنند. اینگونه افراد به دلیل رفتاری که دارند معمولا از سوی دیگران طرد می شوند و مشکلات شخصی و بین فردی زیادی دارند. از دست دادن توجه و محبت دیگران فشار روانی زیاد را می تواند به آن ها وارد نماید.
اختلالات شخصیت - اختلال شخصیت دوری گزین
افراد دارای اختلال شخصیت دوری گزین نسبت به طرد شدن از جمع بسیار حساس می باشند. همواره ترس از طرد شدن دارند که این امر سبب گوشه گیری آنان شده و معمولا تمایل دارند دیگران ارتباط برقرار کنند ولی به دنبال آن هستند که دیگران آن ها را بدون هیچ قید و شرطی بپدیرند و از آن ها انتقاد نشود. افرادی که مبتلا به اختلال شخصیت دوری گزین هستند معمولا در برقراری ارتباط با دیگران مشکل دارند، افرادی خجالتی هستند. هنگامی که صحبت می کنند هراسان و مضطرب به نظر می رسند زیرا به خود اطمینان ندارند و از اعتماد به نفس پایینی برخورداریم باشند. بیشتر به مشاغل حاشیه ای می پردازند و معمولا پیشرفتی درکارشان مشاهده نمی شود.
اختلالات شخصیت - اختلال شخصیت وابسته
افراد دارای اختلال شخصیت وابسته با صفت مهر طلب بودن توصیف می شوند. ترس از تنهایی و بی پنهایی، وابستگی او را به میزان زیادی افزایش می دهد. از آنجایی که این افراد نمی توانند به تنهایی در جامعه علمکرد مناسبی داشته باشند. دچار فقدان عزت نفس و خود کفایی می شوند. آنها نمی توانند یک کار یا پروژه را به تنهایی انجام دهند اگر هم انجام دهند مدام به دنبال تاییده گرفتن و یا دلگرمی از جانب دیگران هستند . از اعتماد به نفس پایینی برخوردار می باشند. اگر فردی که به آن وابسته هستند به مدت طولانی غایب باشد دچار افسردگی می شوند.
اختلالات شخصیت - اختلال شخصیت وسواسی – جبری
افرادی که دارای اختلال شخصیت وسواسی هستند دارای ویژگی هایی مانند یکدندگی ، سرسختی ، عدم توانایی در تصمیم گیری ، نظم و تربیت بیش از حد می باشند. یک محدود بسته دارند و با توجه به شخصیتشان اکثرا خود را درگیر قواعد و قوانین نظم و ترتیبمی کنند. انعطاف پذیر نیستند. معمولا افراد رسمی و جدی به نظر می رسند و همین نکته باعث می شود که دیگران از آنان فاصله بگیرند.
مشاوره اختلالات شخصیتی
به طوری که گفته شد اختلالات شخصیتی دارای طیف های و دسته های متفاوتی است که به شکل های مختلف نمایان می شود. لازم به ذکر است بر اساس این مقاله نمی توانید یه نتیجه قطعی در مورد اختلالات شخصی خود یا افراد دیگر بگیرید و حتما نیاز به مشاوره با یک متخصص می باشد. در صورتی که احساس می کنید دارای هر کدام از ویژگی های که در این مقاله توضیح داده شده است هستید حتما با یک درمانگر مشاوره داشته باشید. متخصصان کلینیک مشاوره روانشناسی هنر زندگی آماده پاسخگویی به سوالات شما در هر جایی که هستید، می باشند.
