آشنایی با دایره زنگی ساز محلی کرمان
گردشگری › فرهنگ و تمدن
- 97/11/05
دایره زنگی موسیقی کوبه ای
دایره زنگی نام سازی است از خانواده آلات موسیقی کوبه ای . ساختمان این ساز با تفاوتهایی شبیه دایره است . سازی است از خانواده آلات موسیقی کوبه ای .ساختمان این ساز با تفاوت هایی شبیه دایره است. قاب یا دوره یا چنبر دایره زنگی که کوچکتر از دایره یا دف است به جای حلقه ها یا پولکها یا زنگوله هایی که به جدار داخلی دوره یا قاب دایره نصب می کنند بر بدنه یا دوره دایره زنگی ، شکافهایی تعبیه کردند که در هر شکاف دو صفحه گرد فلزی کوچک موسوم به تال یا زنگ قرار دادندسوراخی در دوره دایره زنگی موجود است که نوازنده انگشت شست دست چپ خود را درون آن می کند تا تسلط بیشتری برای نگهداری ساز داشته باشد. نواختن این ساز هنوز هم در بزمها و جشنها و ارکستر های ایرانی و در بعضی موارد در ارکستر سمفونیک و ارکستر جاز متداول است.
به ساز دایره در ابعاد بزرگتر ، «دف» می گویند. این تفاوت ، اندازه صدای دو ساز را نیز متفاوت می کند و در واقع دف نسبت به دایره از صدای بم تری برخوردار است.
در یکی از روستاهای کولی نشین کرمان به نام « ده نو » بر روی پوست دایره به صورت ضربدری روده گوسفند می کشند تا در هنگام نواختن ، پوست صدایی ترکیبی شبیه به درام را ایجاد کند. در روستای سی ریز زرند نیز ، رقص چوب بازی (چوچاپ) را به جای دهل و نقاره با دایره انجام می دهند.
دراویش و زرتشتیان کرمان نیز از نوعی دایره به نام دپ استفاده می کنند اما شیوه نواختن در میان این دو گروه متفاوت است به این صورت که زرتشتیان این ساز را با انگشت نواخته و از آن در مراسمی چون جشن تیرگان ، مهرگان و سده استفاده کرده و اشعاری به زبان پارسی دری همراه آن می خوانند.
