مسجد ایاصوفیه در استانبول کشور ترکیه
گردشگری › آثار تاریخی
- 98/11/03
به طور کلی استانبول را مرکز اقتصادی کشور ترکیه می دانند، همچنین این شهر یکی از شهرهای توریستی ترکیه محسوب می شود که سالانه میلیون ها توریست را به خود جذب می کند. با توجه به اینکه تورهای ارزان بسیاری برای گردشگری به استانبول در دسترس قرار دارد، انتخاب این مقصد بعنوان یکی از مناطق گردشگری جهان آسان شده است.یکی از مهم ترین مکان های دیدنی در این شهر جایی است که مسجد ایاصوفیه وجود دارد. حتماً تا به حال نام این مکان را بارها شنیده اید؛ گفتنی است که این مسجد بعنوان پربازدید ترین مکان گردشگری استانبول شناخته شده است. این کلیسای شکوهمند از دوره بیزانس باقی مانده است که بی شک هر کسی با دیدن آن به وجد خواهد آمد.
از ویژگی های بارز این بنا، معماری های فوق العاده جذاب آن است. بسیاری از کسانی که برای یک سفر توریستی به ترکیه و به ویژه استانبول برنامه ریزی می کنند، نمای مسجد ایاصوفیه استانبول را به عنوان تصویری معروف از این شهر در ذهن دارند و بسیاری ایاصوفیه را نماد ترکیه می دانند. مسجد ایاصوفیه که در منطقه سلطان احمد (مرکز شهر) استانبول قرار دارد، با قبه ها و مناره های بلندش، در تمام روزهای سال گردشگران و توریستها را به خود جذب می کند.
آدرس ایاصوفیه استانبول کجاست؟
محل قرارگیری ایاصوفیه در بخش اروپایی استانبول و در محله ای پر فت و آمد و توریستی، در جوار هتل ها، مراکز خرید، و دیدنی های توریستی شهر واقع شده است. برای رفتن به موزه مسجد ایاصوفیه تمام وسایل نقلیه عمومی به راحتی در دسترس است. شبکه اتوبوس، مترو و تراموای استانبول با برپایی چندین ایستگاه در محله سلطان احمد، رفت و آمد گردشگران را به مسجد ایاصوفیه، مسجد سلطان احمد، کاخ و موزه توپکاپی و سایر دیدنی های این منطقه تسهیل کرده اند. فاصله مسجد ایاصوفیه تا موزه و کاخ توپکاپی 5 دقیقه پیاده روی است.
لباس مناسب برای بازدید از مسجد ایاصوفیه
بازدید از مکان های مختلف نیازمند پوشش های خاص می باشد. در ترکیه به صورت کلی زیاد مشکلی در این زمینه نخواهید داشت. اما برای بازدید از این مکان بهترین خانم ها شلوار بلند به همراه بلوز یقه بسته و آستین دار بپوشند. همچنین آقایان نیز پوشش مناسبی داشته باشند. گرچه در حال حاضر که این این مسجد تبدیل به موزه شده است کسی به پوشش کاری ندارد. اما صرفا به این دلیل که برای بازدید همانند مردم محلی باشید بهتر است رعایت کنید. در ضمن برای بازدید از این گونه بناها بهتر است با خود یک شال به همراه داشته باشید.
مکان های دیدنی نزدیک به مسجد ایاصوفیه استانبول
اگر در ساعت مناسبی به این مکان سر بزنید می توانید از مکان های دیدنی دیگری نیز در استانبول بازدید کنید که بی شک می تواند روزتان را در استانبول گردی تکمیل کند. این مکان ها شامل موارد زیر می باشد:
- مسجد سلطان احمد ( مسجد آبی )
- آب انبار معروف باسیلیکا
- چشمه احمد سوم
- حرم خرم سلطان
- فواره خرم سلطان
- گالری تصاویر استوره های ترکیه
- مخزن ریحانا
- کاخ توپکاپی
تاریخچه کوتاهی از ایاصوفیه
ایا صوفیه یا حاجیا سوفیا یا هاگیا صوفیا (ترکی: Ayasofya یونانی:Ἁγία Σοφία) کلیسای مسیحیت شرق بود که ساختمان فعلی آن در دوره امپراتوری بیزانس به سال ۵۳۲ میلادی بنا به دستور امپراتور ژوستین یکم ساخته شد. برای بازسازی بنا دو معمار به نام های ایسیدوروس (از میلتوس یا سوکلی فعلی) و آنتییوس (از تراللس یا آیدنلی فعلی) مأموریت یافتند. بنا با کار ۱۰ هزار کارگر در طول پنج سال و تحت نظر ۱۰۰ استاد باشی تکمیل شد و به تاریخ ۲۷ آرالیک ۵۳۷ افتتاح شد. این کلیسا نخست کلیسای بزرگ نام گرفت. پس از فتح استانبول، محمد دوم دستور داد کلیسای ایاصوفیه را به مسجد تبدیل کنند. سلیمان اول دستور داد نقاشی‌ها و نگارگری‌های داخل ایاصوفیه را بپوشانند تا نماز جمعه در آنجا خوانده شود.
سلیم دوم به معمار سنان (Sinan) دستور داد که ایاصوفیه را مرمت کند. در زمان مراد سوم، مناره و منبر و محراب به ساختمان ایاصوفیه افزوده شد. در زمان مراد چهارم، آیاتی از قرآن به خط مصطفی چلبی در دیوارها و سقف ایاصوفیه نگاشته شد؛ علاوه بر این لوحه‌هایی دور تا دور سقف ایاصوفیه نصب شد که در آن نام الله، محمد، ابوبکر، عمر، عثمان، علی، حسن و حسین نوشته شده بود. این لوحه‌ها در زمان سلطنت عبدالمجید با الواح مدوری که به خط ابراهیم افندی نوشته شده بود، جایگزین گردید. پس از اعلام حکومت جمهوری در ترکیه و به قدرت رسیدن آتاترک، ایاصوفیه به موزه تبدیل شد و تا امروز به همین شکل باقی مانده‌است.
معماری مسجد ایاصوفیه استانبول
ایا صوفیه یکی از بارزترین و زیباترین نمونه‌های باقی‌مانده معماری دوره بیزانس است. یکی از با ارزشترین هنرهای موجود در این بنا تزئینات داخلی با موزائیک و ستون‌های مرمر آن است. این معبد با چنان شکوه و زیبائی ای دکور شده بود که جاستینیان‌ها (Justinian) اعلام کردند: «سولومان، ما با ساخت این بنا از شما جلو افتادیم». جاستینیان خودش ساخت این کلیسای جامع را دقیقاً دنبال نمود و زیر نظر داشت. این بنا بزرگترین کلیسای زمان خود بوده و این امر برای ۱۰۰۰ سال واقعیت داشت تا این که کلیسای جامع در سیویل (Seville) اسپانیا ساخته شد.
کلیسای جاستینیان در یک زمان هم یک دستاورد بی‌نظیر معماری روزگار باستان و هم یک شاهکار معماری عرصه بایزنتاین بود. اثرات ساخت چنین بنای باشکوهی چه از دیدگاه معماری و همچنین علم العبادات در تمامی فرهنگ‌ها من‌جمله ارتودکس شرقی، کاتولیک‌های رومی و بالاخره بر دنیای اسلامی غیرقابل انکار است. بلندترین ستون‌ها بین ۱۹ تا ۲۰ متر ارتفاع و حداقل ۵/۱ متر قطر دارند، از سنگ گرانیت ساخته شده و بزرگترین آن‌ها وزنی در حدود ۷۰ تن دارد.
به دستور جاستینان ۸ ستون ساخته شده در کورنیت یونان (Cornit) که در بعلبک لبنان (Baalbek) قرار داشتند، برداشته شده و جهت استفاده در ایا صوفیا به محل احداث منتقل شدند. فضای وسیع داخلی دارای سازه‌ای بسیار پیچیده‌است. سالن اصلی کلیسا با گنبدی مرکزی با شعاعی ۲۴/۳۱ متری و ارتفاع ۶/۵۵ متری پوشیده شده‌است. این گنبد به نظر می‌رسد با یکسری سقف‌های متوالی حاوی ۴۰ پنجره کمانی در زیر آن بدون وزن در فضا قرار گرفته‌است.
وجود این پنجره‌ها باعث ورود سیل‌وار نور از همه طرف به داخل سالن می‌گردد. با توجه به ترمیمات متعدد گنبد در طول قرن‌ها به نظر می‌رسد که گنبد حالت دایره‌ای کامل خود را از دست داده و بیشتر به یک بیضی می‌ماند که شعاع آن در نقاط مختلف بین ۸۶/۳۰ تا ۲۴/۳۱ متر می‌باشد. گنبد بر روی طاسچه‌های قرار گرفته تا ۴ بخش مقعر (واگرا) مستطیلی که مشکل قرار گرفتن پایه مدور گنبد بر روی یک پایه مستطیلی را حل می‌نماید.
وزن عظیم گنبد ایا صوفیا از طاقچه‌ها عبور کرده و به ۴ موج شکن تا ستون در گوشه‌های سالن منتقل می‌شوند. در بین این ۴ ستون، گنبد به نظر می‌رسد که بر روی ۴ قوس عظیم شناور گردیده‌است. این قوس‌ها در زمان عثمانیان (Ottoman) زیر نظر معمار سنان با استفاده از تعدادی آرماتور مستحکم گردیده بودند.
در انتهای بخش غربی (ورودی) و شرقی (محل عبادت) فضاهای موجود در قوس‌ها دارای نیمه گنبدهایی می‌باشند که خود آن‌ها بر روی سازه‌های شبیه به گنبدهای دیگری قرار گرفته‌اند. همه این گنبدها و شبهه گنبدها به ترتیبی که در کنار هم قرار گرفته‌اند باعث بوجود آمدن فضای مستطیلی و دراز درونی می‌گردند که گنبد اصلی شامل تاجی بر روی همه آن‌ها قرار گرفته است.
