قلعه پرتغالی ها در قشم

گردشگریآثار تاریخی

- 97/08/13
قلعه پرتغالی ها در قشماز جمله جاذبه های گردشگری جزیره ی قشم، قلعه ی پرتغالی ها است. این قلعه، در ضلع شمالی جزیره ی قشم و توسط دریانوردی پرتغالی به نام آلفونسو آلبرکرک، در سال ۱۵۰۷ بنا شد.

با ساخت چندین قلعه در بنادر و جزایر جنوبی ایران، پرتغالی ها، استیلای کامل را بر جنوب ایران تثبیت کردند و از این طریق، بر راه بازرگانی دریایی بین هند و اروپا تسلط یافتند.چیرگی پرتغالی ها بر این آبراه مهم دریایی ۱۱۰ سال طول کشید. در این مدت، آنها به ساختن دژها و استحکاماتی پرداختند که از آن جمله دژهای هرمز ، قشم و لارک است.

درباره استحکامات و مصالح به کار برده شده در ساخت قلعه، لازم به ذکر است که قلعه پرتغالی ها در قشم با مساحتی بیش از ۲ هزار متر مربع از سنگ های آهکی و گچی، با ملاط ساروج محلی ساخته شده و طی یک قرن، چندین بار استحکام آن افزایش یافته است. این دژ، راست گوشه است. چهار برج در چهارگوشه، بازوهایی بلند داشته اند و توپ و منجنیق ها بر روی پهنای آن مستقر می شده اند. قلعه قشم، کاربردی چون یک انبار بزرگ یا جای نگهداری مهمات و سلاح داشته که در مواقع اضطراری به دیگر دژها کمک می رسانده است. قلعه پرتغالی‌ها یک قلعه تدارکاتی در گذشته بوده که برای ارتباط با قلعه هرمز و رساندن تدارکات و خدمات به این قلعه مرکزی در قشم ساخته شده است.
قلعه پرتغالی ها در قشم
و اما سرانجام در سال ۱۶۲۳ میلادی، این قلعه و دیگر پایگاهها در دهانه خلیج فارس را یکی از سرداران صفوی تصرف کرده و ایرانیان تا امروز بر این پر ارزش ترین آبراهه دنیا مسلط هستند. در آبان ۱۳۸۷ نیز در پی حفاری های شرکت برق منطقه ای قشم، در محدوده ۵۰۰ متری قلعه پرتغالی ها، تونل قدیمی متصل به این قلعه در شهر قشم، کشف شد. این تونل که به قلعه پرتغالی ها متصل می باشد، راه فرار فرماندهان و نیروهای نظامی پرتغالی و همچنین مکان نگهداری مهمات نظامی آنان بوده است. این تونل تا محدوده میدان سعدی شهر قشم به طول حدود سه کیلومتر، ادامه دارد.گفته می شود که تونل مذکور براساس برخی روایات، از قلعه پرتغالی ها در شهر قشم تا غارهای خربس (در ۱۵ کیلومتری جنوب شهر قشم) نیز ادامه دارد.

در قلعه ی پرتغالی ها، با پلان چهار ضلعی نامنظم، دیوارهایی به قطر حدود ۳/۵ متر و برج‌هایی به ارتفاع حدود ۱۲ متر در ۴ گوشه قلعه ساخته شده‌‌ است. بیشتر این قلعه ها، شامل انبارهای اسلحه، آب انبار بزرگ، اتاق‌های سرباز خانه، زندان، کلیسا، مقر فرماندهی و تالار است. درباره عبادتگاه های ساخته شده در داخل این استحکامات، جالب است بدانید که کلیسای بعضی از این قلعه‌ها، دارای دو ردیف ستون‌های سنگی دایره‌ای شکل بوده که با قوس‌های زیبایی از سنگ‌های مرجانی، تراش خورده‌است.

سیطره ی پرتغالی ها بر جنوب ایران، ۱۱۰ سال ادامه یافت و در این مدت، آنها دائماً به تحکیم استحکامات خود می پرداختند تا اینکه در زمان شاه عباس، با همکاری انگلیسی ها، قوای پرتغالی از جزایر ایرانی، یک به یک بیرون رانده شدند. شاه عباس صفوی به افتخار بیروت راندن پرتغالی ها از جزایر خلیج فارس و بندر بزرگ گمبرون، نام این بندر را به بندرعباس تغییر داد.
advertising