حقایقی در مورد کهکشان راه شیری
علمی و تکنولوژی › جهان هستی
- 97/08/10
بعد از خورشید نزدیک‌ترین ستاره به ما پروکسیما ـ قنطورس است که ۴.۳ سال نوری از ما فاصله دارد. از آنجا که درک ابعاد حقیقی چنین فاصله ای برای ما تا حدودی غیرممکن است، خوب است بدانید با وجود فناوری پیشرفته ما، کماکان رسیدن تا پروکسیما ـ قنطورس با فضاپیماهای امروزی چیزی حدود۴۰ هزار سال زمان می برد! تازه این نزدیک ترین ستاره به ما پس از خورشید در میان ۲۰۰ میلیارد ستاره کهکشان راه شیری است. ستاره ها در کهکشان ما در قالب مجموعه ای مارپیچی به دور ابرسیاهچاله مرکزی کهکشان در حال گردش هستند. قطرکهکشان ما حدود صدهزار سال نوری است.واقعیت شگفت آور دیگر این است که تقریبا بیشتر ستاره های درخشانی که هنگام شب بالای سر خودمان با چشم غیرمسلح می بینیم، ستاره هایی بسیار بزرگ تر و درخشان تر از خورشید هستند که به لحاظ مقیاس فضایی، بیشترشان جزو همسایه های ما در کهکشان راه شیری به شمار می آیند. از همین روست که وقتی فاصله آنها را تا زمین بررسی می کنیم می بینیم حدود چند ده یا چند صد سال نوری از ما فاصله دارند. بیشتر ستاره های کهکشان راه شیری در نواری مه آلود در آسمان شب به نام نوار راه کهکشان جا خوش کرده اند. نوار شبح گون و زیبای راه کهکشان را این شب ها در محدوده صورت های فلکی قوس و عقرب و عقاب و دجاجه، به شرط تاریک بودن آسمان، از نواحی کویری و کوهستانی خارج از شهر می توان با چشم غیرمسلح دید.
اخترشناسان مدعی کشف دو ستاره هستند که یکی از این ستاره ها در فاصله تقریبی ۷۸۰ هزار سال نوری در صورت فلکی جوزا و دیگری در فاصله ۸۹۰ هزار سال نوری و در صورت فلکی برج حوت از زمین واقع شده اند. این در حالی است که قطر کهکشان ما یک هفتم این مقدار بوده و حتی کهکشان نامنظم و کوچک ابر ماژلانی بزرگ که قمر کهکشان راه شیری است، حدود یک پنجم این فاصله را دارد. در مقایسه با فاصله کهکشان آندرومدا می توانیم بگوییم که شبیه ترین کهکشان نزدیک به راه شیری است، در فاصله بیش از سه برابر دورتر از این دو ستاره واقع شده و بیش از دو میلیون سال نوری از ما فاصله دارد. معنای وجود داشتن ستاره ای در فاصله ای این چنین دور، این است که ستاره شناسان توانسته اند ستاره ای در فضای میان کهکشانی کشف کنند. تا به امروز فقط هفت ستاره در فاصله بیش از ۴۰۰ هزار سال نوری از زمین کشف شده است.
اما به تازه‌گی بررسی‌هایی بر روی ستاره‌های پرجرم در سراسر راه شیری انجام یافته است. به نظر می‌رسد نتایج چنین بررسی‌هایی تاکید مجددی بر مشاهداتی داشته باشد که چندین دهه قدمت دارند (و نشان از آن می‌داد که کهکشان راه شیری چهار بازوی اصلی دارد). پژوهشگران در ۱۱ام ماه ژانویه در یادداشت های ماهانه انجمن نجوم سلطنتی گزارشی را ارائه داده‌اند که بر اساس آن: ستاره‌های پرجرم که در بازه‌ی کوتاهتری از زمان مورد مطالعه قرار گرفته‌اند٬ از آن جایی‌که ابتداعاً شروع به گسترش و ظاهر شدن توزیعی در طول چهار بازوی مجزا می‌کنند٬ خیلی زیاد دور نمی‌شوند.
همان‌طور که نویسندگان این گزارش بیان کرده‌اند٬ اختلاف در موقعیت ستاره‌های با جرم بالا در مقابل ستاره‌های با جرم پایین را می‌توان توضیحی بر تصویر ناسازگار ساختار بازوهای مارپیچیِ کهکشان راه شیری دانست.
